14
WERKPALEIS KONING
Paleis Noordeinde en
de Koninklijke Stallen
gaan weer open voor
publiek. Een rondgang
langs de verlengde Audi
van de koning, manege-
zand van olympische
kwaliteit en apparatuur
om te meten of het
servies kaarsrecht staat.
Het voelt een beetje als
'gluren bij de buren'.
Maar er is eigenlijk niets
privé aan het werkpaleis
van de koning op het
Noordeinde. Nou ja, de rood-roze
zaal misschien waarin hij elke maan
dag vergadert om zijn agenda af te
stemmen en te overleggen met zijn
adviseurs.
Maar uiteindelijk is het paleis en de
bijbehorende stallen ook van 'ons', de
koning heeft ze in bruikleen. Reden
ook waarom koning Willem-Alexan-
der, anders dan zijn moeder die vond
dat 'dat niet kan', een keer per jaar de
deuren van het werkpaleis open laat
zetten. Voor tot in de puntjes ver
zorgde rondleidingen waarvoor de
kaartjes (to.ooo) voor het paleis in
zeven uur waren uitverkocht. Van de
ruim 13.000 voor de Koninklijke Stal
len zijn er nog wel te koop (6 euro).
Wees overtuigd, het is de moeite
waard. Veel van de ideeën die u zou
kunnen koesteren over de pracht en
praal op een paleis worden er be
waarheid. Net zoals de werkelijkheid
dat het hof een modern bedrijf is. In
een bijzonder en vaak eeuwenoud
decor. Soms gecombineerd met mo
derne kunst.
Zoals de plafondschildering van
Rudi van de Wint boven de Konin-
ginnetrap. Een trap die helemaal nog
niet bestond in het paleis dat ooit van
een middeleeuwse hofstede werd
verbouwd tot een voornaam woon
huis. En sinds de eerste Oranje er in
1591 ging wonen, is het steeds ver
bouwd en uitgebreid. Die trap kwam
er in 1980 toen koningin Beatrix be
sloot om in het Haagse paleis te gaan
werken. Met haar kwam er ook de
combinatie met moderne kunst.
Balkonscène
Leuk is het om door de ramen van de
Balkonkamer op Het Balkon te kun
nen kijken waarop de koning en ko
ningin op Prinsjesdag wuiven naar
het publiek op het Noordeinde tij
dens de beroemde balkonscène.
Blijkt er een grijs-gouden-blauwe ka
mer, euh, zaal achter te zitten waarin
koning Willem-Alexander heel fre
quent op de woensdagochtend pas
benoemde ambassadeurs ontvangt.
De toen nog 'prins' Willem-Alexan
der en 'prinses' Maxima gaven er aan
de vooravond van de inhuldiging in
2013 ook hun televisie-interview.
Vast zelf ook wel eens een tafel
feestelijk gedekt?! Hoe zat het met
uw laserapparatuur? In paleis Noord
einde wordt die gebruikt: om te con
troleren of het servies kaarsrecht is
neergezet. Nadat de borden en glazen
met in huis gefabriceerde houten
meetlatten op tafel zijn gezet en op
gemeten om er zeker van te zijn dat
de glazen op precies de juiste afstand
staan van de borden, en er 70 centi
meter zit tussen de gasten.
Als paard Siewerd op
zijn onderlip bijt gaat hij
iets stouts doen
„Toen er een nieuw servies kwam
waarvan de borden iets groter waren,
moest de apparatuur worden aange
past", vertelt Laura Smeets van de
Dienst Koninklijk Huis en coördina
tor van de Openstelling van het pa
leis en de Stallen. Ze praat met grote
liefde en kennis over de architectuur,
kunstschatten, schilderijen, de ma
nier van werken en historie van het
paleis. Net als de 'vertellers' die de
bezoekers langs de verschillende ver
trekken en de stallen leiden. „De ver
tellers zijn mensen die zelf op het pa
leis werken in verschillende beroe
pen", zegt Smeets. „Van telefonistes
tot schilders en chauffeurs."
'Stoute' paarden
De tour door de Koninklijke Stallen
leidt langs de buitenmanege naar het
stallencomplex. Maar eerst kunt u
een open brik, een 'koets' voor dage
lijks gebruik beklimmen waarmee
dagelijks wordt gereden om de paar
den met ritten door de stad te laten
bewegen en trainen.
In totaal 32 paarden staan er in het
Koninklijke Staldepartement, waar
van 24 speciaal voor het rijden met
koetsen en acht om 'los' te berijden.
Zowel door de koninklijke familie als
door adjudanten die de koning moe
ten begeleiden op Prinsjesdag. De
Gelderse en Friese koetspaarden zijn
stout, weet Smeets. „Vooral Siewerd,
die is heel stout. Als hij op zijn on
derlip bijt, dan staat hij op het punt
iets stouts te doen. Wees op je hoede,
dan gaat hij bijvoorbeeld aan je tas
zitten." Aaien van de paarden mag.
En o ja, het 'zand' in de binnenma-
nege is van Olympische kwaliteit.
Op het grote plein bij het Stalde
partement staan de andere paarden
krachten uitgestald, zoals de blauwe
koninklijke bus. De bus is vooral be
kend bij inzetten tijdens Koningsdag
en de hele koninklijke familie daarin
wordt gereden. Nieuw dit jaar bij de
rondleiding door de Stallen is een
speurtocht voor kinderen. Met vra
gen als: 'Hoeveel paarden staan er
voor de Gouden of Glazen koets als
de koning er in zit?' De rondleidin
gen door het paleis en de stallen zijn
uitgetest door ruim duizend mensen.
„Om te kijken of alles goed loopt en
er geen opstoppingen ontstaan", zegt
Smeets. Want dat willen ze niet, bij
Paleis Noordeinde.
zaterdag 28 juli 2018
GO
Modern bedrijf, oud decor
Maaike Kraaijeveld
Den Haag
Van bovenaf en met
de klok mee: een fraai
gedekte tafel, het
testpubliek voor de
poorten van het pa
leis, de moderne ver
voersmiddelen en
Siewerd en zijn vrien
den in de Koninklijke
Stallen.
FOTO'S PATRICK VAN KATWIJK/ANP
Laura Smeets
