hoort mij niet klagen. Fernando is mijn
echtgenoot, de man van wie ik hou. Dan
doe je dat toch? Maar zwaar is het wel."
Dat begint 's ochtends om zeven uur,
als ze Fernando uit bed tilt, wast, aan
kleedt en eten geeft. „Dan moet de dag
in feite nog beginnen, maar ik ben dan
al kapot. Want je kunt je indenken dat
we niet binnen vijf minuten klaar zijn.
Alleen het toiletbezoek duurt al een eeu
wigheid. Tussendoor breng ik ook Isa-
bella naar school."
12.18 uur
Vanaf het middaguur zit Fernando, oud
speler van Fortuna Sittard, AZ, Glasgow
Rangers en Zenit Sint-Petersburg, uren
lang op de veranda of voor de televisie,
zodat Veronika hun dochter van school
kan halen en boodschappen kan doen.
Maar ook als ze niet thuis is, giert de
stress door haar lijf, zegt ze. „Ik weet dat
voor hem die ik geprakt bij hem naar
binnen werk."
Dat is het ergste, zegt de oud-interna
tional: de hulp die hij nodig heeft, het
beroep dat hij steeds moet doen op zijn
vrouw, op anderen. Natuurlijk, het is
vreselijk dat hij zich nauwelijks meer
kan bewegen, maar dat hij totaal afhanke
lijk is van anderen, dat maakt het wreed,
zegt hij. „Dat frustreert me nog meer dan
die rolstoel."
Frustratie. Veronika had het er eerder
op de dag ook al over. Dat de sfeer bij hun
thuis daardoor soms te snijden is. „Wat
wil je? We voelen ons allebei machteloos,
ieder op onze eigen manier. We willen
zo graag door, maar elke keer drukt die
rotziekte je met de neus op de feiten. Dat
we als het ware gevangen zitten, dat we
niet verder kunnen."
Om Veronika vandaag een beetje te
ontlasten, hebben haar vriendinnen
thuis alvast de salade en het dessert voor
bereid. Ook hoeft ze zich geen zorgen te
maken over de barbecue; het bezoek uit
Nederland bewaakt de stukken vlees en
kip die liggen te braden.
21.27 uur
Fernando maakt dat niet meer mee. Als
de klok bijna half tien uur aanwijst, zo'n
twee uur nadat de barbecue vakkundig
is aangemaakt, ligt hij in de woonkamer,
op zijn aangepaste stoel voor de tv. Uitge
teld van de drukte om 'm heen, zegt
Veronika.
Als we vanaf de veranda door het raam
naar binnen kijken, en Fernando ons met
een bord spareribs in de handen ziet
staan, kijkt hij ons lachend en knikkend
aan. Naast ons lacht Veronika terug.
Voordat ze over anderhalf uur alweer in
de keuken staat, voor die twee steaks. 41
de kans klein is, maar als ik thuiskom,
ben ik elke keer bang dat Fernando is
gevallen of dat ik hem dood in zijn rol
stoel aantref."
16.53 uur
Bij thuiskomst, meestal iets voor vijf,
wacht direct weer de rol van mantelzor
gen Fernando moet worden verzet, hij
moet worden opgetild. Hij moet zijn
medicijnen krijgen, eten, verschoond.
Hij moet drinken, via een voedings
sonde. Het is een dagelijks proces dat
uren duurt.
Veronika: „Wat Fernando niet zelf kan,
komt op mij neer. Dat betekent bijvoor
beeld dat ik nooit eerder naar bed kan
dan Fernando. Want vlak voordat Fer
nando om twaalf uur gaat slapen, moet
hij eerst eten. Zelfs als hij slaapt heeft
hij veel calorieën nodig. En dus bak ik
's avonds om elf uur nog twee steaks
BIOGRAFIE
Journalist Vincent de
Vries (1973) is de
schrijver van het boek
en bestseller Vecht
lust, de biografie over
voetballer Fernando
Ricksen die in 2013
uitkwam. Een jaar
later verscheen het
boek ook in Groot-
Brittannië, onder de
naam Fighting Spirit.
Gezin
Met zijn Russische
vrouw Veronika
en hun dochter
Isabella woont
Fernando al jaren
in Spanje.
24 zaterdag 9 juni 2018
WG
