3
Zonnige zomer staat nu al op plek 6 in de recordboeken
Nederland is zo droog dat de contouren van
historische akkers zich aftekenen in de bodem. Een
buitje morgen zal daar weinig aan veranderen.
Van vijf uur 's morgens tot midder
nacht is aardappelteler Twan van der
Heijden uit het Brabantse Soeren
donk in touw. En dan moet hij er
midden in de nacht ook nog een paar
keer uit om sproeiers te verzetten.
Met vier megagrote haspels pro
beert hij te redden wat er te redden
valt in de aardappelteelt. In zijn
woonplaats heeft het al meer dan zes
weken niet geregend. De akkers zijn
zo droog dat Van der Heijden tot zijn
stomme verbazing zelfs de contou
ren van ruilverkaveling kan zien die
er 45 jaar geleden voor het laatst is ge
weest. „Ik zag vanuit mijn trekker al
lemaal lijnen in het land, maar kon
niet goed plaatsen wat het was. Toen
ik met een drone een filmpje maakte,
zag mijn vader meteen dat het ver
dacht veel leek op de maïsvelden van
vroeger."
Van der Heijden pakte er een gede
tailleerde kaart uit die tijd bij en het
bleek te kloppen. „Ik was verrast,
vooral omdat het al zo lang geleden is
dat die gronden zijn geruild."
Dat het zó droog is, maken ze op
dit boerenbedrijf niet vaak mee. Van
der Heijden teelt aardappels en maïs,
maar dat laatste gewas heeft hij al
moeten opgeven; hij komt uren te
kort om het allemaal nat te kunnen
houden. En ook de planten die wel
kunstmatig water krijgen, hebben
het zwaar. „De gewassen staan erbij
alsof het al augustus is. Het is een
drama."
Er is regen op komst; tot 3 millime
ter voorspellen de weerkundigen
voor morgen. Maar dat is hooguit een
'buitje voor het stof, zoals boeren dat
noemen. De gewassen van Van der
Heijden verdampen zo'n 5 millime
ter water per dag. „Daar heb ik dus
helemaal niets aan", zegt hij. Een
plensbui van minstens 30 millimeter
zou pas echt welkom zijn. En niet in
één uur - want dat kan de gortdroge
grond niet zo snel opnemen - maar
verspreid over een langere periode.
Dan kunnen ze op de boerderij pas
echt een paar dagen op adem komen
en blijft de schade aan de oogst mo
gelijk beperkt.
Records
Zover is het voorlopig nog niet en
daarmee blijft de langdurige droogte
oprukken in de statistieken van
droogste zomers ooit. Afgelopen
weekend maakte Weeronline be
kend dat er in Oost-Nederland een
neerslagtekort is gemeten van 240
millimeter. Daarmee staat 2018 op
plek zes.
De zomer van 1947 - met een neer
slagtekort van 296 millimeter - is het
eerstvolgende record dat dreigt te
sneuvelen. Maar veel mensen her
inneren zich vooral nog de zo
mer van 1976, die pas echt uit
zonderlijk was met een neer
slagtekort van 361 millimeter.
Omdat met deze temperaturen
Neerslagtekort
sloten en beken droog kunnen val
len, geldt in sommige regio's een ver
bod om gewassen te besproeien.
Ook waterleidingbedrijven riepen
eerder op niet de tuin te sproeien en
zwembaden niet te vullen tijdens de
piekuren in de ochtend en avond.
Drinkwater is er weliswaar genoeg,
want dat komt diep uit de grond,
maar als te veel mensen tegelijk de
kraan openzetten, kan de waterdruk
minder worden. Dat probleem lijkt
zich de komende dagen overigens
vanzelf op te lossen, omdat de eerste
schoolvakanties zijn aangebroken en
veel mensen eropuit trekken naar het
buitenland. „Maar we zien nu nog 30
tot 40 procent meer verbruik dan
normaal", zegt woordvoerder Bram
Inklaar van waterbedrijf Vitens.
Helikopters
Door de aanhoudende droogte groeit
het aantal maatregelen waarmee bij
voorbeeld natuurbranden moeten
worden voorkomen. Zo werden er in
Brabant enkele vuurwerkshows af
gelast. En hebben de Chinook-teams
op Gilze-Rijen de waterzakken al
klaargelegd op een oefenveld om snel
te kunnen ingrijpen.
De helikopters hoefden afgelopen
weekend niet in actie te komen, maar
brandweerkorpsen waren wel druk
met enkele bosbranden, onder meer
in de Drunense Duinen en op de Sal-
landse Heuvelrug. Een natuurfoto
graaf zag op die laatste locatie gister
ochtend brand en sloeg alarm.
De droogte mag in Nederland dan
bijzonder zijn, het is nog lang niet zo
erg als in Canada. De hittegolf daar
heeft aan zeker 54 mensen het leven
gekost. Alleen al in de stad Mont-
real waren 28 doden, veelal oude
ren en chronisch zieken. In het
oosten van Canada is het sinds
woensdag meer dan 34 graden, 10
graden warmer dan gemiddeld in
juli.
Zolang het weer in Nederland niet
verandert, blijven boeren als Twan
van der Heijden bergen werk verzet
ten om hun gewassen van water te
voorzien. En mogen ze hopen dat al
die inspanningen worden terugbe
taald na de oogst.
Een droge zomer hoeft namelijk
geen ramp te zijn, zolang heel Europa
er maar last van heeft en de oogst
overal tegenvalt. Dat stuwt de we-
reldprijzen op en dan kan met min
der opbrengst toch nog geld worden
verdiend. Vooralsnog ziet het er voor
de boeren gunstig uit. De langeter-
mijnprijs per kilo aardappelen is al
met 20 procent opgelopen naar zo'n
20 cent. Leuk voor de boer, maar de
prijs van een frietje schiet
daardoor eind dit jaar
waarschijnlijk ook
maandag 9 juli 2018
GO
Sproeien en bidden voor
regen op gortdroge akkers
Raymond Boere
Soerendonk
De zomer van
1976 was nog
veel droger dan
de zomer die we
nu beleven: er
was een neer
slagtekort van
361 millimeter.
Gevallen regen - verdamping
1 april t/m 8 juli
090718 bron: KNMI
-300 I
-240
-180
-120
-60
0
60
120
80
240
300 I
De droogte maakt oude kavels
weer zichtbaar, fotot. van der heijden
