f
Diplomatieke band Nederland -Turkije hersteld
4
Paniek in
Engeland. Daar
werd deze week
gewaarschuwd dat
gevaarlijke
haaiensoorten
door
klimaatverandering
richting Britse
wateren komen.
Moeten we in
Scheveningen
straks beducht zijn
op Jaws-achtige
taferelen?
Je zal maar een Britse badgast zijn -
ook het Verenigd Koninkrijk is be
vangen door de hittegolf- en net
lekker met je krantje op het strand
zitten. „We will bite them on the
beaches!", kopte de Daily Mail deze
week boven een foto van een grote
witte haai die zijn angstaanjagende
tanden laat zien. „Tien haaiensoor
ten komen naar Engeland, inclusief
de dodelijke oceanische witpunthaai.
De meest gevaarlijke van alle
haaien", huivert The Times.
Haaien die nu alleen in tropische
gebieden leven, zullen naar het
noorden zwemmen omdat het zee
water daar warmer wordt, denkt de
Britse haaienonderzoeker Ken Col-
lins van de universiteit van South-
ampton. Hij voorspelt dat onder an
dere de hamerhaai, de zandtijgerhaai
en de zwartpunthaai, die nu voor de
kust van Spanje en Portugal zwem
men, binnen dertig jaar koers zullen
zetten naar de Britse eilanden.
Vanaf daar hoeven ze alleen maar
even het Kanaal door te zwemmen
om ook strandgangers in Nederland
de schrik van hun leven te bezorgen.
Een spannend idee, beaamt onder
zoeker Jurgen Batsleer van Wagenin-
gen Universiteit. „Als bioloog zou ik
het fantastisch vinden. Dan hoefik
niet meer naar de tropen om mijn fa
voriete dieren te zien", grapt hij.
„Maar de kans dat je hier ooit een
witpunthaai ziet terwijl je op een
surfboard ligt, acht ik verwaarloos
baar."
Klimaatverandering zorgt er nu al
voor dat vissoorten zich verplaatsen.
Zo vinden Nederlandse vissers te
genwoordig vaker rode mul en inkt
vissen in hun netten. Zeebaarzen die
vroeger vooral in het zuidelijke deel
van de Noordzee zaten, zwemmen
nu volop voor onze kust. En kabel
jauw wordt zelfs al gespot in de
Noorse fjorden, weet onderzoeker
Niels Brevé van Sportvisserij Neder
land. „We zien de laatste jaren ook
duidelijk meer inheemse haaien,
vooral in Zeeland. Het warme Oos-
terscheldewater lijkt een kraamka
mer voor ze te zijn."
In de Noordzee komen negen
haaiensoorten voor, waaronder -
sporadisch - de 3,5 meter lange ha-
ringhaai en (ook zeldzaam) de reu-
zenhaai, die zelfs bijna 10 meter lang
kan worden. Dat met opwarmende
zeestromen de komende decennia
vaker tropischere haaiensoorten de
Noordzee in zullen zwemmen, is
best aannemelijk, zegt wetenschap
per Batsleer. „Maar dat zal dan eerder
gaan om een paar dwaalgasten, geen
hele populaties. De oceanische wit
punthaai heet bijvoorbeeld niet voor
niets oceanisch; die heeft een ande
re habitat nodig. De Noordzee is
voor zulke soorten maar een ondiep
badje."
Hij vindt het een beetje overdre
ven, al die aandacht voor haaien.
Discovery Channel houdt komende
week zelfs een heuse Shark Week
waarbij tv-kijkers worden over
spoeld met beelden van woeste
haaien die met hun kop tegen dui-
kerskooien beuken. „Ik snap het
wel, zulke beelden zijn sensationeel.
Maar mensen zijn eerder een gevaar
voor haaien dan andersom."
Haaien zijn als toppredatoren een
belangrijke schakel in het ecosys
teem van de oceanen, zegt Batsleer.
„Zo eten ze bijvoorbeeld vissen die
koraal eten. Als haaien wegvallen,
kunnen deze soorten de overhand
krijgen en het koraalrif aantasten.
Overbevissing (in veel landen zijn
haaienvinnen en -vlees een delica
tesse, red.) en klimaatverandering
verstoren de balans."
De opwarming van de oceanen
baart ook het Wereld Natuur Fonds
zorgen. Veel soorten kunnen niet
eens migreren als het water ze te
warm wordt, zoals de haaien, zegt
zeebioloog Monique van de Water
van het WNF. „Schelpen, zeepaard
jes en andere kleine zeedieren zijn
gebonden aan bepaalde plekken, zo
als koraalriffen. Die kunnen zich
niet aanpassen in het tempo waar
mee het klimaat nu verandert."
De relatie met Turkije staat al lan
gere tijd zwaar onder druk sinds
het kabinet in maart vorig jaar twee
Tbrkse ministers verbood om in
Nederland campagne te voeren
voor president Recep Tayyip Erdo-
gan. De rel die daardoor ontstond,
was voor beide landen reden hun
ambassadeur terug te roepen.
„Goed dat Turkije en Nederland
de bladzijde samen omslaan, en we
onze betrekkingen herstellen", zegt
Blok in een reactie. „Dat is nodig
om vrij te spreken over zaken die
ons binden, maar ook over onder
werpen waarover we van mening
verschillen."
Bezoek
Nederland heeft de afgelopen tijd
opnieuw gesprekken gevoerd met
Turkije op ambtelijk niveau. Daar
naast had Blok zelf ook twee ont
moetingen met zijn Turkse collega
Mevlüt Qavusoglu.
'Deze gesprekken hebben ertoe
geleid dat Turkije en Nederland
hebben besloten de diplomatieke
betrekkingen te normaliseren', al
dus Blok in de korte brief. Ook zal
Blok nog dit jaar een bezoek bren
gen aan Turkije.
De partijen blijven het oneens
over de gebeurtenissen in
maart vorig jaar, maar er
spelen volgens Blok veel be
langrijkere kwesties tussen 1
Nederland en Turkije.
„Denk aan de bestrijding
van IS, het risico van terug
kerende strijders uit
Syrië en consu
laire kwesties,
maar ook onze
zorgen over de
rechtsstaat en
de mensen
rechtensitua
tie in Tur
kije." Beide
landen hechten er dan ook aan een
'volwaardige diplomatieke relatie'
te onderhouden.
Nederland en Turkije botsten
Goed dat we de
bladzijde samen
omslaan
met elkaar van
wege een voor
genomen be
zoek van (Javu-
soglu aan Rot
terdam, waar hij een campagnebij
eenkomst wilde houden voor het
Turkse referendum. Nederland be
sloot hem op het laatste moment de
toegang te ontzeggen, waarop Tur
kije een andere minister naar Rot
terdam stuurde, die toevallig in
Duitsland was. Zij werd door de po
litie tegengehouden en terugge
bracht naar Duitsland.
Turkije eiste excuses van Neder
land. President Erdogan beschul
digde Nederland onder meer van
nazisme en fascisme. Die excuses
kwamen er niet. Eind vorig jaar
gingen de partijen ook al met elkaar
om tafel om nader tot elkaar te ko
men. Hoewel het gesprek volgens
bronnen in een goede sfeer verliep,
bleef een oplossing uit.
zaterdag 21 juli 2018
Annemieke van Dongen
Neeltje Jans
w
Kijk op
de site
bij /video
Honderden
haaien in de
Noordzee
krijgen dit
weekend een
zendertje.
Er komt weer een Turkse am
bassadeur in Den Haag en een
Nederlandse ambassadeur in
Ankara. Dat schrijft minister
Stef Blok (Buitenlandse Zaken)
aan de Tweede Kamer.
Maarten van Ast
Den Haag/Ankara
—minister
Stef Blok
