m aa
ZEELAND 25
Danker Jan Oreel
vangt de
geschiedenis van
Israël in een
stripboek. Van de
dode zeerollen' tot
de dag van
vandaag.
STRIPBOEK DANKER JAN OREEL
Vorig jaar augustus ont
ving illustrator Danker
Jan Oreel in Kloetinge
een mailtje van de Is
raëlische ambassade in
Den Haag. Om het 70-jarig be
staan te vieren van de staat Israël
werd er aan iets speciaals gedacht.
Voorlichter André Diepenbroek
kende Zeeland, zijn echtgenote
kwam uit 's-Gravenpolder. Zo
wist hij van de historische strips
van Danker Jan Oreel, over twee
duizend jaar Zeeland en ook 'De
banneling van Tobago'. Kon Oreel
zoiets maken over de geschiedenis
van de Joodse staat?
„Natuurlijk kon ik dat", glim
lacht de tekenaar. „Maar ik zei er
wel bij, dat het welslagen afhanke
lijk was van de prijs en de beschik
bare tijd." Die twee voorwaarden
moest hij noemen. Want bij de
ambassade hadden ze ervaring
met het maken van brochures,
maar van strips hadden ze geen
kaas gegeten.
Sponsor
Voor het produceren van een
stripboek van 48 pagina's - schrij
ven, tekenen, lettering, inkleuring,
druk en verspreiding - moet op
minstens 50.000 euro worden ge
rekend. Dat geld wist de ambas
sade dankzij een gulle sponsor te
vinden. De tijd, dat was een ander
verhaal. Oreel: „Ze wilden het
boek op 14 mei van dit jaar, Onaf
hankelijkheidsdag, kant en klaar
hebben. Dat kon eigenlijk niet, dat
heb ik hen wel drie keer uitge
legd." Het antwoord vanuit Den
Haag was steeds: 'Yes, yes, we
know, but we have to' - 'we weten
het, maar we moeten wel'.
Het boek is sinds deze week be
schikbaar: 'Tel Israël, het verhaal
van de Joodse staat'. Het woord
'tel' betekent in het Hebreeuws
'heuvel'. Het kan ook verwijzen
naar een in de loop van vele eeu
wen in het landschap ontstane
verhoging, waarin oude bewo-
ningslagen verstopt zitten. Arche
ologen kunnen in zo'n 'tel' laag na
laag de geschiedenis naar boven
halen.
Door de tijd
In de strip wordt kriskras door de
tijd gereisd. Het verhaal is opge
hangen aan vier middelbare scho
lieren, die met een project een
midweek naar Israël hebben ge
wonnen. Daar neemt de gepensio
neerde archeoloog David Horowitz
nu n
ft T.
- WA-.Ü
hen onder zijn hoede. We lezen en
zien hoe hij de scholieren langs be
tekenisvolle locaties loodst. De
Tempelberg, de klaagmuur, het Is
raël Museum, het parlementsge
bouw de Knesset, het holocaust
museum en nog veel meer. Bij al
die topics vertelt Horowitz over de
geschiedenis van Israël.
Danker Jan Oreel tekende realis
tisch aan de hand van vele foto's
en 'Google Street View'. Beroemde
foto's vaak, die het boek een docu
mentair karakter geven. „Ik ben
zelf niet in Israël geweest", zegt
Oreel. „Daar was geen tijd voor.
Bovendien is het daar nu wel erg
onrustig." De strip was een op
dracht, waarvoor André Diepen
broek van de ambassade het scena
rio en de tekst schreef. De teke
naar: „Dan voel je aankomen dat
de inhoud van de strip in een be
paalde richting gaat. Propaganda
voor Israël, dat wilde ik niet. Als
voorwaarde heb ik gesteld dat het
boek een enigszins neutrale kijk
op de geschiedenis moest bieden.
Dit moet je geen stripboek noe
men, maar een boek over de ge
schiedenis van Israël in strip
vorm. Maar ja, van mij had de Ga-
zastrook er wel nadrukkelijker in
gemogen."
Controversieel
In Den Haag werd er nauwlettend
meegelezen. De eerste cover, met
David Ben-Goerion en strijders
van de Onafhankelijkheidsbewe
ging, werd als 'te controversieel' af
gekeurd. Een afbeelding van de
Choerva Synagoge kon wel door de
Propaganda voor
Israël, dat wilde ik
niet. Als voorwaarde
heb ik gesteld dat het
boek een enigszins
neutrale kijk op de
geschiedenis moest
bieden
beugel. Er waren meer
struikelblokken: „Een te
kening van juichende mi
litairen voor de Rotskoe
pel op de Tempelberg was
te uitdagend. Er werd
echt met een loep geke
ken. Zo moest een teke
ning van het door Ara
bieren belegerde Jeru
zalem in 1947 worden
aangepast. Op de foto,
die ik als basis ge
bruikte, stonden
mensen bij een wa
terverdeelpunt met
hun voeten in grote
plassen. Men was
toen zuinig met wa
ter, liet de ambas
sade weten, dus ik
heb de plassen weggehaald.
De correcties en wijzigingen ble
ven maar komen. Tot ik heb ge
zegd: 'jongens, nu gaat het echt
niet meer'."
Rode draad
De tegenstelling tussen Joden en
Arabieren is de rode draad in het
boek. „Er zit een hoop informatie
in. Dat is heel goed. Bijna niemand
weet nog dat in de Romeinse tijd
heel Judea werd ontruimd, de in
woners als slaven werden ver
kocht. Het verlangen om terug te
keren naar Jeruzalem, dat speelt al
tweeduizend jaar."
De Nederlandse versie van de
strip is nu beschikbaar. Er wordt
gedacht over een Engelse verta
ling. Misschien ook een Franse,
Hebreeuwse en Russische. Scho-
len kunnen het boek als lesmateri
aal gebruiken. Het boek komt in
museumwinkels te liggen, en mo
gelijk zijn er bedrijven die het als
relatiegeschenk willen aanbieden.
Stel, de Israëlische ambassade
zou een tweede strip bestellen.
Oreel: „Dan zou ik het weer doen.
Op zich is het werk heel leuk. Ik
werk nu aan een strip over het
hertogdom Gelre. Dat is ook weer
fascinerend."
zaterdag 28 juli 2018
GO
Israël getekend, toen en nu
Jan van Damme
EN HEEL JONG EN
HEEL PNER&l
MOOI HÈ?
VOORAAN CE KLAASMUUR,
O IE WIJ PE WESTELIJKE MUUR VAN
PE TEMPEL NOEMEN. PAARBOVEN HET
TEMPELPLEIN MET PE ROTSKOEPEL
MET Z'N SOUPEN PAK. RECHTS PE
AL-AQSA-MOSKEE EN IN PE
ACHTERSRONP PE
OLIJPBERS..
WAUW,
PAAR WAREN
WE VANPAAS
NOS
IK MOET HIER ALTIJP
TERUGPENKEN AAN WAT ONZE
COMMANPANT TESEN ONS ZEI IN
i96?: "PE WESTELIJKE MUUR, IN
PE RICHTINS WAARVAN ELK JOOPS
HART KLOPT, IS WEER IN ONZE
HANPEN",
EVEN LATER,,,
De hoofdrolspeler in de strip -
archeoloog David Horowitz en
de vier middelbare scholieren
uit Nederland - bij de Klaag
muur in Jeruzalem.
ILLUSTRATIES DANKER JAN OREEL
-Danker Jan Oreel
Cover van Tel Israël.
Danker Jan Oreel en André Die
penbroek: Tel Israël, het verhaal
van de Joodse staat - Uitgeverij
De Banier, stripboek, 48 pagina's,
9,95 euro (hardcover 15,- euro).
