HART&ZIEL
Onuis
22
René Diekstra
Levenslessen De tredmolen van het gewone leven maakt
na de zomer korte metten met ons vakantiegevoel. En snel
ook. Maar zou het niet mooi zijn als we 10 procent kunnen
vasthouden van wat we leerden rondom de Middellandse
Zee? Spoedcursus in vijf stappen.
Veel wetenschappelijke 'feiten'
hebben een beperkte
houdbaarheidsdatum.
De ene helft van de wereld moedigt hem
aan, de andere helft probeert hem te
ontmoedigen. Degenen die hem aan
moedigen krijgen niet genoeg van zijn boude,
brutale of beledigende uitspraken. Voor hen
doet het er niet toe of ze waar zijn of niet. Ster
ker: het lijkt erop dat hoe meer leugens en halve
waarheden hij de wereld instuurt, hoe meer hij
hun spreekbuis lijkt te worden. Des te meer
brullen ze met hem mee, geloven ze in hem,
houden ze van hem. Helemaal als hij degenen
die hem bekritiseren ervan beschuldigt nep-
nieuws te brengen. En nepnieuws zijn alle fei
ten die hem niet bevallen. Dat geldt ook voor
lastige wetenschappelijke feiten.
Zo'n lastig feit is de veroorzaking van de
wereldwijde klimaatverandering door mense
lijk handelen. Of de noodzaak de uitstoot van
Co2 drastisch te beperken, wil de opwarming
van de aarde gestopt worden. Allemaal nepfei-
ten volgens hem en dus zijn aanhangers. Daar
hebben ze vreselijk ongelijk in. Maar dat ze zich
in het algemeen moeilijk door de wetenschap
laten overtuigen, heeft diezelfde wetenschap
mede aan zichzelf te danken. Wetenschappers
hebben moeite toe te geven dat ook veel 'weten
schappelijke feiten'
een beperkte houd
baarheidsdatum
hebben. Langer dan
levensmiddelen,
maar toch.
De helft van
de kennis over
leverziektes
bleek oud en
aantoonbaar
onjuist te zijn
Een voorbeeld.
Franse artsen, ge
specialiseerd in le
verziektes zoals
cirrose en hepati
tis, vroegen een
groep experts om
ruim 500 weten
schappelijke publi
caties op hun gebied, verschenen over de afgelo
pen 50 jaar, te beoordelen. Is de inhoud ervan
nog altijd feitelijk juist of verouderd of ronduit
onjuist gebleken? De uitkomst? De helft van de
medisch-wetenschappelijke kennis over deze
ziektes bleek binnen 45 jaar verouderd dan wel
aantoonbaar onjuist te zijn. Over veel andere
wetenschapsgebieden valt iets soortgelijks te
concluderen, zoals de wiskundige Samuel
Arbesman in zijn boek The half-life offacts aan
toont. Kortom, zoals alles in het heelal zijn ook
wetenschappelijke feiten niet zelden aan verou
dering en verval onderhevig. Hoog tijd de ver
schillende wetenschapsgebieden te verplichten
regelmatig overzichten te
publiceren van welke
feiten voortaan als
nepfeiten moeten
worden beschouwd.
Het zou de Trumpia-
nen een hoop wind uit
de zeilen nemen.
Hoop ik.
IDe tijd is je vriend
Iedereen kent het. Je staat 's och
tends vroeg bij het bakkertje in
Frankrijk, Spanje, Italië of welk ander
land rondom de Middellandse Zee
dan ook. De oude dame voor je (ge
boren en getogen in het heerlijke va
kantiegehucht) bestelt niet alleen
haar dagelijkse brood, maar begint
ook een intensief gesprek over het
weer en de dramatische gevolgen
voor de druivenoogst. Eventueel ge
volgd door de aanstaande trouwerij
van de burgemeesterszoon of het
vermeende overspel van de nieuwe
Parisienne in het boerendorp
De bakkersvrouw plaatst één hand
op de toonbank en één in haar zij en
neemt alle tijd voor de conversatie.
Dat er vijf mensen in haar winkeltje
staan die op hun beurt wachten lijkt
haar allerminst te storen. Tussen het
praten door groet ze een bekende,
reikt ze een vaste klant zijn bestelling
aan en luistert ze aandachtig verder.
Nou heeft dit scenario bij Albert
Heijn geen kans van slagen, maar
toch. Heeft al ons extreme gehaast
nut? Levert het ons evenredig nood
zakelijke tijdwinst op? Nou is het
overdreven om in de rij voor een
halfje bruin voortaan de aardappe
loogst te bespreken, maar een beetje
meer tijd nemen voor elkaar zou het
dagelijks bestaan veel aangenamer
maken. De tijd als vriend in plaats
van vijand. C'est normal.
2 Laat het los,
laat het gaan
Onze calvinistische discipline
heeft ons veel goeds gebracht. Mede
dankzij deze kwaliteit heeft Neder
land niet alleen ongekende welvaart,
maar ook een zorgzame samenleving
Heeft al ons
extreme
gehaast nut?
Levert het
ons nu echt
tijdwinst op?
opgebouwd. Het is echter niet de
enige manier om succes te hebben.
Bovendien trekken we die discipline
ongemerkt ook door in ons gewone
bestaan. Het zit nu eenmaal in onze
volksaard.
Kijk naar het fenomeen 'tuin'. In
Nederland doorgaans keurig aange
legd, kortgeknipt en onkruidvrij, ter
wijl het rondom de Middellandse
Zee vooral een functionele ruimte is,
waar je een he-le-boel spullen kwijt
kunt. Van bouwmaterialen tot kin
derfietsjes. Tuinontwerpers krijgen
er waarschijnlijk ongeneeslijke uit
slag van, maar het is wel duidelijk dat
er rondom dat huis wordt gelééfd.
Conclusie: een tikje minder aange
harkt is helemaal niet erg. En dat
geldt niet alleen voor de tuin. Want
wat is nou echt belangrijk: een uurtje
met de kinderen naar het bos of een
glimmend gepoetste auto? Capitol
3 Wees gastvrij
Rijdend door het Turkse platte
land stuitte ik op een boerenfa
milie die even het werk had neerge
legd. De mannen en vrouwen zaten
op een groot kleed te lunchen. Toen
ik vroeg of ik hen mocht fotografe
ren, werd ik uitgenodigd om eerst
vooral een hapje mee te eten. De
mannen en vrouwen schikten wat in,
haalden een extra bord tevoorschijn,
Wat is echt belangrijk?
Een uurtje met de
kinderen of een
opgepoetste auto?
dinsdag 14 augustus 2018
GO
Reageren?
rene.diekstra
@persgroep.nl
Mens, durf te
leven zoals ze
dat kunnen in
Zuid-Europa
Hans Avontuur
