Is ondergrondse opslag de oplossing?
mul
s flftï'I lA?,\ V- V i\;
Wr <lf
k
Zelfs de paus stond langs de kant
i'k-,
i V
3
rap I r* 1* I IW-'é i
j4m%
:4' k
Vierdaagse
Stress
Luc Remijn is als adviseur akker
bouw van Delphy kind aan huis
bij de Zeeuwse boeren. „Nu gaat
het toch zorgelijke vormen aanne
men. Een jaar of zes geleden zat ie
dereen in de stress. Toen begon
het op 7 juli te regenen en kwam
Als ZLTO zien wij
onder boeren een
toename van de nood
door klimaatellende
het nog goed. Als het nu nog twee
weken droog blijft, is dat te laat
voor de gewassen om bij te ko
men."
Op veel plekken in Zeeland kan
niet beregend worden, geeft hij
aan. Remijn is mede-organisator
van de landelijke Uiendag op de
Rusthoeve in Colijnsplaat. Die is
pas op 30 augustus. Uien wortelen
oppervlakkig en zijn gevoelig voor
droogte.
Remijn: „We hebben nu toch
maar besloten water aan te laten
voeren: 10.000 euro, een kapitaal.
Transport vanaf het Zoommeer
kost 8o euro per uur. Ja, dan is wa
ter vloeibaar goud."
Is het dan niet mogelijk de over
vloedige regens op te vangen in
bassins, voor droge tijden? „Wil je
10 millimeter beregenen, dan heb
je ïoo kuub per hectare nodig. Bij
1200 kuub kun je 12 hectare één
keer met 10 millimeter water be
regenen. Waar moet je die enorme
hoeveelheden bewaren? Wie be
heert het? En wie bepaalt hoeveel
water je eruit mag halen?"
ls het hoost en het peil in
sloten te veel stijgt, wordt
zoet water nu de Wester-
schelde ingepompt. Daar
mee verkwist je zoet wa
ter dat in tijden van ex
treme droogte goed
van pas kan komen.
Zoet water is immers
uitermate schaars in
het verziltende Zee
land. Het zit vooral in
duinen en kreekruggen.
In het Zeeuwse innovatiepro
gramma GO-FRESH hebben vier
agrariërs daarom vijfjaar lang de
ondergrondse opslag van zoet
water beproefd in drie testprojec
ten. Het is een initiatief van de
gemeenten Borsele, Schouwen-
Duiveland en Veere, waterschap
pen, ZLTO en enkele stichtingen.
Deltares, Acacia Water, KWR
Waterresearch en de HZ leveren
kennis.
Fruitteler Jan Rijk uit Ovezande
experimenteerde met infiltratie
van oppervlaktewater in een
kreekrug. Tuinbouwer Werner
Louwerse (foto) en akkerbouwer
Johan Sanderse (beiden uit
Serooskerke) testten ho
rizontale putten
waarin zoet water
werd geïnjecteerd en
zout grondwater werd
onttrokken. In Seroos
kerke is aflopend duin
water benut. Boven een
bepaald peil wordt het water
naar en van de putten geleid via
een fijnmazig drainagesysteem.
Een zoetwaterbei verdringt het
onderliggende zoute grondwater.
Voor laaggelegen gronden waar
de hogere opwaartse druk het on
mogelijk maakt om een zoetwa
terbei te vormen, zoals op Schou-
wen-Duiveland, is een drainage
systeem beproefd. Dat voert zout
water af, waardoor de wortels van
planten omringd blijven door
dunne regenwaterlenzen. De
proefperiode is nu klaar. Is dit de
toekomst? „Het werkt, maar voor
elk bedrijf is maatwerk nodig. Je
zult per bedrijf moeten bereke
nen of de kosten opwegen tegen
de baten", zegt Michael van der
Schoot, projectleider bodem en
water van ZLTO. Vijf boeren heb
ben zich gemeld om deze syste
men te gaan toepassen. „Toch is
er nog het nodige te overwinnen.
Boeren willen zekerheid dat, als
ze investeren, ze voor langere tijd
toestemming krijgen om zoet wa
ter te onttrekken. Op hun beurt
zijn waterschap en provincie hui
verig voor vervuiling van het
grondwater. Ook willen ze garan
ties dat er geen wildgroei ont
staat, waardoor er te veel water
wordt onttrokken. Het is gewik
keld."
Formeel is GO-FRESH gestopt.
Van der Schoot hoopt dat het con
sortium geïnteresseerde onder
nemers blijft ondersteunen.
jl, .1
m - - f Jfe- k*
M
iV'.ï V<v*
W
's
'J f{
Het is best wel goed gegaan,
vindt Judith Snoeck. „We
hebben genoten en waren
om 12.04 uur precies binnen. Dus
in zeven uurtjes hebben we het
gelopen. En veel aanmoediging
vanaf de zijkant, want er was veel
publiek."
De Vierdaagse is onderdeel van
de Nijmeegse Feesten. „Eigenlijk
is dat één groot evenement", legt
Judith uit. „De vierdaagse is voor
de wandelaars, maar er zijn ook
mensen die alleen voor het feest
komen en de wandelaars aanmoe
digen. Om vijf uur 's morgens zijn
we vertrokken. Wat wij zagen is
dat veel studenten die blijkbaar de
nacht hadden doorgehaald na het
sluiten van de kroegen aan de zij
lijn kwamen staan om ons aan te
moedigen. Sommigen hadden zich
ook nog verkleed: we zagen een
struisvogel, een kikker, smurfen
die helemaal blauw geschminkt
waren, een sinterklaas, een paus
en verder een heleboel
gezellige dronken
mensen."
Start en finish
zijn op de Wedren,
een terrein in Nij
megen zelf. Judith:
„Daarna gingen we
lopen, de Waalbrug
over en door dorpen
heen. Rond kwart voor zes
kwamen wij door het eerste dorp.
En dan staan daar de vroege vogels
al klaar. Een heel gevarieerd pu
bliek. Hele gezinnen, ook met
kleine kinderen, mensen die je
watermeloenen en fruit en kom
kommers aanbieden, als het later
wordt hele klasjes van het kinder
dagverblijf, mensen die uit verzor
gingshuizen die met
hun rolstoelen in
partytentje langs de
kant worden gezet.
Er is ook overal
muziek. Je hebt
dweilbands feest
tenten met fanfares
en militaire kapelle
tjes in dorpen, dj's, men
sen die hun eigen muziek af
draaien met boxen op straat. Ont
zettend gezellig!"
Mirjam van Hijfte kan alleen
maar lachen. „De sfeer was gewel
dig en we zijn zoals gepland voor
de grootste hitte binnengekomen.
We vonden een mooi plekje in de
schaduw op de Wedren, waar gefi
nisht werd. Sommige mensen ko
men strompelend binnen, op de
eerste dag al!" En Mirjam en Ju
dith? Geen centje pijn, geeft Mir
jam aan. „Helemaal niks. Nu al zin
in morgen!" En nu? „Lekker
douchen zo meteen. We zitten ge
woon in een hotel. Met goede bed
den, iets te zacht naar mijn smaak.
Dat is wel belangrijk, want rust is
heel belangrijk. Vanavond om ui
terlijk negen uur liggen we er weer
in. Dinsdag ging de wekker om
drie uur 's morgens af, morgen
kunnen we uitslapen. Dan is de
start om zes uur." En dat betekent
om vier uur opstaan. „Het is een
half uur rijden. Eerst ontbijten, in
pakken, we nemen lekker de tijd.
Twee uur klinkt lang, maar het is
zo voorbij hoor!"
woensdag 18 juli 2018
- Hendrik Jan ten Cate, ZLTO
Frank Balkenende
-4 Hendrik Jan ten Cate is deze week begonnen met het oogsten
van tarwe, foto mechteld jansen
-« 1 r
sflkV !f f~
1 r ..v-
iM
ATA
0
Wij volgen acht Zeeuwse lo
pers tijdens de Vierdaagse
van Nijmegen.
Vandaag: Mirjam en Judith
Ondine van der Vleuten
