'In oude glorie hersteld'
66
'Gelukkiger met meer zonlicht'
3
MONUMENT
Rolstoel
Het was een
van de eerste
huizen met
water uit alle
kranen
Huid van glas
vrijdag 22 juni 2018
worden gered, is er
geen geld voor."
Het vier etages tellende
grachtenpand van 400
vierkante meter stamt
uit 1896 ('het was een
van de eerste huizen
met centrale verwar
ming en warm water uit
alle kranen, revolutionair
voor die tijd') en verrees
dankzij architect en
bouwmeester Jan Lor
rie. Het bleef vier gene
raties in de familie: ach
terkleinzoon Bart Bona-
rius en zijn broer zijn
sinds 2009, toen bewo
ner tante Marianne naar
een verzorgingstehuis
ging, de eigenaars.
Bonarius: „Mijn broer en
ik hebben het huis in
oude glorie hersteld."
Maar: je moet er wel in
willen wonen. En dat
doet de eigenaar niet.
Hij gebruikt het pand als
kantoor en geeft er een
enkele keer een etentje.
Het gezin Bonarius is
meer van de 'moderne
luxe'. „En de vrouw van
mijn broer zit in een rol
stoel, zij kan de trappen
niet op."
De verkoop gaat met
pijn in het hart. „Het is
familiebezit; ik heb hier
als kind rondgelopen.
Daarom hoop ik dat ie
mand het koopt die er
net zo veel van gaat ge
nieten."
Wat: art-nouveau-
woning
Waar: Smidswater 26,
Den Haag
„Je kunt hier prima bad
deren hoor", zegt Bart
Bonarius, samen met
zijn broer eigenaar van
een museale art-nou-
veauwoning aan het
Haagse Smidswater.
Bonarius (59) wijst op
een jaloersmakend
fraaie badkamer - met
uiteraard een bad op
pootjes - die zo in een
filmdecor of roman van
Couperus zou kunnen
opduiken.
Het rijksmonument, een
mix van jugendstil en
neoklassiek, staat sinds
kort te koop, voor een
kleine 1,9 miljoen euro.
Een groep Hagenaars
deed eerder een emoti
onele oproep ('dit is cul
tureel erfgoed en moet
publiek eigendom wor
den!') en er werden
plannen gesmeed om
er een art nouveau
museumhuis van te
maken. Hartverwar
mend, vond Bonarius.
Alleen: toen er moest
worden afgerekend, gaf
de overheid niet thuis.
De eigenaar, in het da-
gelijks leven vastgoed
ondernemer: „Het
nieuwe regeringsvlieg
tuig kost honderd mil
joen, daar hoor je nie
mand over. Maar als er
cultureel erfgoed moet
Bart Bonarius gebruikt het pand als kantoor
en geeft er soms een etentje, fotosdesiree schippers
WO0S
Wat: kaswoning
Waar: Meloenlaan 17,
's-Gravenzande
Mensen worden geluk
kiger als ze meer zon
licht zien, weet Ron van
der Burg (52). De on
dernemer - mede
eigenaar van kassen-
bouwbedrijf Nobutec -
woont met zijn partner
en vijf kinderen sinds
2016 in een riante, duur
zame kaswoning.
Dat duurzame past bij
zijn filosofie, maar de
voornaamste winst zit in
het woongenot. „Je
gaat Bourgondischer
leven. En meer zonlicht
doet wat met een mens.
Kijk naar moderne ge
bouwen: die zijn alle
maal deels van glas. In
deze woning leef je
meer met de seizoenen.
Mooie luchten, de on
dergaande zon,
sneeuwvlokken: het is
zó gaaf om dat te zien.
Al geef ik toe dat het de
kunst is om het bijzon
dere te blijven zien."
Als kassenbouwer weet
Van der Burg hoe warm
het in een kas kan wor
den én hoe je de tempe
ratuur kunt beïnvloeden.
Als de zon schijnt, gaan
de schermen dicht en
de ramen open. Dubbel
glas voorkomt dat het in
de winter te koud wordt;
de temperatuur wordt
geregeld via een iPad
met een weerstation.
De pioniersfase is voor
bij. Van der Burg: „Het
was zoeken naar de
juiste afstellingen, maar
nu hebben we een heer
lijk 'tussenklimaat'."
De ruime woning van
Van der Burg ('de
schoonmaak is wel een
dingetje, achteraf be
zien had het iets kleiner
gemogen') telt onder
meer zes slaapkamers,
een overdekt dakterras
en een grote ruimte
waar je zelfs feesten
kunt geven. Opvallend is
het hoofdstuk duur
zaamheid. De kaswo
ning heeft geen gasaan-
sluiting, wel klinkende
energieprestaties: zon
nepanelen in het dek-
glas, warmwatercollec
toren op het dak en re
genwater dat in een put
wordt opgevangen en
wordt hergebruikt voor
toiletten, de wasma
chine en het koelen van
het woonhuis. Als het in
de winter lang bewolkt
blijft, brengt de houtpal-
letbrander in de garage
redding.
Met zoveel glas beleef je de seizoenen veel
meer. fotosdesiree schippers
Van der Burg is een man
met een missie. Zo was
hij betrokken bij Prêt-a-
Loger, een project
waarbij je een soort
schil/huid van glas om
een woning bouwt,
zodat zelfs de minder
energetische jaren 60-
huizen worden omgeto
verd tot energieneutrale
woningen. „Ik zit vol
ideeën en ben een idea
list."
