'Als je hier zit,
wil je maar één
ding: helpen'
Offerfeest in Marokko houdt garnalenvissers thuis
3
LOMBOK AARDBEVING
HULPVERLENING
Het dodental na de aardbeving op Lombok blijft
oplopen. 105 mensen overleefden de ramp van zondag
niet, maar af en toe gebeurt er toch een klein wonder en
blijkt er nog iemand te leven onder het puin.
gio, moet nog veel geduld hebben. Som
mige Nederlanders kunnen niet eerder
dan morgen vertrekken, doordat er te
weinig vliegtuigen en boten zijn om ie
dereen te kunnen vervoeren.
Het ministerie van Buitenlandse Za
ken heeft inmiddels het reisadvies aan
gescherpt en raadt mensen nu af om te
reizen naar het noorden van Lombok en
de nabijgelegen Gili-eilanden. Wel zijn
reisorganisaties en touroperators er zelf
verantwoordelijk voor of ze rei
zen laten doorgaan. Reisorganisa
tie TUI liet maandag nog weten
dat Nederlanders die de komende
weken naar Lombok op vakantie
willen, in principe konden gaan,
maar dat is nu aangepast. „We
gaan vanaf nu geen nieuwe passa
giers naar Noord-Lombok en de
Gili-eilanden brengen", zegt een
TUI-woordvoerster. „Veertien Ne
derlanders die in een hotel in het
zuidoosten van het eiland zitten,
zijn ongedeerd gebleven, maar willen
eerder naar huis."
Met handen in de lucht loopt een bezoe
ker van de Jabal Nurmoskee naar een
ambulance. Ruim een dag lag hij onder
het ingestorte dak van het gebedshuis in
Lading-Lading. „U bent veilig", troost
een Indonesische militair hem als hij in
huilen uitbarst bij het zien van een jui
chende menigte. Die mensen zitten al
uren in angst over het lot van de mos-
keegangers.
De man hield met zo'n honderd an
dere gelovigen een avondgebed precies
op het moment dat de aarde zondag op
het Indonesische eiland Lombok begon
te beven. Sommigen konden op tijd
wegkomen, maar hij niet. Mogelijk lig
gen nog vele anderen er onder het puin.
Twee dagen na de ramp wordt steeds
meer duidelijk over hoe groot de ravage
is die de aardbeving met een kracht van
6.9 op Lombok heeft aangericht. Vol
gens hulporganisatie Oxfam zijn 20.000
mensen ondergebracht in opvangcen
tra. Duizenden andere ontheemde in
woners slapen noodgedwongen onder
de blote hemel. Oxfam waarschuwt dat
schoon drinkwater schaars is door het
droge weer. Getroffen inwoners zouden
behalve water, ook kleding, medicijnen
en voedsel nodig hebben. Zo'n 75 pro
cent van het noordelijke deel van het ei
land zit zonder stroom.
Toeristen
De meeste van de honderden toeristen
die maandag nog vastzaten op de Gili-
eilanden in het noorden, zijn volgens
het ministerie van Buitenlandse Zaken
inmiddels met boten van de eilanden
afgehaald. Wie terug naar huis wil of
naar een andere bestemming in de re-
om de slachtoffers van de
aardbeving te helpen en
de voorbereidingen voor
de reisorganisatie even
zijn gestopt, is dus van
zelfsprekend."
De Schiedamse verblijft
momenteel in Mataram,
de hoofdstad van Lombok,
aan de westkant. De aard
beving heeft vooral het
oosten en noorden getrof
fen. „We zijn nu zo veel
mogelijk spullen aan het
kopen en verzamelen. Het
is de bedoeling dat we die
inladen in een truck. Mor
gen gaan we proberen
naar het noorden te rijden.
Dat zal niet gemakkelijk
zijn, want op veel plekken
is het een puinhoop."
Beijen noemt de stem
ming onder de bevolking
'bangig'. „Mensen slapen
met de deur open of in de
buitenlucht, zoals mijn
huisgenoot en ik ook heb
ben gedaan. Naschokken
kunnen nog tot en met
morgen voorkomen."
De lokale bevolking is
ook vastberaden 'de broe
ders en zusters in het
noorden en oosten te hel
pen'. „Mensen zijn heel
lief naar elkaar. Iedereen
wil anderen helpen. Dat
geldt ook voor ons. Als je
hier zit, wil je maar
één ding en dat is
helpen."
Naast het kopen
van materiaal en
eten en drinken zal
het gedoneerde geld
straks ook gebruikt
worden voor het
heropbouwen van
de dorpjes. „De ge
troffen inwoners
moeten weer snel een
thuis hebben", besluit
Beijen.
Nadat ze vanaf Lombok
een noodkreet had ge
stuurd naar vrienden en
familie in Nederland,
haalde Nina Beijen uit
Schiedam in enkele dagen
een paar honderd euro op.
„Voor 5 euro kan ik al de
kens, een matras en eten
en drinken kopen voor een
heel gezin", vertelt ze.
Beijen was al een paar
maanden op Lombok, om
met haar oudere broer de
reisorganisatie Go Indo op
te zetten, toen de aardbe
ving het Indonesische ei
land trof. Het is bij Go
Indo de bedoeling dat van
elke geboekte reis een per
centage wordt gedoneerd
aan lokale scholen en
stichtingen. „Wij hadden
dus al een ander doel dan
de meeste reisorganisaties.
Dat we nu hebben beslo
ten alles op alles te zetten
Het advies komt van de Neder
landse Vissersbond zelf. Die voor
ziet grote problemen als vissers
gedurende de feestdagen in Ma
rokko doorgaan met het opvissen
van garnalen uit de Noordzee en
de Waddenzee. 90 procent van de
daar gevangen garnalen wordt in
het Noord-Afrikaanse land gepeld.
Door alle feestelijkheden ligt de
productie tussen 13 en 26 augustus
volledig stil. Alle opgeviste garna
len moeten de diepvries in, en dat
geeft daarna een enorme mis
match tussen vraag en aanbod.
De problemen ontstaan dit jaar
doordat na een slecht begin van
het jaar juist nu enorme hoeveel
heden garnalen uit de twee zeeën
worden opgevist. Vermoedelijk
zijn de grote vangsten een gevolg
van het warme weer. Dat veroor
zaakt veel algengroei, en daarmee
veel voedsel voor de garnalen. Die
kunnen zich daardoor flink voort
planten.
In 2011 was er een vergelijkbare
situatie. Garnalen werden massaal
ingevroren en dat gaf volgens
voorzitter Johan Nooitgedagt van
de vissersbond nog maanden
daarna een enorme verstoring van
de balans tussen vraag en aanbod.
„Dat is geen verantwoorde visserij.
De zee is nog altijd het beste pak
huis voor de garnaal."
Nooitgedagt kan de vissers niet
verbieden uit te varen. Hij hoopt
wel dat ze in het eigen belang ge
hoor geven aan de oproep van de
Vissersbond en tussen 13 en 26 au
gustus op vakantie gaan; of juist in
die weken onderhoud aan hun
W Juist nu
worden enorme
hoeveelheden
garnalen opgevist
schepen uitvoeren. „Maar elke op
lossing is eigenlijk goed. Ze kun
nen bijvoorbeeld ook korter vis
sen, of langere tussenpozen hou
den."
De reacties die de Vissersbond
tot nu toe ontving, zijn wisselend.
Een deel van de vissers had het ad
vies graag eerder gekregen. De va
kantie en het onderhoud van sche
pen zijn al gepland.
Er zijn in het Noordzee-Wad-
denzeegebied in totaal vijfhon
derd garnalenvissers actief. Die
komen uit Nederland, Duitsland
en Denemarken. Jaarlijks vangen
ze tussen de 25 en 35 miljoen kilo
garnalen. Voor een kilo gepelde
garnalen is drie kilo verse garnalen
uit zee nodig.
woensdag 8 augustus 2018
GO
over
Reddingswerkers dragen een
slachtoffer weg uit het puin van de
Jabal Nurmoskee. foto getty images
Raymond Boere
Den Haag/Mataram
Nina Beijen (24) was op
Lombok toen de aardbe
ving het eiland trof. Ze is
meteen geld gaan inza
melen voor mensen die
dringend hulp nodig heb
ben. „Dat is nu het aller
belangrijkste."
Sandra Don
Rotterdam/Mataram
Nina Beijen (links) op
Lombok, privéfoto
Garnalenvissers hebben het ad
vies gekregen vanaf volgende
week twee weken lang hun boot
in de haven te laten liggen. De
reden daarvoor is het offerfeest
in Marokko.
Jorina Haspels-Goudriaan
Emmeloord
A Het grootschalig pellen van
garnalen, fotoepa
