u
ude Wie
ZEELAND 25
Het boek gaat
niet alleen maar
over wielrennen
banen was kort. In de jaren 20
kwamen de meeste velodromes
tot stand. Van beton, gras of sin
tels, maar vooral van hout en in
lengte variërend van 133 tot 400
meter. „Rond 1934 bereikte het
baanwielrennen in ons land zijn
hoogtepunt. Daarna kwam de klad
er al in. In crisistijd hadden de
mensen andere dingen aan hun
hoofd dan deze vorm van volks
vermaak. Grote renners als Piet
Moeskops zochten hun heil al lang
over de grenzen."
In bezettingstijd werden al veel
sporen uitgewist, laat staan dat er
nu nog veel terug te zien is. Toch
waren de wielerbanen vaak start
punt van de na-oorlogse sportvel
den. Op het middenterrein kwam
de voetbalclub, de ovaaltjes maak
ten plaats voor tribunes. Baanwiel
rennen raakte uit zwang, omdat de
wegkoersen weer mochten.
Aan Van Willigenburg de uitda
ging om de hem bekende 160 ba
nen op de juiste locatie in kaart te
brengen. „Er zijn geen lijsten of
historische overzichten, literatuur
ontbreekt. Wielerverslagen en
krantenknipsels boden soelaas en
verrassend genoeg zijn op satel-
lietbeelden vaak de ovalen hoogte
verschillen nog waarneembaar.
Dan is het of een wieier- of een ijs
baan geweest."
Na de eerste inventarisatie zette
de beeldkunstenaar zijn oude
Volvo in beweging. Die bracht
hem vaak naar West-Brabant, met
zo'n 25 banen ook toen al het cen
trum van de vaderlandse wieler
sport. Van Willigenburg somt op:
„Alleen al Roosendaal had er drie.
Aan de Molenstraat achter druk
kerij Hontelé. Op Kalsdonk, waar
de startlijn voor de kapel lag. En
dan was er nog De Eleidebloem
aan de Stoopstraat, een lemen
baan."
In Bergen op Zoom kreeg hij een
stukje van de wijk Meilust voor
zijn lens. Daar zou de Scheldebaan
hebben gelegen met een onderlaag
van koolas. Het gelijknamige za
lencentrum herinnert nog altijd
aan heroïsche wedstrijden op De
Raayberg. In Oudenbosch is nog
een straatnaam naar de wielerbaan
vernoemd, maar die verdween dan
ook pas na een vergeefse poging
van Raleigh-soigneur Ruud Bak
ker voor een doorstart begin jaren
negentig. Op De Wildert in Zun
dert werd eveneens hard gefietst,
al heeft Van Willigenburg moeite
om het sportpark in zijn overzicht
en latere boek mee te nemen.
„Geen ovaal hè", klinkt het haast
maniakaal.
Breda telde er drie, die van Vi-
ruly lag er al in 1902. „Maar ook
een klein dorp als Oud Gastel
telde twee baantjes. Lang goed
ging dat niet, ze concurreerden el
kaar weg. Meestal was er een sterk
bezette openingswedstrijd rond
Pasen, waarna de boel inkakte met
soms een handjevol coureurs aan
de start."
We rijden naar Bosschenhoofd
waar hij nog twee banen wil vast
leggen. De ene moet op een spie
achter vliegveld Seppe hebben ge
legen. Voor een tweede baantje
moeten we het weiland aan de
Pastoor van Breugelstraat in, er
gens achter voormalig dranklokaal
Heeren. Van Willigenburg kijkt
rond en is er zeker van. „Dit moet
hem zijn."
De hele fotocollectie moet lei
den tot een fotoboek en interac
tieve site met verhalen over de
plek en over de huidige functie.
„Ik maak mijn beelden niet vanuit
hetzelfde perspectief als bijvoor
beeld een historische foto. Het
boek gaat niet alleen maar over
wielrennen, maar moet vooral
aantonen hoe de openbare ruimte
na de sloop van de velodromes nu
gebruikt wordt of soms onge
moeid is gelaten. Vaktechnisch is
mijn drijfveer: hoe fotografeer je
wat er niet meer is. Als mensen
en kattenfotograaf was ik dat een
beetje verleerd."
maandag 2 juli 2018
GO
Raamsdonk:
Molenstraat nu Schansstraat
Steenbergen:
Oranjebolwerk-Wouwsestraat
Dongen:
tussen Vennen en Pattonstraat
Klutsdorp:
Bloemendaalseweg 32
Roosendaal:
- Molenstraat 166
Kalsdonksestraat
- Stoopstraat 60
Bosschen hoofd:
TOG wielerclub: Pastoor van Breughelstraat 20a
- spie achter het huidige vliegveld Seppe
Rucphen:
Kerkstraat 36/Pierestraat
Bergen op Zoom:
- De Scheldebaan: Kalmanstraat
Raaijberg: Guido Gezellelaan-Beukenlaan
Alphen:
Alphensche Wielerbaan: Boshoven 11
Zundert:
sportpark Wildert (ligt er nog)
infographic Richard Gesell
maps4news.com
Robert van Willi-
genburg maakt een
fotografisch over
zicht van oude wie
lerbanen.
FOTO PETER VAN
TRIJEN/PIX4PROFS
Robert van Willigenburg
