14 ZEELANI
Een paar kilometer over de grens bij Putte,
in het Mastenbos bij Kapellen, ligt een
loopgravenpad uit de Eerste Wereld
oorlog. Het biedt de wandelaar een blik in
de geschiedenis. Groot verschil met leper is
dat hier geen mens is gesneuveld.
'BUITEN EN ROUTE
Het Mastenbos
alleen al telt 70
bunkers en
bijna 5 km aan
loopgraven
M
Fort
Het is 1914. De Eerste
Wereldoorlog is in
volle gang. Het
Duitse leger valt in augus
tus het neutrale België bin
nen, met als doel het uit
schakelen van het Britse le
ger. Antwerpen heeft van
wege de haven, strategisch
belang voor de Britten en de
Duitse vloot is niet bestand
tegen een zeeslag. Dus be
zetten de Duitsers de stad
aan de Schelde. Omdat ge
vreesd wordt voor een
|H k inval vanuit neu"
traal Nederland,
bouwt het
Duitse leger
een verdedi
gingslinie die
loopt vanaf
de rechter
Scheldeoever
tot voorbij
Turnhout. De
linie bestaat uit
kilometers loop
graven, ruim vier
honderd bunkers en
enkele forten. Het
merendeel is in
middels ver
groeid met de
natuur. Van
een gealli
eerde aan
val van
uit het
noorden
komt
het niet.
De loop
graven in
het Ka-
pelse Mas
tenbos blij
ven onbe
nut. Begroeid
met varens en
rododendrons ver-
dwijnen ze langzaam uit
beeld. Tot vier jaar terug.
Het agentschap voor Natuur
en Bos, vergelijkbaar met
Staatsbosbeheer in Neder
land, maakt een dikke kilo
meter aan loopgraven toe
gankelijk voor het publiek.
Parkeer de auto aan de
Kalmthoutsesteenweg
(N122). Aan de zuidkant van
die weg start een wandeling
door de loopgraven. Met in
formatieborden, trappen en
bruggen krijg je als wande
laar een rondleiding door
een deel van de Duitse ver
dedigingslinie, die dik hon
derd jaar geleden is achter
gelaten. Lopend over het
pad, tussen aarden wallen,
kom je langs grote en kleine
bunkers. Het Mastenbos al
leen al telt 70 bunkers en
bijna 5 kilometer loopgra-
ven. Dat is meer dan je in
West-Vlaanderen vindt. Lo
pend door de loopgraven
passeer je 21 bunkers, vier
kun je van binnen bekijken.
Zoals een commandobun
ker aan het begin van de
wandeling, een mitrailleur
bunker, kanonsbunker en
een troepenbunker.
Wil je alles over de verde
digingslinie weten, dan kun
je via de gemeente Kapellen
een gids regelen. Die gaat
met kleine en grote groepen
op pad door het gebied. Een
wandeling duurt anderhalf
tot twee uur. Zelf op ont
dekkingstocht gaan is zeker
zo avontuurlijk. Het gebied
herbergt naast de loopgra
ven en bunkers meer oor
logsrelikwieën. Een paar ki
lometer verderop, aan de
Oude Galgenstraat, start
een wandeling van 5 kilo
meter. Ook hier loop je
langs bunkers en passeer je
en passant een antitank
gracht, gegraven aan het
eind van WOU.
Aan diezelfde Galgen
straat ligt ook Fort Ertbrand.
Het bos om het fort is dit
voorjaar, na 70 jaar, openge
steld voor het grote publiek.
Natuurpunt Antwerpen
Noord heeft het gebied van
90 hectare gekocht. Rond
om het fort is een 5 kilome
ter lange wandeling uitge
zet. Een bezoek aan het fort
laat nog even op zich wach
ten. Op het terrein zijn
springstoffen aangetroffen,
achtergelaten door de Belgi
sche Ontmijningsdienst,
dat het fort tot 1972 in ge
bruik had voor het vernieti
gen van springstoffen, mij
nen en munitie.
Het Belgische leger liet
het fort bouwen. In 1914,
aan het begin van de oorlog,
was het met vijfhonderd
manschappen op volle
sterkte. Het garnizoen van
kapitein-commandant
Henri Pierre Jean Vogels
kreeg uiteindelijk geen
Duitser te zien. Toen de
commandant vernam dat
Antwerpen was ingenomen
door de Duitsers, liet hij het
fort evacueren en vluchtte
naar Nederland. Het fort
maakt deel uit van de Stel
ling van Antwerpen, een
fortengordel rond de stad
die bestaat uit negentien
forten en een schans.
vrijdag 29 juni 2018
Fort van Ertbrand
'Af*!.
Kapellenbos
MASTENBOS
Kapellen
infographic Richard Gesell
maps4news.com
Aan de Oude Galgenstraat,
die evenwijdig aan de Kalmt-
houtsesteenweg loopt, start
een 5,5 kilometer lange wan
deling langs nog meer bun
kers. Ook is dit het vertrek
punt voor het verkennen van
het bos rondom Fort van Ert
brand.
Kapellen
Voor loopgraven
uit WOI hoefje
niet naar leper
Timo van de Kasteele
FOTO'S TIMO VAN DE KASTEELE
