Smw.
12
NEDERLAND OP DE SCHOP
■^M
De grote verbouwing van Nederland is begonnen: in 2050 moet
onze hele samenleving van de fossiele brandstoffen af zijn.
Deze keer: Maar wat als het niet waait en de zon niet schijnt?
Opslag van schone energie
at we onze telefoons
elke dag kunnen opla
den en onze koelkas
ten koelen, danken we
aan gas en kolen. Bij
verbranding in grote
energiecentrales leve
ren deze fossiele
brandstoffen stroom (en broeikasgas
sen) op. Dat is straks verleden tijd. Bin
nen twaalf jaar zijn het vooral de wind
en de zon die zorgen dat onze lampen
's avonds branden.
In 2030, zo werd begin juli duidelijk
uit het klimaatakkoord, moet de hoe
veelheid groene stroom die we in Ne
derland oogsten uit de natuur vervijf
voudigd zijn. Honderden extra wind
molens worden daarvoor bijgebouwd,
miljoenen zonnepanelen geïnstalleerd.
Prachtig. Zo lang de wind waait en de
zon schijnt. Probleempje: dat is niet al
tijd het geval. En in tegenstelling tot gas
en kolen, is elektriciteit slecht op te
slaan. Zeker op windstille winterdagen,
als zonnepanelen amper werken, dreigt
straks een probleem. Hoe gaan we dat
oplossen?
Slimme apparaten
Door onze wasmachines niet meer
klakkeloos aan te zetten, zegt woord
voerder Edwin van de Haar van ener
giebedrijf Eneco. „In huis krijgen we
steeds meer slimme apparaten, die aan
gaan op momenten dat er veel stroom
voorhanden is." Als het hard waait, de
zon fel schijnt en het verbruik laag is,
wordt stroom goedkoper. Dat moet er
toe leiden dat we onze elektrische auto
(want daar rijdt iedereen in 2050 in
rond, als het aan het kabinet ligt) niet
meteen aan het stopcontact hangen zo
dra we 's avonds uit ons werk komen
„Want dan komt iedereen thuis en is er
een stroompiek."
Op vergelijkbare manieren moeten
ook de grootverbruikers, zoals chemi
sche fabrieken, hun stroomverbruik be
ter gaan afstemmen op het aanbod van
zon en wind.
Megabatterij
Naast een windpark in Duitsland, tegen
de grens met Denemarken, heeft Eneco
dit voorjaar de grootste batterij van Eu
ropa gebouwd. Het ding is 70 meter
lang en heeft naar verluidt 30 miljoen
euro gekost. De windenergie die erin
kan worden opgeslagen, is net genoeg
om 5300 huishoudens een etmaal van
elektriciteit te voorzien.
Zulke batterijen zijn dus geen optie
om Nederland de winter door te hel
pen: veel te duur, en ze nemen te veel
ruimte in beslag. Maar megabatterij en
zijn wel heel nuttig om het elektrici
teitsnet in balans te houden, zegt Kor-
nelis Blok, hoogleraar energiesystemen
aan de TU Delft. „Ook in woonwijken
waar straks veel zonnestroom wordt
opgewekt. De frequentie van het elek
triciteitsnet moet constant op 50 hertz
blijven, dat komt heel nauw. Nu kun
nen gascentrales nog worden stilgelegd
als het hard waait, of opgestookt op be
wolkte dagen. Straks zijn die centrales
er niet meer. Batterijen kunnen dan een
buffer vormen."
Auto als batterij
Ook thuisbatterijen en elektrische
auto's gaan de rol van gascentrales over
nemen, zegt woordvoerder Jeroen
Brouwers van TenneT, de beheerder
van het hoogspanningsnet. „Straks heb
ben we in Nederland miljoenen elektri
sche auto's. Die staan meer dan 90 pro
cent van de tijd stil. Op piekmomenten
kunnen eigenaren ervoor kiezen om,
tegen betaling, stroom uit de accu terug
te leveren aan het stroomnet."
Nederlandse Tesla-eigenaren die
meedoen aan een proef, kunnen op die
manier nu al 300 euro per jaar verdie
nen. Ook bezitters van een thuisbatterij
(zoals Tesla's Power Wall) kunnen via
het 'crowdnet' van energiebedrijf Eneco
jaarlijks tot 500 euro terugverdienen.
Dat wordt in de toekomst aantrekkelij
ker, voorspelt energieprofessor Blok.
„Net als zonnepanelen worden ook bat
terijen steeds beter en goedkoper."
Route du soleil
Op windstille, bewolkte dagen gaan we
meer stroom halen uit landen waar het
wel waait of de zon feller schijnt. Of uit
Noorwegen of Frankrijk, waar in stuw
dammen massaal hernieuwbare ener
gie uit waterkracht wordt opgewekt.
„Nederland importeert nu al veel
stroom uit Duitsland. Daar is elektriciteit
goedkoper, omdat er al zoveel hernieuw
bare stroom wordt geproduceerd. En En
geland koopt veel elektriciteit van ons",
zegt woordvoerder Jeroen Brouwers van
TenneT. „Momenteel bouwen we aan
nieuwe elektriciteitssnelwegen naar En
geland, België, Duitsland, Denemarken
en Noorwegen."
Als eerste wordt volgend jaar de Co
bra-kabel, de nieuwe stroomsnelweg
naar windwalhalla Denemarken, in ge
bruik genomen. Door al die dikke ka
bels en grensoverschrijdende hoog
spanningsleidingen in Europa aan el
kaar te knopen, moeten we straks vijf
keer zo veel elektriciteit kunnen uit
wisselen. Zo kunnen we op bewolkte
winterdagen meer zonnestroom halen
uit Spanje en Griekenland.
Stuwmeer op zee
Nederland te plat voor stuwmeren?
Niet als het water via turbines de diepte
in stort, bijvoorbeeld in oude Lim
burgse mijnschachten. Waaruit het ver
volgens weer omhoog wordt gepompt
als we stroom over hebben. Dergelijke
plannen liggen al sinds de jaren 80 in de
la bij ingenieursbureaus, maar worden
nu weer afgestoft. Zo zingt momenteel
het idee rond om een omgekeerd stuw
meer te maken in de Noordzee. Op de
zeebodem wordt volgens dat plan een
stevige ringdijk gebouwd. Het binnen-
woensdag 25 juli 2018
WATERSTOF
stoom
turbine
Via elektrolyse wordt
water omgezet in
zuurstof en waterstof (H2).
Brandend waterstof
verhit water; de stoom
drijft een turbine aan.
OPSLAG
ENERGIE
VAN OPSLAG
NAAR STROOM
c
K«asaSiA:
■f'/jr-ir' y.*
tv
V.V :tf.
Annemieke van Dongen
