II
Afvalstroom brengt GenX in milieu
10
Spanje berecht na tientallen jaren eerste arts die baby's roofde voor adoptie
Justitie eist 3,5
jaar cel voor
verduisteren
van zorggeld
De inmiddels 85-jarige gynaeco
loog Eduardo Vela werd al in 1982
eens 'betrapt'. Een fotograaf van het
befaamde tijdschrift Interviü trof bij
een bezoek aan de kraamkliniek
San Ramón in Madrid een ingevro
ren baby aan en maakte er een foto
van die voor veel ophef zorgde. Vela
zei dat hij meer babylijkjes be
waarde om later hun doodsoorzaak
te kunnen vaststellen.
Pas decennia later is duidelijker
geworden waar die ingevroren
baby werkelijk voor bedoeld was:
Vela kon zo de anonieme pasgebo
rene tonen aan de moeders tegen
wie hij zojuist had verteld dat hun
kind kort na de geboorte was over
leden. Want dat was de methode
die in talloze Spaanse kraamklinie
ken sinds de jaren 40 en tot eind ja
ren 80 werd gebruikt: een baby
doodverklaren om het kind, levend
en gezond, door te spelen aan adop
tieouders die daar fors voor betaal
den en het als hun eigen kind in het
register konden inschrijven.
De ontroostbare moeders waren
vaak vrouwen uit de lagere sociale
klassen, soms alleenstaand, en de
nieuwe ouders veelal streng katho-
De dokter en zijn
kliniek hebben altijd
alles ontkend en de
papieren zijn weg
lieke mensen die zeer trouw waren
aan het regime van dictator Franco.
Maar opvallend was dat de artsen
en talloze nonnen uit die katho
lieke ziekenhuizen ook na de dood
van Franco, in 1975, hun praktijken
voortzetten. Pas enkele jaren gele
den ontdekte Spanje geschokt dat
er duizenden van dat soort 'gesto
len baby's' moeten zijn.
Inés Madrigal is een van hen. Zij
is de vrouw die erin is geslaagd
dokter Vela voor het gerecht te da
gen. In 1969 kreeg haar moeder, die
tot haar frustratie geen kinderen
kon krijgen, van de arts de opdracht
enkele weken haar jurk met steeds
grotere kussens te vullen, regelma
tig naar haar groeiende buik te grij
pen en diep te zuchten. Op een ge
geven moment moest ze bij de kli
niek komen en kreeg ze een baby in
haar handen gedrukt. Die was van
haar, zo stond op het geboortecer
tificaat dat dokter Vela onderte
kende.
„Op mijn achttiende vertelde
mijn moeder het werkelijke ver
haal. Daarna ben ik op zoek gegaan
naar mijn werkelijke ouders, maar
de dokter en zijn kliniek hebben
nooit willen meewerken. Ze heb
ben altijd alles ontkend en de pa
pieren van toen bestaan niet meer",
is het verhaal dat Inés Madrigal de
laatste jaren veelvuldig heeft ver
teld. Madrigal verwacht niet dat
dokter Vela nu in de rechtszaal wel
iets wil zeggen. „Hij zal blijven
zwijgen. Maar het feit dat hij voor
de rechter staat, is al een overwin
ning en kan voor belangrijke juris
prudentie zorgen." Justitie eist 23
jaar cel tegen Vela.
Non
Tweeduizend aangiftes van 'kinde
ren' als Inés zijn door justitie tot nu
toe afgewezen, aldus de stichting
SOS Bebés Robados (Gestolen Ba
by's). Een non, de rechterhand van
Eduardo Vela, overleed kort voordat
zij ook voor de rechter moest ver
schijnen. Vanuit de overheid is de
medewerking om het schandaal
verder uit te zoeken minimaal. Inés
Madrigal kreeg van parlementariërs
en ministers de belofte dat er een
dna-bank zou komen om de zoek
tocht van die gestolen baby's naar
hun werkelijke ouders te verge
makkelijken; er is nog niets van te
rechtgekomen.
Dokter Vela verklaarde gisteren
voor de rechter dat hij nooit een
baby aan iemand heeft gegeven en
dat hij zich alleen met de bevallin
gen bezighield, niet met het papier
werk. De handtekening op de ge
boorteakte van Inés is niet van hem,
zei hij.
MAASTRICHT Het Open
baar Ministerie heeft voor
verduistering 3,5 jaar cel ge-
eist tegen de voormalige top
man van Stichting Gehandi
captenzorg Limburg, Guus
de J. Samen met zijn partner
T. lichtte hij de instelling
voor bijna 2 miljoen op. Voor
T. vroeg het OM 18 maanden
cel, waarvan 6 voorwaarde
lijk. Volgens het OM heeft De
J. op 'schaamteloze en geraf
fineerde wijze' zorggeld voor
gehandicapten verduisterd.
Het gaat om een bedrag van
1,9 miljoen euro. Ook zou hij
valsheid in geschrifte hebben
gepleegd en de Raad van Toe
zicht van de stichting hebben
opgelicht.
De J. en zijn partner en me
deverdachte Desiree T. heb
ben het geld besteed aan
paarden, kunst en onroerend
goed, meent justitie. In het
laatste geval ging het vooral
om verbouwingen en de in
richting van panden die het
stel privé bewoonden.
Dat blijkt uit het onderzoek naar
de verwerking van afvalstromen
van Chemours dat de Inspectie
Leefomgeving en Transport (ILT)
op verzoek van minister Cora van
Nieuwenhuizen (Infrastructuur
en Waterstaat) heeft gedaan.
Het chemiebedrijf vertelt niet
aan zijn afvalverwerkers en -trans
porteurs dat er zogeheten FRD-
stoffen in zijn reststromen zitten.
Dat bestanddeel van GenX komt
vervolgens in het leefmilieu te
recht.
Anti-aanbaklagen
Waar precies, en om welke hoe
veelheden gaat het? Dat heeft de
inspectie niet onderzocht. Che
mours gebruikt fluorhoudende
stoffen (FRD) bij de productie van
coatings zoals anti-aanbaklagen.
De stoffen, die op de lijst staan van
'potentieel zeer zorgwekkende
stoffen', zijn alleen te vernietigen
door ze zeer sterk te verhitten. Dat
gebeurt echter nergens.
Het afvalwater van Chemours
wordt door de verwerkers gezui
verd en daarna meestal geloosd op
het oppervlaktewater. De zuive
ringsmethode haalt de GenX-
bestanddelen er echter niet uit,
waardoor ze in het oppervlaktewa
ter terecht komen.
De tankwagens waarin het afval
water wordt vervoerd, worden na
gebruik niet altijd gereinigd. De
transporteurs controleren de tanks
bovendien niet op de aanwezig
heid van de omstreden stoffen.
Daardoor kunnen andere vrachten
ermee besmet raken, concludeert
de inspectie. Wanneer de tanks
wel worden gespoeld, belanden de
stoffen met het spoelwater in het
riool.
Ook bij het reinigen van ver
vuilde grond van Chemours gaat
het mis. Die wordt weliswaar ther
misch gereinigd, gewassen of sa
mengevoegd, maar ook die bewer
king vernietigt de stoffen niet. Een
aantal afvalverwerkers accepteert
inmiddels geen afvalstromen van
Chemours meer.
In hoeverre Chemours de regels
W Wanneer de tanks
wel worden gespoeld,
belanden de stoffen
met het spoelwater
in het riool
heeft overtreden door afvalver
werkers niet te informeren, kan de
inspectie niet zeggen. Daar richtte
het onderzoek zich niet op. „Uit
oogpunt van de wettelijke zorg
plicht in de Wet milieubeheer mag
van Chemours, afvalverwerkers,
transporteurs, provincies, ge
meenten en waterschappen wor
den verwacht dat zij maatregelen
nemen om uitstoot van FRD-stof-
fen te voorkomen en te beheer
sen", stelt de inspectie.
Chemiebedrijf Chemours meet
zelf niet of de stoffen in zijn afval
stromen zit.
woensdag 27 juni 2018
GO
Gestolen Inés haalt haar gram
Zo'n veertig jaar lang haalden
Spaanse kraamklinieken baby's
onder valse voorwendselen bij
hun moeder weg om ze aan
adoptieouders te geven. Giste
ren stond voor het eerst een
arts terecht voor het verkopen
van die 'gestolen baby's'.
Edwin Winkels
Barcelona
Inés Madrigal werd als bore
ling in 1969 door een arts weg
gegeven aan adoptieouders.
FOTO EPA
-Inés Madrigal
De mogelijk kankerverwek
kende stoffen die chemiebedrijf
Chemours in Dordrecht ge
bruikt bij zijn GenX-technologie,
komen via afvalstromen in de
lucht, grond en water terecht.
Afvalverwerkers weten dat niet
en halen de stoffen er dus niet
uit.
Annemieke van Dongen
Dordrecht
Chemiebedrijf Chemours in Dordrecht, fotoanp
