BLACK LIVES
MATTER
Dader met een alibi
RECENSIES
protesten en rellen in Ferguson, voorstad
van zijn St. Louis. De Black Lives Matter-
beweging kreeg er vleugels na de dood
van Michael Brown (18), doodgeschoten
door een agent. Als de twee groepen bot
sen tijdens een verkiezingsrally van
Trump, laat Van Veelen je voelen hoe het
is om ertussen te staan. Angstaanjagend -
niet alleen om de raciaal geladen vijan
digheid, maar ook omdat hij zelf lang
zaam valt voor Trump. De man is geestig
en ad rem, geeft de bewoners van ver
waarloosde plattelandsgebieden hoop.
Amerikanen lopen niet maakt inzichte
lijk waarom Trump zo populair werd: een
mix van economische onvrede en onge
mak over de veranderende, niet langer
door witte mensen gedomineerde identi
teit van het land. Trump, maakt Van Vee
len duidelijk, is slechts een symptoom,
voortgekomen uit en versterkt door de
'zonde' die aan de basis ligt van de VS,
ongelijkheid. Het is een belangrijke les
voor iedereen die de president en zijn
aanhangers afschrijft als niets meer dan
een meute racistische gekkies, en meent
dat Amerika en de wereld er weer
bovenop zijn zodra Trump van het toneel
is verdwenen.
Nederland, vindt Van Veelen, heeft een
geromantiseerd beeld van de VS. Daar
helpt hij je in Amerikanen lopen niet rap
vanaf- de duistere kant van de VS open
baart zich in volle glorie.
Onverzettelijk
Het focust de zintuigen tijdens mijn reis
door het Diepe Zuiden, op de ongelijk
heid, het racisme en de armoede die daar
bij het leven horen. Op de plantage met
de krokodil in South Carolina zijn alle
betalende bezoekers wit; de man die in
de brandende zon het gras maait is zwart.
De eigenaren van het wondermooie
logeerlandgoed in Mississippi: wit. De
laatste bewoners van de verarmde spook-
dorpjes die ik passeer op de weg ernaar
toe: zwart. Bij Walmart worden de
boodschappen ingepakt door een grijze,
gerimpelde dame die zichtbaar last heeft
van een tegensputterende rechterheup.
Tegelijk heb ik me nergens in de VS om
ringd geweten door zoveel menselijke
warmte als in dit gekwelde gebied. Zui
derlingen zijn open, geïnteresseerd en
gul. Ze spreken vol liefde over hun streek,
mij noemen ze steevast honey, darling of
sweetie als ze willen weten hoe mijn dag
verloopt, of me een doos biscuits mee
geven voor onderweg.
Die andere kant toont Van Veelen ge
lukkig ook: de onverzettelijkheid van de
bewoners van dit krakkemikkige land.
In Amsterdam, Missouri, vindt hij wéér
een vervallen Main Street, maar ook trots,
blijdschap, innig nabuurschap en rock-
'n-roll. Zo is Amerikanen lopen niet toch
een hoopvol boek. 'Daar waar de toestand
vooraf enkel tragisch leek, trof ik juist de
meest optimistische mensen', stelt Van
Veelen. 'Juist waar de nood het hoogst is,
vond ik ook de grootste veerkracht.' 41
Sommige schrijvers wil
len datje een beetje mee
werkt. Zoals J.K. Rowling
ons meeneemt naar een
wereld vol toverstokjes
waarbij je het als lezer
normaal moet gaan vin
den dat Harry zo nu en
dan verdwijnt onder een onzichtbaar
heidsmantel, zo moet je bij Stephen King
accepteren dat er altijd en eeuwig iets in
zijn boeken zit dat eigenlijk niet kan. Iets
bovennatuurlijks meestal.
Dat wil niet iedereen, maar wie zich
openstelt voor de mogelijkheid van iets
onmogelijks, kan weer volop genieten
van Kings nieuwste boek, De buitenstaan
der (THB, €25). Opnieuw een fikse jongen
van bijna 600 pagina's. En het is voor de
fans weer smullen. Het dilemma op tafel:
een jongetje wordt dood gevonden. Hij
blijkt op gruwelijke wijze verminkt. Het
dna van de moordenaar zit overal en de
dader is daarom al snel gevonden: het is
de populaire coach Terry Maitland. En nu
komt het mysterieuze: de verdachte, die
met veel bombarie wordt gearresteerd,
blijkt een waterdicht alibi te hebben. Hij
was in een andere stad en daarvoor is
overweldigend bewijs: hij was met een
stel collega's op pad, er zijn videobeelden
van hem en er is ter plekke zelfs dna ge
vonden. Maar ook op de plaats delict. Hoe
kan dat nou?
De eerste hoofdstukken zijn een kwel
ling. Niet omdat ze slecht geschreven
zijn, integendeel, maar omdat de afschu
welijke daad tot in de misselijkmakende
details wordt beschreven. Daarna ver
plaatst de aandacht zich naar de speur
tocht naar de dader en is stoppen geen
optie meer. Welke verklaring heeft King
verzonnen? De titel verraadt al een beetje
hoe het zit, maar zoals de Amerikaanse
koning van de horror het opschrijft, ver
dient alleen maar lof. En dan zijn er ook
nog de grapjes die in het boek zitten. Zo
krijgt collega-auteur Robert Ludlum een
subtiele sneer als een van de personages
opmerkt dat de wereld zelden zo in elkaar
zit als in Ludlums verhalen. De conclusie
kan alleen maar zijn dat King zijn
schwung nog lang niet heeft verloren.
—Ellen den Hollander
Lezen?
Amerikanen lopen
niet van Arjen van
Veelen verschijnt bij
De Correspondent
(€18).
ARJEN VAN VEELEN
AMERIKANEN
LOPEN NIET
THRILLER
DE BUITENSTAANDER, STEPHEN KING
181 zaterdag 16 juni 2018
