Duizenden nooit geslaagd voor toets inburgering
EUWS 11
Laat ze zelf
evalueren wat ze
hebben gedaan en
waarom
in de gaten houden. Maar de overige
85 procent kan geholpen worden, die
moet je op het rechte pad krijgen."
In 1997 publiceerde Khosrokhavar
L'Islam des jeunes. Hij verbleef er
lange tijd voor in de banlieues. en
waarschuwde als een van de eersten
voor de islamisering van die achter
standswijken. In 2004 verscheen L'Is
lam dans lesprisons, waarin hij de
radicalisering in gevangenissen
blootlegde.
„Ik deel moslimextremisten en
teruggekeerde jihadisten onder in
vier categorieën. Allereerst zijn er de
hardliners. Die veranderen niet meer
van mening, die zijn gewoon gevaar
lijk. Daarnaast heb je degenen die
twijfelen over wat ze hebben gedaan.
Dat is een groep mensen waar je
invloed op kunt hebben, die je kunt
helpen. De derde groep bestaat uit de
getraumatiseerden. Zij waren in oor
logsgebied en hebben er psychische
problemen aan overgehouden. Deze
mensen kunnen nog steeds tot
geweld overgaan. Niet uit religieuze
overtuiging, maar vooral doordat ze
geestelijke problemen hebben. De
laatste groep is die van de spijtoptan
ten. Die hebben misschien geen af
scheid genomen van hun radicale
ideeën, maar hebben wel spijt van
eventueel geweld dat ze hebben
gebruikt. Dat zijn dus vier héél
verschillende groepen die allemaal
anders moeten worden behandeld."
„Je moet met ze in gesprek. Noorwe
gen doet het al twintig jaar met neo
nazi's. In Denemarken is er een uit
gebreid systeem om dit soort mensen
te begeleiden. Zeg niet: jij was fout,
wij hebben gelijk. Laat ze zélf evalue
ren wat ze hebben gedaan en
waarom. Imams doen dat nu al in
Franse gevangenissen. Die gaan in
discussie over wat de jihad voor deze
gedetineerden betekende en komen
met andere ideeën. Dat proces kan
maanden duren, maar het moet. Die
mensen kan én moet je weer integre
ren in de maatschappij."
„Politici houden zich alleen met de
korte termijn bezig. Problemen met
een lange duur zijn daarom moeilijk
aan te pakken. Zo werkt de democra
tie en daar moeten we mee leven. Als
socioloog heb ik dat maar te accepte
ren. Ik voel dat nu ook weer zo, met
de terroristen in onze landen die
straks hun straf hebben uitgezeten.
Wij wetenschappers waarschuwen,
maar of er wordt geluisterd? Ik weet
het niet."
Dat blijkt uit cijfers die deze krant
heeft opgevraagd bij DUO, de over
heidsdienst voor inburgering.
Nieuwkomers in Nederland moe
ten binnen drie jaar hun inburge-
ringsexamen hebben gehaald. Maar
migranten die 600 lesuren hebben
gevolgd en vier keer zijn gezakt,
kunnen ontheffing krijgen. Ze heb
ben zich dan genoeg ingespannen
en de overheid legt zich erbij neer
dat de drempel voor hen te hoog
ligt.
Sinds 2023, het jaar dat de nieuwe
inburgeringswet werd ingevoerd,
hebben 3023 migranten een onthef
fing gekregen. Onder hen zijn veel
Ethiopische en Eritrese asielzoe
kers, meldt een woordvoerder van
Sociale Zaken en Werkgelegenheid
(SZW). „Mensen die uit oorlogs
gebied komen en daardoor weinig
onderwijs hebben gehad." De ont
heffing heeft geen gevolgen.
„Voor de wet zijn ze misschien
klaar, maar we moeten nog wel iets
met die mensen", zegt een woord
voerder van Vluchtelingenwerk.
„Je moet ze Nederlands blijven
leren, want ze zijn hier en moeten
door." De organisatie pleit voor een
rol van de gemeente bij die gecon
tinueerde taallessen.
DUO deelde 2704 boetes uit aan
nieuwkomers die te langzaam
inburgeren, blijkt uit de opge
vraagde cijfers. Wie niet binnen
drie jaar zijn examens heeft gehaald
en geen overmacht kan aantonen -
bijvoorbeeld door lange wachttij
den - kan een boete van 1250 euro
krijgen. De helft van de boetes is
nog niet volledig betaald.
Coulance
In april vorig jaar werd bekend dat
500 migranten een boete moesten
betalen. Daar zijn sindsdien nog
2200 boetes bijgekomen. „We plei
ten voor coulance. Asielmigranten
zijn vaak echt gemotiveerd om in te
burgeren, maar vinden het lastig
een taalschool te vinden. Dat levert
nogal eens vertraging op", zegt de
woordvoerder van Vluchtelingen-
Werk. „Mensen opzadelen met
boetes en schulden lijkt ons niet
het doel van inburgeringsbeleid.
Dan wordt hun achterstand alleen
maar groter."
Dat beleid ligt al een tijd onder
vuur. In 2013 werden asielzoekers
en huwelijksmigranten verant
woordelijkvoor hun eigen inburge
ring. Voor hun lessen kunnen ze tot
10.000 euro lenen bij DUO. Als een
asielzoeker zijn examens binnen de
tijd haalt, hoeft hij het geleende
geld niet terug te betalen. Een
huwelijksmigrant moet altijd
terugbetalen.
Het nieuwe beleid leverde grote
problemen op. Malafide taalscho
len lokten klanten met cadeaus als
laptops, maar gaven slecht les. De
wachttijden voor (het nakijken
van) examens liepen soms op tot
vijftien weken. De slagingspercen
tages zijn laag.
Bij DUO staan nu 81.838 leningen
voor inburgering uit voor een totaal
bedrag van ruim 400 miljoen euro.
8800 van die leningen zijn inmid
dels kwijtgescholden, een bedrag
van 60 miljoen. 98 leningen zijn te
rugbetaald: 118.000 euro.
Minister Koolmees (SZW) kon
digde eerder al aan het beleid op de
schop te willen nemen. Hij komt
eind deze maand met een nieuw
inburgeringsstelsel.
maandag 18 juni 2018
Na de aanslag op
concertzaal Bataclan
in Parijs op 13 novem
ber 2015, waarbij 89
mensen om het leven
kwamen. De Franse
socioloog Khosrokha
var vreest nieuwe
aanslagen zoals deze
in Parijs, foto'safp.epa
In heel Europa zitten
ongeveer 1500 men
sen in de gevangenis
die zijn teruggekeerd
uit oorlogsgebied in
Syrië en Irak.
Hoe krijg je een veroordeelde
terrorist die géén hardliner is, weer
op het rechte pad?
U doet al meer dan dertig jaar on
derzoek naar de islam en radicali
sering. Hoe kijkt u als wetenschap
per naar de terreuraanslagen van
moslimextremisten de afgelopen
jaren?
Ruim 3000 migranten zijn zo
vaak voor hun inburgeringsexa-
men gezakt, dat ze ontheffing
hebben gekregen. Ze mogen
gewoon in Nederland blijven.
Cyril Rosman
Groningen
