NYNKEDE JONG
X
6
Nederlanders in Belgische cel zoeken hulp
Column
ijn oudste broer knalde
met zijn fietsje tegen de
stoeprand en verloor een
paar tanden. Mijn middelste broer
klom in een vlaggenmast en
haalde zijn buik open aan de kik
ker, dat ding waar je het touw om
heen wikkelt. Mijn jongste broer
viel in een binnenspeeltuin een
enorm gat in zijn knie. Ik brak
mijn vingers.
Hoe dat kon? We waren buiten
speelkinderen. Want we woon
den in een dorp, en weer of geen
weer: wij waren buiten. Er was al
tijd wel een hut om te bouwen,
vriendjes om mee te voetballen.
Toen we nog klein waren, hield
mijn moeder, of een buurvrouw,
ons in de gaten. Maar vanaf een
jaar of acht zwierven we dagen
lang door het dorp. Dat kon, want
de sociale controle was groot.
Alle kinderen uit het dorp lie
pen met blauwe plekken op hun
benen. We vielen wel eens ergens
uit. Er brak wel eens iemand iets.
Maar daar gingen we
niet minder door
spelen. Dat hoorde
-erbij.
Gisteren be-
:htte deze krant
dat ouders hun
kinderen
steeds
minder risicovol laten spelen. Maar
16 procent van de vaders juicht het
toe dat hun kinderen risico's ne
men tijdens het spelen, tegen 30
procent van de moeders. En 45
procent van de ouders wil niet dat
hun kinderen net zo risicovol spe
len als zij zelf vroeger deden.
Zijn we allemaal bange poe-
perds geworden? Verslaggever
Jeroen Schmale probeerde erach
ter te komen. Misschien had het te
maken met het feit dat we de zorg
taken onderling beter verdelen, en
vaders nu ook meer gevaarlijke si
tuaties meemaken? Of omdat soci
ale media ons veel meer berichten
over gewonde kinderen?
Allebei zeer plausibele argu
menten. Maar ik denk ook dat wij
als ouders onderling elkaar ook
veel meer veroordelen. Volg jonge
ouders op Instagram en zie hoe erg
ze zich moeten verantwoorden te
genover hun volgers wanneer ze
wel of geen borstvoeding geven,
wanneer hun kind wel of niet in
een klimrek mag klimmen.
We zien alles en daarom mogen
we blijkbaar ook over alles een
mening hebben. We moeten niet
alleen onze kinderen misschien
wat minder op de vingers kijken.
We moeten elkaar als ouders ook
een beetje vrijlaten.
We vielen wel eens
ergens uit of braken
iets. Dat hoorde erbij
„Het is verschrikkelijk hier", zegt
een Nederlandse verdachte die al
drie maanden in de Antwerpse ge
vangenis verblijft. Van woede slaat
zijn stem over. „Ik kan zo veel mis
standen opnoemen. Intimidatie
door cipiers, overvolle cellen,
slecht eten, niet douchen, geen
medische verzorging en dagen
lang 24 uur lang op cel. Dit zijn fol
terpraktijken." De Nederlander
moest in België komen voor een
politieverhoor. „Het zou maar een
uurtje duren, zeiden ze. Inmiddels
zit ik hier al drie maanden, in om
standigheden die thuishoren in de
16de eeuw."
Zoals deze verdachte zitten er
velen in de meer dan 160 jaar oude
gevangenis, met een kasteelach
tige poort in de Antwerpse Begij
nenstraat. De meeste Nederlan
ders zitten er in voorarrest, wach
tend op een proces. Vanwege de
barre omstandigheden hebben ze
een brief aan deze krant geschre
ven. Ze vragen daarin de Neder
landse overheid om hulp.
Gevangenen slapen met zijn
drieën of vieren in cellen van twee
bij vier meter. Wie als derde of
vierde in een cel komt, moet op
een matras op de grond slapen.
„Terwijl de ratten door de gang lo
pen. Wie weigert op de grond te
slapen, gaat in het cachot", vertelt
een gevangene. „Dat is mij ook
overkomen. Ik kwam in een iso
leercel waar ze de verwarming op
40 graden hadden gezet."
Hongerstaking
Cipierstakingen die aan de lo
pende band worden gehouden,
maken de situatie er nog slechter
op. Afgelopen maand nog namen
agenten het werk van bewaarders
over. „We zaten vijf dagen achter
een in de cel, zonder te luchten.
We kregen geen post, geen bezoek
en mochten nauwelijks bellen",
vertelt een van de Nederlanders.
Vanwege de barre omstandighe
den gingen zestig gedetineerden
in hongerstaking. „We hebben da
genlang niet gedoucht en kregen
geen schone kleren. Medische ver
zorging ontbrak. Een man met een
ontsteking aan zijn alvleesklier
stond helse pijnen uit, maar kon
niet naar het ziekenhuis."
Intimidatie,
overvolle cellen,
slecht eten, geen
medische hulp,
24 uur op cel
Na inspecties vorig jaar consta
teerde het Comité tegen Foltering
van de Raad van Europa dat de ge
vangenissen in België zwaar onder
de maat waren. Volgens het comité
stonden tijdens stakingen zelfs
mensenlevens op het spel. Het
sprak van een exceptioneel serieus
probleem dat niet thuishoort in
een Europese lidstaat.
Vanwege de laatste staking
wilde de Amsterdamse rechtbank
begin deze maand een verdachte
niet naar België sturen. Het zoge
heten overleveringsverzoek is op
geschort totdat België kan aanto
nen dat de omstandigheden
menswaardig genoeg zijn. De In
ternationale Rechtskamer in Am
sterdam, die wel verdachten uitle
vert aan landen als Rwanda en Oe
ganda, sprak op 5 juli van een reëel
gevaar van onmenselijke of verne
derende behandeling.
Moeilijk
De Belgische justitiewoordvoer-
ster Kathleen van de Vijver beves
tigt dat gevangenen tijdens de sta
king minder hebben kunnen luch
ten. Ook was nauwelijks bezoek
mogelijk. „We hebben heel moei
lijke dagen meegemaakt. Het wa
ren zware omstandigheden."
Dat er minder medische zorg
was in Antwerpen, spreekt zij te
gen. „Er waren een dokter en een
psychiater aanwezig. Zij hebben
hele lange dagen gemaakt, juist om
de zorg te garanderen. Gedetineer
den zijn wel vaker op cel behan
deld."
boos? Om meer dan alleen die
I cao. In het voorstel van minister
Grapperhaus wordt gesproken
over versoepeling van arbeids
voorwaarden zoals nachtdien-
stontheffmg en deeltijdpensioen.
Agenten moeten ingezet worden
in een groter werkgebied en er is
het gehate plan om een einde te
maken aan werkweken waarin
vier keer negen uur wordt ge
werkt. Korpschef Erik Akerboom
zag het voorstel om de diensten
aan te passen als een manier om de
roosterdruk te verminderen, maar
stuitte op een muur van tegen
stand. Daar wordt nu opnieuw
over gesproken. Maar vooral zuch
ten agenten sinds de vorming van
de nationale politie onder een cha
otische reorganisatie, gebrekkige
voorzieningen en vooral onderbe
manning. Of het nu gaat om de re
cherche, de meldkamers of de
straat: overal springen agenten in
om gaten te vullen. De politie
loopt al jaren op haar tandvlees.
Ondertussen wordt de situatie al
leen maar nijpender, zeggen de
boze agenten.
2 Wat doen agenten met die
woede? Ze voeren actie en
de bereidheid om dat te doen
is volgens voorzitter Jan Struijs
van de Nederlandse Politie Bond
NPB 'nog nooit zo hoog' geweest.
Ook wordt sympathie van het pu
bliek gevoeld. Alleen bij excessen
worden nog boetes uitgedeeld en
ook de verkeersteams doen inmid
dels mee. Ondertussen uiten dui
zenden dienders ook hun onvrede
op internet.
Akerboom moet
met zijn personeel
de straat opgaan
3 Wat vindt de korpschef
daarvan? De inzetbrief voor
een nieuwe cao werd niet al
leen door de minister, maar ook
door korpschef Akerboom onder
tekend, waardoor politiemensen
vrezen niet te kunnen vertrouwen
dat de hoogste baas van de politie
aan 'hun' kant staat. Hij wordt ook
omschreven als afstandelijk en be
stuurlijk. Maar de kritiek wordt
ook persoonlijker dan dat. Zo cir
culeert er een spotprent waarin
Akerboom zijn eigen mensen in
de rug een ravijn intrapt. Zijn po
sitie staat onder druk, achter de
schermen klinkt dat Akerboom
zich de persoonlijke toon van de
kritiek aantrekt. Hijzelf houdt het
bij een korte reactie, via zijn
woordvoerder. Akerboom wil een
goede cao voor zijn medewerkers
en voor het korps en roept de vak
bonden daarom op om aan tafel te
komen. „Alleen daar kunnen ver
schillen worden overbrugd en af
spraken gemaakt."
4 Wat staat ons nog te wach
ten? Grimmiger acties. Nu
blijft het nog bij minder bon
nen en het uitdelen van drinken
bij de Nijmeegse vierdaagse. In
september wordt het bij te weinig
gehoor tijd om 'op te schalen' naar
blokkades, grotere demonstraties
en 'zichtbare acties'. Vaste flitsers
staan nu nog aan, maar zullen af
en toe onaangekondigd worden
uitgezet. Uiteindelijk kan dat de
overheid een forse miljoenenstrop
opleveren. Door het de overheid in
de portemonnee te laten voelen,
hopen de bonden concessies af te
dwingen.
Joop van Riessen was politie-
baas in Amsterdam en
spreekt nu na zijn pensioen ge
ruststellende woorden. „Er zijn al
tijd capaciteitsproblemen, dit
soort dingen piepen af en toe op.
Het hoort er bij dat ook de politie
af en toe van zich laat horen. En als
dat gebeurt, zoals nu, hoop ik dat
Akerboom vooraan staat om met
zijn personeel de straat op te gaan.
Dat heb ik vroeger ook gedaan."
zaterdag 21 juli 2018
GO
@nynke
SdgIg
'I i
'Foltering' in een
Antwerpse cel
Geen bezoek. Niet luchten.
Snikhete cellen. De omstandig
heden in de oude Antwerpse
gevangenis zijn onmenselijk,
zeggen Nederlandse gedeti
neerden. „Dit zijn folterpraktij
ken."
Koen Voskuil
Antwerpen
Nederlandse verdachte
Waarover zijn agenten zo boos?
Boze politiemensen schrijven nu
al minder bonnen uit, grimmiger
acties staan op stapel. Vijf vra
gen over de nieuwe cao, die de
gemoederen bij toch al gefrus
treerde dienders op laten lopen.
Carla van der Wal
Rotterdam
j Waarom is de politie zo
—Joop van Riessen, oud-politiechef
Agenten lopen al jaren op hun tandvlees, fotoanp
5 Komt het ooit nog goed?
