17
Waarom zijn we die bevlogenheid
kwijt? Door al die geschreven en
ongeschreven regeltjes?
Narcose
Wassen
Sinterklaas
Voeten
Mojito
moodmakers. Dat zijn onder anderen
verpleegkundigen die tijdens hun
werk een praatje maken, een kopje
koffie drinken of op een blauwe
maandag een bingo organiseren
voor de patiënt. Zij krijgen van hun
manager iets meer tijd hiervoor. De
gedachte is: laat je collega's zien
waar je blij van wordt in dit vak."
Vanhaecht: „Betrek al het perso
neel. Ook het poetsteam. Daar
wordt al snel op neergekeken. Maar
ook zij kunnen zorgen voor dat
beetje meer. In België was er een pa
tiënt die rond de klok van half elf al
wist dat hij zijn mangomoment van
de dag ging meemaken. Dan kwam
de poetsvrouw, die vertelde over de
boekskes (roddelblaadjes, red.). Zij
was de enige van het hele team die
het niet over zijn ziekte had, maar
gewoon over normale dingen."
Langenbach: „Mangomomentjes,
zoals dat Feyenoordshirtje, kosten
vaak maar een paar tientjes. Wij
hebben jaarlijks een potje van
40.000 euro voor dit soort ideeën."
Van Halder: „De zorg moet ook
minder 'top-down' geregeld wor
den. Ik ben laatst langs de afdelin
gen gegaan en heb medewerkers ge
vraagd naar hun belemmeringen.
Soms bleken die al in twee dagen op
te lossen. Voor grotere innovatieve
ideeën kunnen medewerkers hun
idee bij een jury pitchen. Daar zet
ten we jaarlijks twee miljoen euro
voor opzij."
Van Belle: „Wij zijn in de race!
Wij willen dat onze patiënten, die
maar 1,5 liter per dag mogen drin
ken, voortaan zelf bepalen wanneer
ze een glaasje water pakken en dat
bijhouden in een app. Vanwege al
lerlei protocollen bepalen wij - ver
pleegkundigen - dat nu. Zo kan het
gebeuren dat een patiënt om 17 uur
te horen krijgt: u mag nog maar één
glaasje vandaag."
Van Halder: „Of dit idee wint?
Sorry, daar kan ik niks over zeggen.
Maar ik wil nog wel iets anders noe
men: de enorme registratielast. Daar
moeten we echt van af. Op de inten
sive care is het bijvoorbeeld ver
plicht om 130 tot 160 indicatoren te
registreren. Ligtijd, pijn, doorlig-
wonden; je kunt het zo gek niet be
denken. De afdeling heeft dit terug
gebracht naar zestien indicatoren.
Zestien! Zo zijn er meer voorbeel
den waarvan we weten: het mag
misschien niet van de inspectie,
maar we moeten het gewoon doen."
Langenbach: „Er is een nieuwe
beweging overgewaaid vanuit Ame
rika, waarmee we in het Maasstad
willen experimenteren: the breaking
the rules week. Elke zorgmedewerker
mag één regel ter discussie stellen.
En als blijkt dat het negeren van
zo'n regel geen enkel verve
lend gevolg heeft, wordt die
afgeschaft."
Maran Wessels: „Ik heb
straks een sollicitatiegesprek
met nieuw personeel. Misschien
moet ik vragen naar hun mango
momentjes."
Vanhaecht: „Doe dat! Ik geloof
hier echt in. De zorg heeft nog
meer bevlogen mensen nodig."
medische taken uit. Bloeddruk me
ten, medicatie uitdelen, enzovoort.
Als ik aan het einde van de dag niet
al mijn taakjes heb gedaan, durf ik
bijna niet te zeggen dat ik een kwar
tier bij een patiënt heb gezeten. Dan
voel ik me bijna schuldig, alsof ik
mijn tijd beter had kunnen benut
ten. Ik ben laatst nog boos door een
collega opgebeld. 'Waarom neem je
de telefoon niet op?' zei ze. Terwijl
ik eindelijk met een patiënt in ge
sprek raakte waarom hij zijn medi
catie niet trouw slikte. Voor dit
soort gesprekjes ben ik juist ver
pleegkundige geworden."
Vanhaecht: „En letwel: jullie zijn
niet eens gemiddeld. Hier zitten
drie jonge, bevlogen verpleegkundi
gen aan tafel. Veel van jullie col
lega's verliezen - zoals wij Belgen
zeggen - hun goesting. Vergeet niet
de zeer hoge cijfers van de burn-out
en het gebrek aan personeel. Onze
sector heeft een heel groot pro
bleem."
„Maar waarom raken we die bevlo
genheid kwijt? Heeft dat misschien
te maken met de honderden ge
schreven en ongeschreven regeltjes
in de zorg? Als jonge dokters zijn we
soms bang af te wijken van de heer
sende cultuur. Zo krijgen collega's
regelmatig standjes omdat ze geen
nette schoenen zouden dragen."
Langenbach: „Te veel regeltjes
inderdaad. Maar ook te veel ma-
nagementlagen. Neem nou dit ver
haal van een verpleegkundige op de
afdeling urologie: het viel haar op
dat vrouwen in zo'n klein potje
moeten plassen. Best lastig mikken.
Een breder potje bleek duurder en
moest via de teamleider worden
aangeschaft. En die teamleider
moest weer met een andere mana
ger overleggen, en zo verder. Het
duurde maanden voordat het potje
er kwam."
Hoe wordt een
mangomomentje
normaal?
Vanhaecht: „Maak er
geen protocol van. Zo
van: om 5 over 10 moet er een
mangomomentje plaatsvin
den. Deel je mangoverha-
len, wees een voorbeeld. Ik
ken een chirurg, een beer
van een kerel, die elke dag
probeert om tenminste
één patiënt te helpen die
de weg kwijt is in de lange
ziekenhuisgangen. Sinds hij
dit heeft verteld, doe ik het ook.
Het kost weinig tijd en waarom
deed ik dit voorheen niet?"
Diebeis: „We zullen minder be
scheiden moeten zijn. Verpleegkun
digen hebben al snel het gevoel: zie
mij eens pronken met wat ik voor
mijn patiënt heb gedaan. En we
moeten dat kwartiertje extra aan
het bed van de patiënt weer zien als
onderdeel van ons werk."
Van Belle: „Die tijd win je ook
wel weer terug. Als je weet waarom
die patiënt niet goed slaapt, is hij
opeens niet meer die 'lastige man
die 's nachts heel onrustig is'."
Driessen: „In het Zuyderlandzie-
kenhuis hebben we inmiddels 200
zaterdag 16 juni 2018
GO
Berichten van lezers die ook
een mangomoment hebben
meegemaakt, blijven binnen
stromen bij deze krant. Een
kleine selectie.
„Na een problematische
zwangerschap kreeg ik te
maken met een spoedkeizer-
snee. Ik verloor al mijn bloed,
kreeg aan één stuk door bloed
transfusies. De operatie nam
vele uren in beslag en mijn
zoon kwam veel te vroeg ter
wereld. Een arts nam de
moeite me even uit de narcose
te halen en me over mijn
mooie, gezonde zoon te vertel
len: hoogst ongebruikelijk. Het
gaf mij de kracht voor mijn
leven te vechten!"
- Elsa Foreman
„Jaren geleden belandde ik op
de intensive care. Een ver
pleegster zei: zal ik je haar
eens wassen? Wat was dat lek
ker!"
- Til Proper
„Toen ik 14 jaar was, belandde
ik na een auto-ongeluk in het
Radboud. Het spel Stratego,
dat ik met Sinterklaas had ge
kregen, kon ik daar met nie
mand spelen. Tot ik erover
begon bij de avondbroeder. Die
kwam na zijn avonddienst
terug. Geen idee wie er die
nacht gewonnen heeft, maar ik
vergeet dit mangomoment
nooit."
- Mariëtte Janssen
„Als 18-jarige kreeg ik een blin
dedarmoperatie, maar lag met
mijn 1.87 meter helemaal niet
lekker in mijn bed. Mijn voeten
zaten continu tegen het bord
aan het uiteinde. De zusters
vonden dat het niet anders kon,
maar de avondverpleger zei: 'Ik
haal dat bord weg'. Wat sliep ik
die nacht heerlijk!"
- Ine van Schljndel-Boel
„Twee jaar geleden lag er een
terminale patiënt op onze af
deling in het Jeroen Bosch. Hij
mocht eigenlijk niks meer eten
of drinken. Toch vroegen we
hem: 'Wat zou u nog willen?'
'Een mojito', zei hij. Een collega
dus op de fiets naar een café.
Ze kwam terug met een inge
pakt glas, dat ze gratis mee
kreeg. Het gezicht van
die man! Om zo'n
moment ben ik ver
pleegkundige gewor
den."
- Nicole Das
Inzendingen:
mango@ad.nl
Y Annelies
Driessen,
beleidsadviseur
kwaliteit en veilig
heid Zuyderland
Medisch Centrum
L in Sittard
Merel
Diebeis,
verpleegkundige
Radboudumc
in Nijmegen i
Peter
Langenbach,
bestuurder
Maasstad
Ziekenhuis in
Rotterdam
Mia
Wessels,
arts in opleiding,
verbonden aan
UMC Utrecht
Mia Wessels (arts in opleiding):
- Mia Wessels (arts in opleiding)
Niet op de foto:
Leon van
Halder, bestuur
der Radboudumc
in Nijmegen
Samen in het Radboudumc in
Nijmegen, én eensgezind: de
zorgexperts willen meer mango
momentjes. FOTO KOEN VERHEIJDEN
