Zingen over Feyenoord valt niet echt lekker
33
2016
2012
2011
2014
1997
2016
rond de positie van lhbt'ers (lesbien
nes, homo's, biseksuelen en trans-
genders) in Nederlandse tv-series of
tv-films. 54 jaar nadat het Vara-pro-
gramma Achter het nieuws het taboe
doorbrak met een interview met een
homoseksueel en een lesbienne (de
twee kregen een gefingeerde naam
en werden op de rug gefilmd), is de
emancipatie op televisie nog niet vol
tooid.
Volgens Ad van Dam, schrijver van
het boek Roze in beeld over lhbt'ers in
de Nederlandse media en samenstel
ler van de gelijknamige website en
Facebookpagina, houdt de beeldvor
ming gelijke tred met de technische
ontwikkeling van de televisie. „In de
tijd van de zwart-wittelevisie was
ook het beeld over homo's heel
zwart-wit: namelijk dat van de enter
tainer. Albert Mol in Wie van de Drie
bijvoorbeeld, Jos Brink en André van
Duin. Ze waren altijd de nichterige
clown. Overigens is lachen met
homo's nog steeds een ding. Als ik
iemand vraag welke homo's ze ken
nen van de tv, zeggen ze altijd Paul
de Leeuw. Of Geer en Goor."
Toen de kleurentelevisie zijn
intrede deed, kwamen er meer scha
keringen qua seksualiteit en gender
op de buis. Ook in tv-series en films.
Van Dam herinnert zich de cultklas-
sieker De Vierde Man uit 1983, naar
een roman van Gerard Reve. In de
erotische thriller tongzoenen Jeroen
Krabbé en Thom Hoffman met
elkaar, terwijl een van beiden ook ge
voelens koestert voor het personage
van Renée Soutendijk.
Op Van Dam maakte het persoon
lijk vooral indruk dat hij een homo
seksuele man in de hoofdrol zag.
„Dat raakte me erg: omdat ik het
gevoel kreeg dat je als homo ook
belangrijk bent. Je hoeft niet altijd de
bijrol te spelen."
Transseksueel
Daarna doken er langzamerhand ook
lesbiennes, biseksuelen en transgen-
ders op in Nederlandse films en
tv-series. Bea Meulman en Leontine
Borsato zoenden begin jaren 90 in
Vrouwenvleugel. In 1997 verscheen in
GTST het transseksuele personage
Meta. En wie kent de serie In de
Vlaamschepot nog, uitgezonden tus
sen 1990 en 1994? Een homostel
runde daarin een restaurant, zonder
dat hun geaardheid een onderwerp
was.
Volgens Van Dam valt er deson
danks nog veel te verbeteren aan de
seksuele representatie in de media.
„Elomoseksuele mannen zie je in
middels vaker in series, maar lesbi
sche stellen zijn zwaar in de minder
heid." Ramses (2014), waarin acteur
Maarten Heymans Ramses Shaffy
vertolkt, is een voorbeeld van een
recente serie over een biseksuele
man. „Maar verder vind je biseksue
len bijna nooit in een script terug.
Laat staan zwarte of biculturele
Wat ik nog mis
op tv: homo's
die een gezin
hebben of een
sporter spelen.
Dat laatste ligt
vooral nog
gevoelig
lhbt'ers. En wat ik ook mis: homo's
die een gezin hebben of een sporter
spelen. Dat laatste ligt vooral nog ge
voelig."
Toch is er al veel gebeurd, vindt
Anya Koek, hoofdschrijfster van de
jeugdserie Spangasv an KRO-NCRV.
„Pakweg tien jaar geleden ging een
serie waarin een meisje met een
hoofddoek speelde, altijd voor een
deel over die hoofddoek. Tegenwoor
dig lukt het steeds vaker om haar als
een gewoon karakter neer te zetten.
Het mooiste zou het zijn als lhbt'ers
een rol kunnen spelen waarbij hun
identiteit of geaardheid geen onder
deel van de verhaallijn vormen."
Spangas, gericht op jongeren tus
sen de 8 en 15 jaar, speelt in deze ont
wikkeling een voortrekkersrol. In
2007 introduceerde de serie een
homoseksuele verhaallijn rond leer
ling Flip van Hamel, gespeeld door
acteur Jasper Gottlieb. „Het was een
liefdevol plot over een jongen die
werd overvallen door verliefdheid op
een klasgenoot. Dat gevoel herkent
bijna iedereen."
Toch volgde op de kus van Flip en
Koen een gewelddadig incident.
Gottlieb werd in Amsterdam van zijn
fiets getrokken en geslagen door een
groep jongens. „Hij kwam de vol
gende dag trillend op de set. Maar hij
wilde doorgaan. 'Want', zei hij, 'deze
rol is blijkbaar meer nodig dan ooit'."
In de huidige reeks volgt ook een
transgendermeisje lessen aan het fic
tieve Spangalis College. Iris Amber
Stenger speelt Caro Out. Scenario
schrijver Koek: „We wilden de rol per
se door een echt transmeisje laten
spelen. Dan is het pas geloofwaardig.
Iris is geboren als jongen, maar heeft
zich altijd een meisje gevoeld. Dat
geldt voor Caro ook. Ze speelt niet
zichzelf, maar een gedramatiseerde
versie."
Ruimdenkend
„Caro's intrede is een groot onder
werp voor onze doelgroep. Er wordt
veel online over gepraat. Of we soms
niet te snel gaan? Daarvoor moeten
we oppassen, ja. Niet iedereen in Ne
derland is even ruimdenkend.
„We moeten met onze missie te
gen vooroordelen dus voorzichtig te
werk gaan, maar de richting is duide
lijk: iedere puber moet zich bij ons
vertegenwoordigd voelen. Alles
waarvan een kind kan denken: 'Wat
ik voel is abnormaal, dit heeft nie
mand anders' komt bij ons voor. We
laten zien: dit is wél normaal."
Goede Tijden, Slechte Tijden gaat in
die zin iets omzichtiger te werk, zegt
Gottschalk. „We stellen ons niet tot
doel de kijker op te voeden, maar
hoeven ook niet iedereen te vriend te
houden. Daarom zullen we komend
seizoen een nieuwe verhaallijn bin
nen het Ihbt-thema introduceren.
Hoe precies is nog geheim, maar we
volgen als altijd de ontwikkelingen
in de maatschappij."
Ach, kijk 'm daar nou eens gaan.
Door de regen fietst een Antilliaan.
Met een shirt van Feyenoord aan...
Zo klinkt het eerste refrein van de
nieuwe single van de 3JS op Spo-
tify. Maar wie goed naar de bijbe
horende videoclip op YouTube
luistert, hoort wat anders. Daar
draagt de fietsende Antilliaan
opeens een shirt van Nederland.
De drie bandleden, de Volen-
dammers Jan Dulles (43), Jaap
Kwakman (41) en Jan de Witte
(30), besloten een minuscule wij
ziging in de tekst aan te brengen
nadat ze zowel uit hun eigen
omgeving als van hun fans hadden
gehoord dat er aanstoot werd
genomen aan de keuze voor voet
balclub Feyenoord. Vooral de
Ajaxfans waren er niet over te
spreken. „En dat was nou juist niet
de bedoeling van het liedje", zegt
manager Alice Buijs. „Er is destijds
voor Feyenoord gekozen omdat
het lekker klonk. Maar er had ook
prima AZ, Ajax of NAC kunnen
staan."
Volgens Dulles gaat het num-
mer Mensen om eensgezindheid
en tolerantie. „En dat staat haaks
op de oorlog die voetbal soms is.
Ajax en Feyenoord, dat zullen
nooit vrienden worden. Die den
ken anders over eensgezindheid
en tolerantie. Dus het moest eruit.
Het nummer moet aan alle kanten
uitstralen dat we in Nederland al
lemaal één zijn. Toen we het liedje
schreven, hebben we er gewoon
niet over nagedacht", geeft Dulles
aan. „Ik heb zelf helemaal niet zo
veel met voetbal, dus het maakt
mij niet uit om welk shirt het gaat.
Feyenoord bekte gewoon lekker.
Er waren zelfs mensen die zeiden
dat ze het nummer niet wilden
luisteren omdat er Feyenoord in
voorkwam."
zaterdag 4 augustus 2018
A'dam - E.V.A. - Jerom Smit (Rutger
Remkes) en Harm-Jan Nelissen
(Rick-Paul Mulligen) zijn co-ouders
met een goede vriendin.
Ferry
Doedens
kust met
een
moslim
homo in
GTST
Eerste ho
movrijpar
tij in GTST
(Raynor
Arken
bout en
Ferry
Doedens)
Homo
huwelijk
in GTST,
Menno
(Dave
Mantel)
en Lucas
(Ferry
Doedens)
Transgen-
der Meta
(Paul
Schotel)
speelt in
GTST
Iris
Amber,
eerste
trans-
gender in
Spangas
44
Ad van Dam
Het is maar een liedje, zou je
zeggen. En voetbal is in het
leven toch bijzaak? Toch pasten
de 3JS de songtekst aan van
hun nieuwe single Mensen.
Omdat het gebruik van de naam
Feyenoord niet bij iedereen
goed viel.
Bonne Kerstens
De Antilliaan met het Oranje-shirtje uit de videoclip van de 3JS.
