13
PROFIEL FEMKE HALSEMA
Humor kun je Hal
sema niet ontzeg
gen. „Het is mij
menens. Ik ga niet
de wachtkamer in
van het politieke
bestuur om na een
paar jaar weer tevoorschijn te komen
en een Senaatszetel te beklimmen of
een burgemeestersketting om te
hangen. Het afscheid van de politiek
is definitief," schrijft zij in haar poli
tieke autobiografie Pluche.
Nee, van de vele eigenschappen
waar de nieuwe Amsterdamse burge
meester volgens de profielschets over
moet beschikken, is humor niet het
probleem. Sinds Femke Halsema (52)
in verband wordt gebracht met het
burgemeesterschap van Amsterdam,
klinkt de weerstand tegen haar be
noeming vooral vanwege het gebrek
aan bestuurlijke ervaring. Geen gek
verwijt, want meer dan een fractie
Tweede Kamerleden bestuurde zij
nooit.
Bij de ruim 7000 ondertekenaars
van de petitie 'Houd Halsema uit de
Stopera', zit de frustratie nog dieper.
'Geen linkse luchtfietsers in Amster
dam', of'Ik heb een hekel aan politiek
correcte linksdraaiende zakkenvul
lers', lezen de verwijten. Het is het
scherpe politieke profiel waarmee
Halsema groot werd in Den Haag en
die de woede nu voedt. Een geboren
politica zou je Halsema wel kunnen
noemen. Haar moeder was PvdA-
wethouder in Enschede, vader was
gemeenteambtenaar. Zelf noemt ze
het 'een politiek nest', ouders die
hart hadden voor de publieke zaak in
de traditie van premier Joop den Uyl.
Er volgt een voor Twentse begrip
pen opstandige jeugd. Er is wat hasj,
er wordt New Wave geluisterd, de
havist blijft een keertje zitten. De
wilde jaren eindigen na een mislukt
avontuur op een lerarenopleiding
achter de bar van Utrechtse studen
tencafés waar ze tegen die tijd
woont.
Burgemeestertaken
Pas als Halsema 22 jaar is, begint ze
aan een studie sociologie, met uitein
delijk criminologie als afstudeerrich
ting. Het is geen rechten, maar affini
teit met de klassieke burgemeesters-
taken openbare orde en veiligheid
kun je haar dus niet ontzeggen. De
politiek lonkt al kort na het afstude
ren. Hoewel Halsema grote hoogten
bereikte als politiek leider van
Groenlinks, begint haar politieke
carrière op het partijkantoor van de
PvdA, als medewerker van het We
tenschappelijk bureau, de Wiardi
Beckmanstichting. Dat eindigt al na
een paar jaar, uit onvrede over de ge
zapigheid binnen de PvdA. Hoewel
ze na een slechte start wel wordt her
kend als talent - ze krijgt bij haar op
zegging in 2997 nog een PvdA-
Kamerzetel aangeboden - heeft Hal
sema haar aandacht voor de politiek
alweer verloren, zo lijkt.
Ik pleit voor
minder
stress,
egoïsme en
onverdraag
zaamheid
Halsema is inmiddels verhuisd
naar de Amsterdamse Albert Cuyp-
straat waar ze een kleine etage heeft
gekocht. Als zelfstandige maakt ze
programma's in debatcentrum De
Balie en mag ze een column schrij
ven in Het Parool. Tot GroenLinks-
voorman Paul Rosenmöller belt. Die
zet haar als derde op de kieslijst voor
de Kamerverkiezingen van 2998. De
partij moet wennen aan de 'overlo
per' uit de grachtengordel die in
Groenlinks geparachuteerd wordt.
Maar als specialist justitie in de
Tweede Kamer doet Halsema het
goed en de kritiek verstomt.
Vier jaar later treedt Rosenmöller
af en is Halsema de kandidaat om
hem op te volgen. In een interview
met het Utrechts Nieuwsblad zegt ze:
„Ik wil mij verzetten tegen de verhar
ding in de samenleving. Ik pleit voor
minder stress, egoïsme en onver
draagzaamheid. Ik ben voor zachtaar
dige omgangsvormen en elementair
fatsoen in de politiek."
Als politiek leider van GroenLinks
kent ze een moeilijk begin. De partij
haalt acht Kamerzetels met Halsema
als lijsttrekker, een verlies van twee.
In de oppositie heeft ze het in eerste
instantie zwaar tussen de ervaren
SP-leider Jan Marijnissen en de frisse
nieuwkomer Wouter Bos (PvdA).
Maar door de jaren heen vindt ze een
eigen toon, die steeds effectiever
wordt en, belangrijker nog, die kie
zers steeds beter gaan herkennen. In
2010 haalt de partij 10 zetels in de Ka
mer en is GroenLinks voor het eerst
in beeld als coalitiepartij. Halsema
zegt het politiek filosoof Karl Popper
graag na. „Er is een plicht tot opti
misme. Daarmee bedoelt hij dat er
misschien geen reden tot optimisme
is, maar dat dat ons niet ontslaat van
de plicht om onze toekomst zo goed
mogelijk vorm te geven."
Politieke machine
De coalitieonderhandelingen in 2010
met D66 en GroenLinks mislukken,
omdat WD en CDA uiteindelijk lie
ver met de PVV in zee gaan. Halsema
heeft dan al voor zichzelf bedacht dat
het voor haar de laatste termijn in de
Tweede Kamer is en op 17 december
2010 kondigt zij haar vertrek uit Den
Haag aan. In navolging van Hans van
Mierlo is Halsema het beu om een
politieke machine te zijn, die altijd
het juiste zegt op het juiste moment.
„Denken en spreken moeten weer in
gelijke tred worden gebracht," zegt
zij hem na.
Er volgen jaren van relatieve rust,
met meer tijd voor partner Robert
Oey, haar dochter en haar zoon, in de
gezinswoning aan de Ringvaart in
Oost. Even nog komt 'de macht
langs', zoals Halsema het zelf om
schrijft. In 2012 benadert PvdA'er Lo-
dewijk Asscher haar met de vraag of
ze minister wil worden in het kabi
net Rutte-Asscher. Er is interesse,
maar dan gooit de WD de deur
dicht. De liberalen willen Halsema
niet terug in Den Haag.
Halsema slijt haar jaren als docu
mentairemaker, bijzonder hoogleraar
(Tilburg) en is betrokken bij de op
richting van De Correspondent. 29 ja
nuari 2028 gaat ze in debat met
Thierry Baudet. Ze is scherp en weet
moeiteloos om te gaan met de ontre
gelende stijl van Baudet die zoveel
andere politici in de verdediging
dwingt. „Het is een bevrijding de po
litiek te hebben verlaten. Tegelijker
tijd houd ik er onverminderd van",
schrijft ze in haar politieke memoi
res.
Geruchten
Wat uiteindelijk de doorslag heeft
gegeven om te solliciteren, is niet
duidelijk. In april zegt ze te piekeren
over het sturen van een sollicitatie.
De Amsterdamse GroenLinks-voor-
man Rutger Groot Wassink heeft dan
al gezegd dat zijn partij de opvolger
van wijlen Eberhard van der Laan
zou moeten leveren. Officieel is haar
sollicitatie nooit uitgelekt, maar dat
de geruchten onweersproken blijven
is genoeg. Begin deze week wordt er
op de voorpagina van de Telegraaf nog
een felle aanval uitgevoerd op Hal
sema, omdat zij vanwege haar ge
brekkige bestuurlijke ervaring onge
schikt zou zijn voor de ambtsketen
van de hoofdstad. 'Dat kan ze nooit',
de geschiedenis herhaalt zich. Voor
de gemeenteraad is de ketelmuziek
niet overtuigend genoeg. Gister
avond draagt een meerderheid van
gemeenteraad Femke Halsema voor
als de eerste vrouwelijke burgemees
ter van Amsterdam.
donderdag 28 juni 2018
GO
Je zou Halsema een geboren
politica kunnen noemen
Ruben Koops
-Femke Halsema
FOTO NIELS BLEKEMOLEN
