Kledingmerken onthullen
adresgegevens fabrieken
12
DUURZAME KLEDING SCHIJVENS
Bedrijfskledingmaker Schijvens gooide
het roer om. Het Brabantse familiebedrijf
produceerde lang in lageloonlanden zonder
controle over de arbeidsomstandigheden.
Het zette Shirley Schijvens aan het denken.
naaiatelier in Bangladesh.
meerprijs van 5 cent", relativeert ze.
„Maar voor de medewerkers maakt
het een groot verschil." Haar aanpak
om tot een leefbaar loon te komen,
leverde het bedrijf vorig jaar de Best
Practice Award op van de Fair Wear
Foundation, een organisatie die zich
inzet voor eerlijke arbeidsomstan
digheden in de kledingindustrie.
Bij een leverancier in Pakistan past
Schijvens nu dezelfde werkwijze toe.
Van veilige fabrieken en eerlijke lo-
nen in naaiateliers verschuift de aan
dacht in de kledingbranche nu ook
naar het milieu. Welke chemica
liën gebruiken leerlooiers? Lozen
stoffenfabrikanten verfstoffen met
het afvalwater in het milieu? Hoeveel
gif wordt gespoten op katoenplanta
ges? Ook op dat gebied loopt het Bra
bantse familiebedrijf voor de troepen
uit. Terwijl recycling in de kleding
branche nog in de kinderschoenen
staat, zamelt Schijvens afgedankte
bedrijfskleding in bij klanten als
Hema, Etos en cateraar Albron. „Die
gaat in Turkije in de shredder. We
maken daar weer nieuw garen van",
besluit Schijvens.
NEDERLAND
vatten de doeken vlam en vallen ze
op de mensen."
Schijvens: „De eigenaar probeerde
me gerust te stellen. 'Er komt hier
geen brand', herhaalde hij wel tien
keer. Het was in een achterbuurt van
Nanjing. Ik denk dat hij oprecht geen
idee van de gevaren had." Schijvens
zette door. „In ruil voor verbeterin
gen boden wij aan 10 eurocent extra
voor elke meter stof te betalen. Dat
kostte geld, ja, maar we voelden ons
verantwoordelijk. Je kunt niet tegen
een leverancier zeggen: 'Verbouw de
boel en betaal het zelf maar'."
Inzicht
Om zulke risico's te verkleinen,
kocht Schijven twee jaar geleden in
Turkije een kledingfabriek over van
een leverancier. „Daarmee kregen we
inzicht in de boeken. Medewerkers
bleken voor een groot deel zwart uit
betaald te wor-
den. Dat is daar
blijkbaar nor
maal, maar over
hun zwarte
loon krijgen
mensen geen
pensioen, hy
potheek of
ontslagver
goeding. Ook
bleek het mi
nimumloon
voor mede
werkers te
weinig om
van rond te
komen."
Wat is wel een eerlijk, leefbaar
loon? Om daar achter te komen, be
sloot de onderneemster een en
quête te houden onder de vijftig me
dewerkers van haar Turkse fabriek.
„We vroegen ze om inzicht te geven
in hun huishoudboekje. Zo kwamen
we uit op gemiddeld 1.900 lira. Na
tuurlijkwilden de managers vervol
gens meer verdienen, dus zijn we in
onderhandeling gegaan." Uiteinde
lijk is Schijvens op jaarbasis nu
30.000 euro meer kwijt aan salaris
sen in de Ttirkse fabriek. „Per kle
dingstuk gaat het misschien om een
Toen Shirley Schijvens
eind jaren 90 het confec
tiebedrijf van haar vader
overnam, werkten in hun
fabriek in Hilvarenbeek
nog zo'n honderd naaisters. Zoals de
meeste kledingbedrijven onder de
rook van textielstad Tilburg, be
steedde ook Schijvens steeds meer
productie uit aan landen waar het
goedkoper kon. „Eerst aan fabrieken
in Portugal en Macedonië", herinnert
de eigenaresse zich. „In 2005 volgde
China, een jaar later plaatsten we
onze eerste bestelling in Bangla
desh." Uiteindelijk werden de half
miljoen bedrijfskledingstukken die
Schijven jaarlijks levert aan onder an
dere Hema, Kruidvat en Praxis ge
produceerd in veertig verschillende
Aziatische fabrieken.
En zo be
landde ook
Schijvens zelf
voor zaken in
het verre oosten.
Niet meteen in
de fabrieken van
haar leveranciers.
„Als je niet op
past, zit je alleen
maar in je hotel.
Westerse kleding
bedrijven doen za
ken via lokale
agenten. Die ko
men naar je toe met
monstertjes en stof
jes. Voor de inkopers
van grote bedrijven is dat handig. Zij
willen alleen de beste prijs. Hoe de
fabriek eruitziet, interesseert ze
niet. Ik moest behoorlijk doorvragen
voor ik de fabrieken kon zien." Het
ergste schrok ze bij een leverancier in
China. „Die maakte prachtige stoffen
voor ons, maar de fabriek zelf bleek
een donker hol. Het dak in de gang
lekte, overal stonden emmers. Nood
uitgangen zag ik niet. Het plafond
hing vol doeken, op de machines lag
een dikke laag stof. Ik dacht: één vonk
en iedereen zit hier in de val. Dan
woensdag 4 juli 2018
GO
FOTO AP
'Ik dacht:
één vonk
en iedereen
zit in de val'
Een verhoging van 5 eu
rocent van de kostprijs van
kleding, maakt voor de
naaisters in de Turkse
fabriek een wereld van
verschil.
Schijvens-eigenaar Shirley. foto beeld werkt
Er was een lelijke ramp
voor nodig, maar inmiddels
publiceren veel Neder
landse kledingmerken de
adressen van de fabrieken
waar hun kleding wordt ge
naaid. Zij hebben 4268 pro
ductielocaties in kaart ge
bracht, een stijging van ruim
vijftig procent ten opzichte
van een jaar geleden.
Kledingbedrijven hebben
steeds beter zicht op hun le
veranciers, verklaart de
Sociaal Economische Raad
(SER), die toeziet op de af
spraken die de sector twee
jaar geleden heeft gemaakt
in het Convenant Duurzame
Kleding en Textiel. Het aan
tal merken dat daaraan
meedoet, is afgelopen jaar
bovendien gestegen van 55
naar 79 deelnemende be
drijven. Onder meer C&A, de
Bijenkorf en Zeeman werken
aan betere arbeidsomstan
digheden bij hun leveran
ciers. De afspraken komen
voort uit de ramp met Rana
Plaza in Bangladesh. Bij de
instorting van dat gebouw
kwamen vijf jaar geleden
1134 textielarbeiders om het
leven. Lang bleef onduidelijk
welke westerse bedrijven
daar hun kleding lieten pro
duceren en wie verantwoor
delijk was voor de bouwkun
dige gebreken. Dat is nu dus
anders. De 79 deelnemende
kledingbedrijven zijn samen
goed voor bijna 45 procent
van de mode die in Neder
land wordt verkocht. Onge
veer de helft van alle ver
kochte kleding in Nederland
is afkomstig van internatio
nale spelers zoals Nike,
Primark, H&M en Inditex (het
moederbedrijf van onder an
dere Zara). Die vallen buiten
de afspraken. De SER hoopt
dat Nederlandse bedrijven
die nog niet meedoen dit
jaar alsnog aansluiten.
Annemieke van Dongen
Hilvarenbeek
