u
Wat is aan de hand bij het OM?
17
INTERVIEW HERMAN BOLHAAR
Het liefst staat Herman Bolhaar in de aandacht als de nieuwe
nationaal rapporteur mensenhandel en seksueel geweld tegen
kinderen. Tóch gaat het de laatste tijd steeds weer om zijn oude baan
als baas van het Openbaar Ministerie, waar topmedewerkers van Bolhaar
in pikante relaties verwikkeld raakten.
Honderd dagen.
Franklin D. Roos-
evelt gebruikte ze
als president van de
VS om er talloze
wetten doorheen te jassen. Her
man Bolhaar (1955) geeft zichzelf
op 1 februari van dit jaar net zo
veel tijd om, als kersverse rappor
teur mensenhandel en seksueel
geweld tegen kinderen, contacten
op te bouwen en de stand van za
ken op te maken.
Maar op dag 105 komt hij onder
vuur te liggen. Niet om zijn nieuwe
werk, nee: zijn oude baan, als baas
van het Openbaar Ministerie (OM).
NRC onthult hoe procureur-gene
raal Mare van Nimwegen er een ja
renlange, geheime relatie op na
hield met een van zijn onderge
schikten: hoofdofficier Marianne
Bloos. Vanaf dat moment gaat het
over geheime liefdesafspraakjes in
Van der Valk hotels en de schijn van
belangenverstrengeling. En Bol
haar, die in 2014 zei van niets te we
ten. Plots is de keurige, gedreven
man - die nu voor de foto zijn man
chetten rechttrekt - de ex-baas van
een organisatie die door GeenStijl is
gebombardeerd tot 'geheime
neukseksclub'.
Daarover later meer.
Het gaat goed. Ik ben heel blij met
mijn start, in een functie met the
ma's die niet onbekend zijn vanuit
het OM. Dat geldt met name voor
mensenhandel, maar ook voor
seksueel geweld tegen kinderen.
Alleen is de invalshoek anders,
breder dan de strafrechtelijke waar
vanuit ik in het verleden keek."
Het is haast alsof Bolhaars car
rière wel uit móést monden in
deze functie. In 2008 voerden zijn
officieren de rechtszaak tegen
pooier Saban B., die vrouwen
dwong tot totale onderwerping.
Het maakte diepe indruk op Bol
haar en vormde aanleiding om een
taskforce mensenhandel op te zet
ten, waarvan hij voorzitter werd.
„Die ene foto van Saban B. op
het strand werd haast iconisch. Hij
was hét gezicht van uitbuiting,
mensenhandel. Maar het beeld dat
die foto vertegenwoordigt, zie je
niet meer. De methodes om ande
ren ondergeschikt te maken, zijn
door sociale media en losse net
werken meer fluïde geworden,
minder pakbaar. De slachtoffers
die we in beeld hebben, vormen
het topje van de ijsberg."
Eén naaktfoto kan nu genoeg
zijn om een meisje zo te chante
ren, dat ze in de prostitutie te
rechtkomt. Je ziet misbruikzaken
waar meisjes van 13 in de tang ko
men door één foto. Eén verkeerde
klik kan fatale consequenties heb
ben. We moeten ook daarom
maximaal en breed inzetten op
preventie. Dat begint met bewust
wording. Zoals Cruijff zegt: 'Je ziet
het pas als je het doorhebt'."
„Ik vind dat er meer onderwijs
moet zijn over de online wereld.
We zijn in Nederland als water
land ooit begonnen met zwemon
derwijs, want zwemmen is heer
lijk maar kan gevaarlijk zijn. Ook
met online-onderwijs begin je wat
mij betreft heel vroeg. Ik heb vier
jarigen gezien met een iPad."
„Kijk niet weg. Het gaat natuurlijk
om iets heel intiems. Als je het
moeilijk vindt daarover te praten,
zijn er hopelijk anderen in de om
geving die helpen. Maar als je weg
kijkt, is het alsof je besluit met de
ogen dicht een kruising over te
steken. Dan denk je later: had ik
dat maar niet gedaan."
Er is een tijd geweest waarin
Bolhaar dacht deze boodschap
nooit te kunnen verkondigen. Het
is oktober 2015 als hij hersenvlies
ontsteking krijgt. „Ondraaglijke
hoofdpijn. Ik kon eigenlijk niks
meer, ging als een soort hele oude
man schuifelend en bibberend
door het leven. Na een maand in
het ziekenhuis ging het over. Toen
ik thuiskwam, was ik niks waard.
Ik lag alleen in bed, met mijn ogen
dicht, de dagen gleden aan me
voorbij. Als ik tv keek, zag ik één
kolkende soep."
„Ik moest opkrabbelen, met
sporten en schema's. Een heel
kwetsbare periode. Het mooie was
wel de onvoorstelbare steun die ik
kreeg van mijn vrouw en naaste
kring, maar ook van een aantal
goede vrienden die me mee uit
wandelen namen - kan je nagaan.
Uit de organisatie kreeg ik ontel
baar veel kaarten. Dozen vol." In
april 2016 gaat Bolhaar weer aan
het werk bij het OM. Nu zegt hij
pas in dat jaar gehoord te hebben
over de relatie van Van Nimwegen.
Die verklaart echter tegen NRC al
in 2014 binnen het OM verteld te
hebben over zijn 'liefde voor Mari
anne'.
„Laat ik daar nou helemaal niks
over zeggen."
Ik kijk naar voren,
de blik vooruit
„Ik heb echt een andere verant
woordelijkheid nu. Ik heb met ziel
en zaligheid voor het OM gewerkt,
die periode is afgesloten - op een
mooie manier. Ik weet dat een on
derzoekscommissie zich buigt
over een aantal van die vragen. Die
moet zijn werk doen en that's it."
„Ik ga er verder niet op in. Ik kijk
naar voren, blik vooruit."
„Ik ga het anders beantwoorden.
Ik ben wie ik ben, ik heb gedaan
wat ik gedaan heb. Ik heb in al de
fases van mijn carrière met veel
overtuiging mijn uiterste best
gedaan me in te zetten voor de
verantwoordelijkheden die ik
heb. Ik merkte ook dat ik veel
steun vanuit de organisatie kreeg
in de periode dat het voor mij
heel moeilijk werd. Dat is waar
ik afscheid mee genomen heb.
That's it."
„Ik vind het ook prima dat je de
vraag stelt. Dit is het laatste wat ik
erover zeg. Los van deze affaire: ik
heb in al die jaren behoorlijk wat
feed back gekregen. Ook kritische.
Ook om bij te dragen aan een open
organisatie. Dat is wat ik gedaan
heb."
ONDERZOEK
zaterdag 9 juni 2018
GO
'Ik ben wie ik ben,
heb gedaan wat
ik gedaan heb'
Carla van der Wal
Hoe gaat het met u?
Een speciale commissie onder
zoekt de affaire binnen het OM,
waar voormalig procureur Mare
van Nimwegen een relatie on
derhield met een hoofdofficier
die hij benoemde: Marianne
Bloos. Over hun relatie werd ja
renlang gezwegen, door henzelf,
maar ook betrokkenen. De twee
lieten zich onder meer in het ge
niep met hun dienstauto's afzet
ten bij hotels, waar hun chauf-
Hoe zorg je daarvoor?
feurs op ze wachtten. Bolhaar is
een van de mensen die bij het
onderzoek onder de loep wordt
genomen. Het is de vraag wan
neer hij precies wist van de rela
tie en welke actie hij ondernam.
Ondertussen was er deze week
de zoveelste, nieuwste onthul
ling: het OM deed zaken met het
bedrijf van familie van zijn inmid
dels meest omstreden mede
werker: Van Nimwegen.
Er is ook een rol weggelegd voor
ouders. Maar voor velen is sek
sueel geweld zo'n confronterend
onderwerp, dat ze hun ogen slui
ten. Wat zegt u tegen hen?
Is het allemaal niet vreselijk uit
de hand gelopen terwijl u ziek
was?
Waarom niet?
Besmeurt dit uw mooie af
scheid?
U hoort toch open te zijn, met
uw dienende positie in de maat
schappij, die draait om recht
vaardigheid?
U heeft afscheid genomen, maar
het boek is toch open. Overal zal
ernaar gevraagd worden.
