GELD&GOED
(en wasje handen)
25
Voorkomen is beter dan genezen
Ziek op reis Een voedselinfectie kan je vakantie flink
verzieken. Zo houd je de risico's zo klein mogelijk
(maar onthoud: een beetje reizigersdiarree hoort
erbij).
Indrukwekkende Mayaruïnes,
tropische regenwouden en
Caraïbische stranden. De
rondreis door Midden-Ame
rika van Joyce Maas uit het
Limburgse Spaubeek belooft
het allemaal. Maar op de eerste
vakantiedag gaat het mis. Joyce wordt
ziek van haar hotelontbijt: wat fruit
en een roerei met toast.
Een paar uur later, bij bezoek aan
de antieke Mayastad Chichén Itza,
valt ze flauw. Daarna gaat het van
kwaad tot erger. „In de tourbus be
gon het overgeven", vertelt Maas. „Er
leek geen einde aan te komen. De
volle zakken kon ik kwijt in de prul
lenbak naast de chauffeur. Totdat die
plotseling hard moest remmen, de
zakken uit de prullenbak vlogen en
openscheurden."
In het hotel wordt voor de dood
zieke Joyce een arts gebeld. Die
schrijft antibiotica en een handvol
vreemde pillen voor. De rest van haar
vakantie brengt ze door in de badka
mer met een dekentje voor de
warmte en haar hoofd boven de toi
letpot. „Dat was dan onze rondreis",
zegt ze.
Rauw
Ongeschild of door anderen geschild
fruit is een van de voornaamste ziek-
makers op vakantie, weten Christa de
Boer en Marie-Christine Trompe
naars, artsen infectieziektebestrij-
ding en reizigerszorg bij de GGD.
„Mensen zitten er met hun handen
aan, het ligt er soms al een tijdje en
wordt vaak gewassen met water dat
niet geschikt is voor consumptie",
zegt De Boer.
Wie denkt alleen risico te lopen bij
eetstalletjes op straat, heeft het mis.
Ook in het hotel ben je niet altijd vei-
TIPS
lig voor infecties. „Men denkt snel: in
mijn sterrenhotel zit het wel goed
met de voedselveiligheid. Maar van
een buffet kun je ook flink ziek wor
den. Mensen wassen soms hun han
den niet, raken per ongeluk het eten
aan en besmetten elkaar zo", zegt
Marie-Christine Trompenaars.
Andere instinkers zijn rauwe
of halfrauwe producten, zoals
tartaar en sushi. Ook mosselen,
oesters en andere schelpdieren
kunnen dragers zijn van ziektever
wekkers. Sauzen en desserts gemaakt
van rauwe of niet goed gekookte ei
eren, kun je beter links laten liggen.
Dat geldt ook voor onverpakt ijs, hoe
warm het op je vakantiebestemming
misschien ook is.
Reizigersdiarree
De meest voorkomende vakantie
ziekte is reizigersdiarree, weet
Christa de Boer. „Het hoort een
beetje bij vakantie en is niet vreemd,
want we eten en drinken plotseling
dingen die onze darmen niet goed
kennen. Onze darmflora past zich
aan de lokale cuisine aan." Maar het
mag niet te lang duren. Na een dag
of drie, vier moeten de meeste
symptomen verdwenen zijn. „Het
is verstandig om een arts te bezoe
ken als er bloed of slijm bij de ontlas
ting zit of als je koorts krijgt", zegt
Trompenaars.
Bij reizigersdiarree ligt uitdroging
op de loer. Zakjes ORS - een mengsel
van zouten en druivensuiker, ver
krijgbaar bij apotheek of drogist -
kunnen helpen de vochtbalans weer
op orde te krijgen. De Boer: „Neem
altijd voldoende ORS mee, zeker als
je naar de tropen of subtropen gaat."
Tv-kok en wereldreiziger René
Pluijm beweert nog nooit ziek te
zijn geworden van eten en drinken
in den vreemde. „En ik heb echt
dingen gegeten die een normaal
mens nooit in zijn mond zou stop-
Neem altijd
voldoende
ORS mee,
zeker naar
de tropen
pen", aldus de culinair avonturier.
Heeft Pluijm dan een ijzeren maag?
Nee, zegt hij, het is vooral een kwes
tie van gezond verstand en vertrou
wen op je zintuigen. Pluijm: „Is een
eetstalletje of keuken schoon? Wor
den de producten goed verhit? Hoe
smaakt of ruikt een gerecht? Het zijn
allemaal dingen die je prima kan
proeven, zien en ruiken."
Eet in restaurants en kraampjes
waar het druk is, vertelt Pluijm. „Dat
zegt veel over de kwaliteit van de ge
rechten en zorgt voor een hoge om
loopsnelheid, waardoor ingrediënten
niet lang blijven liggen." Verder is
een goede persoonlijke hygiëne
van groot belang. Was altijd je
handen voor het koken, voor het
eten of na een bezoek aan het
toilet. „En dan niet alleen met wa
ter, maar ook grondig en minimaal
een halve minuut met zeep", zegt
Trompenaars. „Als er geen zeep aan
wezig is, gebruik dan een desiffecte-
rend middel zoals alcoholhoudende
handgel".
Buiktyfus
Maar zeep en andere antibacteriële
middelen beschermen niet overal te
gen. Het is slechts een eerste horde
voor exotische ziekmakers. Ernsti
gere virussen zoals hepatitis A en
buiktyfus, die ook via besmet voedsel
kunnen worden opgedaan, behoeven
een vaccinatie. Kans op besmetting is
vooral groot in Afrika, Azië, Latijns-
Amerika en het Midden-Oosten.
„Win daarom reisadvies in en laat je
zo nodig inenten", zegt De Boer.
Voor bepaalde groepen is dat zelfs
noodzakelijker dan voor andere.
Trompenaars: „Ouderen, chronisch
zieken en kinderen zijn kwetsbaar
der. Bovendien zitten kinderen graag
met hun handen ergens aan of steken
ze hun vingers in hun mond. Dat
vraagt om meer voorzorgsmaatrege
len en alertheid."
woensdag 8 augustus 2018
GO
Weet
waar
Kaj van Arkel
In Nederland drinken
we water gewoon uit
de kraan, maar dat is
niet overal ter wereld
verstandig.
In sommige landen is
het beter alleen water
te drinken uit verze
gelde flessen, dan
weet je zeker dat het
drinkwater is waar
jouw lichaam tegen
kan. Met de website
waterinhetbuiten-
land.nl weet je waar je
met een gerust hart
uit de kraan kunt drin
ken.
De website ggdreis-
vaccinaties.nl geeft in
formatie over hoe ge
zond te blijven tijdens
en na de reis. Ook
vind je er vaccinatie
advies per land en kun
je een afspraak maken
om je te laten inenten.
De kosten verschillen
per GGD-locatie en
vaccinatie.
Wie denkt alleen
risico te lopen bij eet
stalletjes, heeft het
mis.
FOTOSHUTTERSTOCK
—Christa de Boer
