ff» t. m
5
Linkse partijen kijken
toe vanaf de ziiliir
Landelijke partijen
verliezen grip op regio
Partijen met Bijbel
houden veel invloed
- i - v i
V
Wethouders
1 73,5%
(841)
1 26,5%
1 (303)
PvdA in de coalitie
2010 v
1
s/S
*ss •i.-
-
-9
Lokalen in de coalitie
ÉJr£i
genoot. Het aantal CDA-
wethouders is stabiel ge
bleven met ruim twee
honderd bestuurders.
Dat de christelijke par
tijen het op lokaal niveau
zó goed blijven doen, is
opmerkelijk te noemen.
Uit cijfers van het Cen
traal Bureau voor de Sta
tistiek blijkt dat Neder
land al jaren ontkerke
lijkt. Het deel van de be
volking dat tot een ker
kelijke gezindte behoort,
is tussen 2010 en 2015 ge
leidelijk gedaald van 55
tot 50 procent van het
aantal 18-plussers. Ook
het kerkbezoek neemt af.
„Een christelijk geluid,
een consistent verhaal en
een constructieve bij
drage: deze drie c's zijn
het waarmerk van de
SGP." Met die boodschap
ging SGP-leider Kees van
der Staaij de gemeente
raadsverkiezingen in. In
de gemeenten waar de
partij meeregeert, ziet
het ernaar uit dat de
winkeltijden op zondag
niet verruimd worden.
Dat was een belangrijk
SGP-speerpunt.
Als drie partijen goed
zijn in het vergaren van
macht, dan zijn het de
christelijke partijen
CDA, Christenunie en
SGP. Beter dan alle an
dere partijen slagen zij er
in om hun verkiezings
resultaat om te zetten in
wethoudersposten. De
christelijke partijen blij
ken geliefde coalitiepart
ners. In bijna 1 op de 3
lokale coalities in Neder
land is een partij met
christelijke grondslag
vertegenwoordigd. Dat is
vrijwel hetzelfde aandeel
als acht jaar geleden.
Vooral Christenunie
en SGP doen het dit jaar
goed: die twee partijen
leveren gezamenlijk zo'n
100 wethouders tegen 75
in 2010, terwijl het aantal
raadszetels ongeveer ge
lijk bleef. Hier kan sprake
zijn van het 'Segers-
effect': landelijk partijlei
der Gert-Jan Segers van
de Christenunie leidde
zijn partij vorig jaar het
kabinet in. Daarmee is de
Christenunie nu ook op
lokaal niveau een van
zelfsprekende coalitie-
De drie linkse partijen
PvdA, GroenLinks en SP
hebben op lokaal niveau
nog maar weinig in de
melk te brokkelen. Zij le
veren samen slechts
15 procent van de wet
houders, acht jaar gele
den was dat nog 21 pro
cent. Het aantal wethou
ders van de PvdA is zelfs
meer dan gehalveerd,
van zo'n 160 in 2010 naar
ruim zeventig nu.
„Heel zorgwekkend",
vindt Toon Geenen,
betrokken PvdA-lid en
oud-raadslid in Amster
dam. „Gelukkig zijn er
nog lokale partijen met
een linkse signatuur,
maar feit is dat de klas
sieke linkse partijen fors
inleveren. Dat komt
doordat de linkse poli
tiek - en met name de
PvdA-politiek - de afge
lopen jaren onherken
baar is geworden."
Ook de SP heeft de slag
om het gemeentebestuur
dit jaar fors verloren.
Telde de partij van Lilian
Marijnissen in 2014 nog
dik veertig wethouders,
nu blijft daar minder dan
de helft van over.
GroenLinks is de enige
linkse partij die het wél
goed heeft gedaan. In on
der meer Amsterdam,
Nijmegen en Utrecht
werd de partij de groot
ste en krijgt het de lei
ding in de colleges.
Het aantal groene wet
houders verdubbelt van
ruim veertig naar ruim
tachtig. Maar die winst is
niet voldoende om de
verkruimeling van de
PvdA en de SP te com
penseren.
Reden voor PvdA-lid
Geenen om morgen
tijdens het landelijke
PvdA-congres in
Amsterdam te pleiten
voor verregaande linkse
samenwerking. Hij dient
dan een motie in om te
vragen voor een geza
menlijke kieslijst-van
PvdA, GroenLinks en SP
- voor de Eerste Kamer
verkiezingen van vol
gend jaar. „We moeten
meer samenwerken voor
een sterker en gedurfd
links verhaal."
hebben zelfs een volledig
'lokaal' college. Dat zijn
allemaal gemeenten bui
ten de Randstad, met
minder dan 30.000
inwoners.
Regeren zonder lande
lijke partij in de gelede
ren zal de nodige uitda
gingen opleveren, ver
wacht Marcel Boogers,
hoogleraar innovatie en
regionaal bestuur aan de
Universiteit Twente.
Voor een wethouder met
lijntjes naar Den Haag is
het net wat makkelijker
om een Kamerlid, staats
secretaris of minister aan
de lijn te krijgen als er
wat geregeld moet wor
den. Regelmatig slagen
lokale politici er op die
manier in om Haagse
bestuurders naar de regio
te lokken. Zo zien ze met
eigen ogen hoe vol de
snelweg is en hoe
beroerd het openbaar
vervoer. De vraag is hoe
een wethouder van - om
twee willekeurige voor
beelden te noemen -
JAN uit Nederweert of
Fractie Tonnaer uit
Hoorn dat gaat doen.
De lokale partijen heb
ben hun verkiezings
overwinning van
21 maart omgezet in be
stuursmacht. Van alle tot
nu toe voorgedragen
wethouders komt 1 op de
3 van een lokale partij.
Illustratief: de lokale par
tijen leveren meer wet
houders dan D66, PvdA,
GroenLinks, Christen-
Unie, SGP, SP en 50PIUS
samen.
De Haagse greep op de
regio verzwakt dus. In
2010 was nog minder dan
een kwart van de wet
houders lokaal, en had
driekwart dus een link
met de partijbureaus in
het westen van het land.
Vooral aan de randen van
Nederland trekt de ge
meentelijke democratie
zich steeds minder aan
van wat landelijke par
tijen willen, voor zover
dat al het geval was. In
Limburg en Brabant
komt de helft van de
wethouders van een
lokale partij, in Drenthe
en Friesland ongeveer
40 procent.
Twaalf gemeenten
vrijdag 15 juni 2018
GO
Het gehalte vrouwen neemt toe.
81,9%
(857)
79,1%
(874)
18,1%
(189)
20,9%
(231)
1200
1000
800
600
400
200
0
Nee/geen data
2014
In 2018 geen verkiezingen
2018
2010 2014 2018
2010 2014
2018
-
De zaal waar
de gemeenteraad
van Enschede
vergadert.
FOTO EMIEL MUIJDERMAN
Op 21 maart zijn in 335
van de 380 Nederlandse
gemeenten verkiezingen
gehouden voor de ge
meenteraad. Deze week
was in 306 van deze ge
meenten bekend welke
partijen en wethouders zit
ting nemen in het college
van burgemeester en wet
houders. Dit onderzoek is
gebaseerd op data uit
deze gemeenten. Voor
294 gemeenten konden
de uitkomsten vergeleken
worden met gegevens uit
2010 en 2014. Dit onder
zoek is uitgevoerd door de
redacties van de kranten
van ADR Nieuwsmedia.
