fel
Oudste krant van Zeeland is geen krant
10 2
Buitenlandse scouts proeven van Zeeuwse cultuur
Gastland
De geur van zilte zee hangt als een
donzen deken boven de Ooster-
schelde bij Yerseke. Het fietspad
langs de Breedsendijk is nog nat
van een regenbui - de eerste in we
ken tijd. Terwijl de zon zijn stralen
door het wolkendek heen probeert
te duwen, struinen zestig scouts
tussen de stenen en het wier dat
door het lage tij bloot is komen te
liggen. Ze buigen zich over het
zand, zwaaien met stokken en tu
ren in een emmer. Een passerende
fietser stopt en kijkt vanaf de dijk
nieuwsgierig naar de bedrijvigheid
beneden.
„Je hebt het vast wel eens gedaan:
krabben vangen met een stok, touw
en wasknijper", zegt Wendy Been
akker. Als voormalige Zeeuw en be
stuurslid van Scouting Nederland
Momenteel lopen in
Zeeland heel wat
nationaliteiten rond
heeft zij - samen met vijf anderen -
de Zeeuwse expedities voor het in
ternationale scoutingevenement
Roverway in elkaar gezet. Ook be
geleidt ze een aantal groepen tij
dens hun ontdekkingsreis door
Zeeland. „Canadezen, Portugezen,
Australiërs, Engelsen...", somt
Wendy op. „Momenteel lopen in
Zeeland heel wat nationaliteiten
rond."
En niet alleen in Zeeland. In het
totaal zijn zo'n 4500 scouts uit meer
dan 50 landen naar Nederland afge
reisd voor het tiendaagse evene
ment Roverway, dat op 23 juli be
gonnen is en nog tot 2 augustus
duurt. Tijdens een zesdaagse expe
ditie - 'path' in scoutingtaal - ver
kennen de jongeren in teams een
provincie, om vervolgens af te slui
ten met vier dagen op het centrale
kampterrein in Zeewolde.
De aftrap was in Scheveningen,
waar alle scouts op het strand over
nachtten om vervolgens uit te
waaieren over de twaalf provincies.
En zo zetten onder anderen Erik
Berndtsson (18) uit Canada, Eliza-
beth Anderson (21) uit Engeland en
Corey Kettmann (21) uit Australië
voor het eerst voet op Zeeuwse bo
dem. Hun eerste indruk tot nu toe?
„Vlak!", klinkt het in koor, gevolgd
door een gezamenlijk schaterla
chen. Lovend zijn ze over hun over-
nachtingsplekken tot nu toe: het
Scheveningse strand, Fort Elle-
woutsdijk en de boomgaard van
fruitteler Jan de Jonge in Kapelle.
„Slapen onder de sterrenhemel is
fantastisch", aldus Corey.
Om de aanbieders te bedanken
voor hun kosteloze overnachtings-
plek, bieden de scouts wederdien
sten aan. Bij Fort Ellewoutsdijk
hielpen ze bijvoorbeeld met het op
ruimen van zwerfafval. Op die ma
nier leren de padvinders niet alleen
zichzelf, elkaar en de Nederlandse
cultuur kennen, maar geven ze ook
I iets terug aan de maatschappij
j waarin ze leven. En laat dat nu pre
cies het doel zijn van Roverway.
Uiteraard hoort bij het ontdek-
ken van Zeeland ook de kennisma-
king met Zeeuwse zaligheden als
oesters en lamsoor. De scouts
proefden de delicatessen in hun na
tuurlijke habitat: op de schorren en
tussen de stenen in de getijden
zone. „Het duurde een uur voordat
ik de oesterschelp open kreeg",
grinnikt Erik. Maar lekker waren ze
wel, aan de emmer vol oesters te
zien die de groep zojuist geraapt
heeft.
Eén ding vinden de scouts min
der aan Nederland. „De boterham
met kaas", zegt Corey stellig. Hij
krijgt bijval van de anderen, die de
monstratief vieze gezichten trek
ken. „Als ik thuis ben, ga ik direct
Yorkshire pudding eten", verzucht
Elizabeth. Maar eerst staat een
boottocht gepland met een mossel-
kotter. De scouts haasten zich naar
de parkeerplaats. Vergeten is de
vieze boterham met kaas. Het avon
tuur roept!
ROVERWAY
We winnen inlichtingen in bij Erik
van der Doe in Zierikzee. Hij ont
dekte het folioblaadje in het natio
nale archief van Engeland in Lon
den. Al in 2011. Toen werd de vondst
al gemeld in de PZC, op 8 februari.
Van der Doe is in Den Haag onder
de vlag van de Koninklijke Biblio
theek medewerker van Metamor-
foze, het nationaal programma voor
het behoud van het papieren erf
goed.
Van der Doe: „Ik ontdekte het
blad in de State Papers, een enorm
archief. In serie 119 zitten nog veel
meer kranten. Je moet het zien als
een verzameling inlichtingen over
het buitenland. Daar hoort de Zee-
lantsche en Haechsche Post-Tij-
dinghe ook bij."
„Ik ga ervan uit dat het eigenlijk
meer een soort pamflet of'verkoop
nieuwtje' is in de vorm van een
krant. Er is maar één nummer van
bewaard gebleven. Het is zeer de
vraag of er meer verschenen zijn."
Is de uitgever bekend, of de
schrijver, de drukker?
„De uitgever kennen we niet.
Ook de auteur niet. De oplage be
draagt waarschijnlijk niet meer dan
enkele tientallen exemplaren. Het
was in die tijd niet ongebruikelijk
dat slimme, commerciële jongens
snel iets lieten drukken, waarmee
ze geld dachten te verdienen. Als
drukker staat vermeld 'Pieter Jan
sen'. Dat is vrijwel zeker een pseu
doniem. De naam komt in elk geval
in alle onderzoeken tot nu toe ner
gens voor."
„Het blad heeft het folioformaat
van een krant, aan beide zijden be
drukt. En er staat actueel nieuws in.
Wat weer tegen de betiteling 'krant'
spreekt: je vindt geen advertenties,
geen koersberichten, geen scheeps
tijdingen. Als je het een krant
noemt, moet je bedenken dat je
i7de-eeuwse kranten niet gelijk
kunt stellen met hedendaagse."
Vanwaar de kop: Zeelantsche en
Haechsche Post-Tijdinghe?
„Waarschijnlijk is er gedacht:
hoe trekken we kopers? Het nieuws
over De Ruyter, Tromp en de Sta-
ten-Generaal is van belang voor in
woners van Zeeland en Den Haag.
Je kunt het folioblad als een poli
tiek statement beschouwen, voor
de Oranjes en tegen de stadhou
der."
Het origineel van de Zeelantsche
en Haechsche Post-Tijdinghe ligt
in het nationaal archief in Londen.
Een foto is nu opgenomen in de
krantenbank Zeeland van de
ZB I Bibliotheek van Zeeland. Naast
het originele beeld wordt een
transcriptie van de volledige tekst
geboden.
donderdag 26 juli 2018
GO
De internationale scouts die op
expeditie zijn in Nederland zijn
lovend over de Zeeuwse over
nachtingsplaatsen. Alleen die
Hollandse kost....
Ellen Jobse
Yerseke
-Wendy Beenakker, bestuurslid
Scouting Nederland
Internationale scouts zoeken
oesters en krabben tussen het
wier aan de oever van de Oos-
terschelde bij Yerseke.
FOTO MARCELLE DAVIDSE
Nederland is dit jaar gastland
van Roverway, een scoutinge
venement dat eens in de drie
jaar plaatsvindt. In teams
gaan zo'n 4500 jonge scouts
uit ruim 50 landen op reis
door Nederland. Na de ope
ning en overnachting op
het strand van Schevenin
gen splitsen de jongeren
tussen de 16 en 22 jaar
zich op over de twaalf pro
vincies om in zes dagen
het land te verkennen. De
afsluiting is in Zeewolde.
De oudste krant van Zeeland ont
dekt: dat was deze week de kop
die veel aandacht trok. De Zee-
lantsche en Haechsche Post-Tij-
dinghe, te dateren op 27 augus
tus 1666. Een krant, bijna hon
derd jaar eerder gedrukt dan de
in 1758 voor het eerst versche
nen Middelburgsche Courant, die
tot nu toe als oudste krant van
Zeeland werd beschouwd. Maar
klopt het bericht?
Jan van Damme
Middelburg
Is het een krant?
Waarom wordt er dan toch over
een krant gesproken?
