3
Jaarlijkse herdenking van maandag in verdeeldheid
Politieke
gijzelingsactie
TREINKAPING
Eensgezind stapten negen Molukse kapers
de trein in bij De Punt. 41 jaar na de bloedige
beëindiging zijn enkele families gebrouilleerd.
De rechtszaak tegen de Nederlandse staat is
nu een splijtzwam in Bovensmilde.
De vlaggenmast in de achtertuin
van Junus Ririmasse staat een
beetje scheef. Hij heeft de tegels er
omheen gelicht, zand verwijderd
en probeert de mast rechter te zet
ten. „Alles moet klaar zijn om
maandag de Molukse vlag te hij
sen."
Op 11 juni herdenken de Moluk-
kers de dood van zes kapers
uit Bovensmilde. Max Pa-
pilaja (25), Hansina Uk-
tolseja (21), Matheus
Tuny (25), Doming-
gus Rumahmory
(17), Ronnie Luma-
lessil (19) en George
Matulessy (20) kwa
men om in de kogelre
gen van precisieschutters
en mariniers.
Junus (inzet) overleefde het ge
weld. Samen met zijn vriendin
Nona Lumalessil en Jan Beckers
stond hij aan de basis van de lo
pende rechtszaak tegen de Neder
landse staat. Op basis van autopsie
rapporten concludeerden ze dat in
de trein sprake was van 'executie'
door mariniers.
Vijfjaar na hun onderzoeksrap
port, dat de aanleiding was om de
staat aansprakelijk te stellen, staan
ze op een zijspoor. Alleen de dood
van Papilaja en Uktolseja is voor de
rechter gebracht. „Aan het begin
stonden alle neuzen dezelfde kant
op", zegt Beckers. „We zouden ge
zamenlijk één zaak voeren, zoals de
actievoerders destijds als eenheid
met z'n negenen de trein in gin
gen."
Advocaat Liesbeth Zegveld be
sloot uiteindelijk eerst te procede
ren met de twee meest kansrijke
zaken. „Dat was geen mak
kelijke keus", zei ze toen
in deze krant. De zaken
van Lumalessil en Ru
mahmory werden
aanvankelijk in de
'parkeerstand' gezet.
Later kregen ze te ho
ren dat ze helemaal
geen cliënt meer waren.
Dat kwam keihard aan.
Nona had toen al 10.000 euro
aan advocaatkosten geïnvesteerd.
De families wonen bij elkaar om
de hoek in de Molukse wijk. In de
straat van Junus wonen de twee an
dere overlevende kapers, onder wie
de broer van Nona. Zij zwijgen tot
op de dag van vandaag over de ka
ping. De nabestaanden van Uktol
seja en Papilaja wonen een straat
verder. Ze komen elkaar geregeld
tegen, in het Molukse wijkcentrum
en de Molukse kerk. Junus: „We
zeggen alleen gedag. De andere fa
milies praten niet met ons. Ik vind
het erg voor Nona. Zij is haar broer
verloren, maar krijgt geen informa
tie over de rechtszaak."
De scheuring was zichtbaar tij
dens de zitting eind mei. De nabe
staanden stonden op de gang van
de rechtbank, maar keken elkaar
niet aan. In de bomvolle zaal was
geen plek voor Nona, Junus en na
bestaanden van Matulessy. Zij
moesten in de videozaal zitten.
De andere families
praten niet met
ons. Ik vind het
erg voor Nona
Verzoeningspogingen via John
Wattilete, president van de RMS-
regering in ballingschap, misluk
ten. De nabestaanden van Papilaja
en Uktolseja hebben ter ondersteu
ning van de rechtszaak de stichting
Lawa Mena Hau Lala ('steeds voor
waarts gaan zonder een stap terug
te doen') opgericht. „We praten al
leen met deze families inhoudelijk
over de zaak", zegt Marco Papilaja,
bestuurslid en neef van kaper Max.
„Periodiek delen we ook informatie
met andere families. Het is jammer
dat er een breuk is ontstaan. Ieder
een mag een eigen mening hebben.
Als die niet met elkaar te rijmen
zijn, houdt het op."
Een deel van de familie Lumales
sil heeft vrede met de strategie van
Zegveld. Rons broer John Lumales
sil: „Het gaat ons niet om geld, maar
om gerechtigheid. We hopen dat er
eind juli een vonnis komt."
Noes Solisa van het herdenkings
comité 11 juni betreurt het dat de
groep nabestaanden uit elkaar is ge
vallen. „Jan Beckers heeft belangrijk
werk verzet. Die waardering en res
pect verdient hij ook. Voor de rest
moet je het overlaten aan juristen."
Bij de herdenking zijn wel alle fa
milies aanwezig. Solisa: „We moe
ten de kampen bij elkaar houden
en manoeuvreren tussen gevoelig
heden. Sommige families gaan
's ochtends al naar het graf om zelf
een krans te leggen. Ook in de kerk
zitten ze niet meer bij elkaar.
Bizar."
Nona's moeder sliep jarenlang
met het kussen van haar omgeko
men zoon Ronnie. Daaronder lag
zijn met bloed besmeurde sweater.
Junus: „Ze zei altijd: als het nodig
is, moet je zijn lichaam laten opgra
ven om de waarheid boven tafel
te krijgen."
zaterdag 9 juni 2018
GO
Molukse eenheid van
De Punt verbroken
Tonny van der Mee
Willem Dekker
Bovensmilde
In de jaren 70 vroegen radi
cale Molukse jongeren met
verschillende gijzelingsacties
aandacht voor het politieke
ideaal van een vrije Republiek
der Zuid-Molukken (RMS). Ze
voelden zich in de steek gela
ten door de Nederlandse
overheid. Op 23 mei 1977
kaapten Molukkers een inter
city met 54 passagiers. Tege
lijk gijzelden andere actievoer
ders een basisschool bij de
Molukse wijk in Bovensmilde.
Op 11 juni werden beide gijze
lingen beëindigd door mari
niers. Bij de school ging dat
zonder geweld. In de trein
kwamen zes kapers en twee
passagiers om.
- Junus Ririmasse, overlevende
Het monument
voor de eerste gene
ratie Molukkers in Bo
vensmilde. FOTO CORNÉ
SPARIDAENS
Het graf van de om
gekomen treinkapers.
FOTO MARCEL JURIAN DE JONG
Herinnering aan de
kapers: 'Uit het oog,
niet uit het hart'.
