5
Toen we in het vliegtuig naar
Amsterdam zaten, kwam het
trauma bij Razi naar boven.
Hij werd emotioneel en wij ook
zoek' vliegen ze naar het land van
herkomst, zonder te weten dat ze
daar aan hun lot worden overgelaten.
Ouders willen voorkomen dat een
kind te veel verwestert en zich af
keert van de eigen cultuur. Soms ge
beurt dat onder druk van de familie
in het land van herkomst.
Het LKHA maakt zich zorgen om
het toenemend aantal meldingen van
achterlating. Slachtoffers zijn vaak
minderjarigen en jongvolwassenen.
Soms wordt een vrouw met kinderen
door een echtgenoot achtergelaten,
of is sprake van huwelijksdwang.
„Het is ingewikkeld om vast te stel
len of echt sprake is van achterla
ting", zegt manager Diny Flierman
van het LKHA. „We moeten uitslui
ten dat het gaat om kindontvoering
of een gezins verhuizing waar een
kind geen zin in heeft."
Als de rechter bij een minderjarige
uitspraak heeft gedaan over voorlo
pige voogdij wordt Jeugdbescher
ming (voorheen Bureau Jeugdzorg)
ingeschakeld. Een gezinsmanager
kijkt samen met Buitenlandse Zaken
en het LKHA of een kind veilig kan
terugkeren naar Nederland.
Flierman: „Voor een slachtoffer is
het moeilijk of gevaarlijk om hulp te
zoeken. Soms is toch geen sprake van
achterlating of raken we het contact
kwijt. Er zijn ook kinderen die beslo
ten in het buitenland te blijven, om
dat het voor hen veiliger was."
Ouders
Het aantal behandelde zaken van
achterlating bij het LKHA stijgt jaar
lijks. In 2015 waren dat er 23, vorig
jaar 30 en dit jaar al 16. Het is het
topje van de ijsberg, want eerder on
derzoek schat het aantal slachtoffers
jaarlijks tussen de 180 en 800.
In gemiddeld de helft van de geval
len lukt het om een slachtoffer terug
te halen. Bij minderjarigen is dat in
gewikkelder. „Als hun paspoort is af
gepakt, heb je toestemming nodig
van de ouders. Als zij weigeren, moet
je - soms in het buitenland - proce
deren over het gezag", zegt Flierman.
„Het kan ook gevaarlijk zijn voor een
kind om ouders in te lichten. Als het
voor de veiligheid beter is, betrekken
we ouders er pas later bij."
Dat gebeurde bij de minderjarige
Razi*. Een van zijn ouders had hem
verteld dat hij zijn andere ouder in
Afrika zou bezoeken. Uiteindelijk
werd hij in een ander land achterge
laten op een kostschool.
Razi vluchtte en verbleef op ver
schillende plekken. Pas na enkele ja
ren kon en durfde hij contact op te
nemen met de ambassade. „Hij
leidde een zwervend bestaan. Dat
maakte contact lastiger. Bovendien
dreigde een van de ouders terugkeer
naar Nederland te blokkeren", vertelt
gezinsmanager Tobias.
„Het moet veilig zijn voor het kind
maar ook voor mij en mijn collega's.
Pas toen bleek dat het veilig genoeg
was om terug te keren, hebben we op
de laatste dag gemeld dat we hem
zouden meenemen. Hij nam afscheid
van enkele mensen en we gingen di
rect naar het vliegveld."
Hoewel alle papieren geregeld wa
ren, was het bij de douane even span
nend. De medewerkster weigerde
om Razi door te laten en dreigde ie
dereen erbij te halen. Dat deed ze uit
eindelijk niet. „Zo'n operatie is emo
tioneel loodzwaar", vertelt Tobias.
„Toen we in het vliegtuig naar Am
sterdam zaten, kwam het trauma bij
de jongen naar boven. Hij werd emo
tioneel, en mijn collega en ik hebben
ook een traantje weggepinkt."
Met de zomer voor de deur start
het LKHA vandaag een campagne.
Docenten en mentoren worden op
geroepen om signalen van mogelijke
slachtoffers te herkennen.
Flierman: „Als kinderen bang zijn
om op vakantie te gaan, niet alleen
naar school mogen of er is sprake van
plotseling vertrek naar het buiten
land, kan dat een aanwijzing zijn
voor achterlating. Het is belangrijk
om in gesprek te gaan met het kind."
Voor slachtoffers is achterlating
traumatisch. Ze moeten bij terugkeer
een nieuw leven opbouwen, maar
zijn ook emotioneel beschadigd.
Flierman: „Achterlating is een vorm
van kindermishandeling." Herstel
van de relatie met de ouders is vaak
moeizaam of niet mogelijk.
Met Issa en Razi gaat het redelijk
goed. Issa heeft zijn school opgepakt
en woont bij zijn vriendje dat hem
hielp terug te keren. Tobias: „Razi
doet het fantastisch, maar is er nog
niet. Hij is iedereen dankbaar. Alleen
stapt hij nooit meer in een vliegtuig."
(*De namen van slachtoffers zijn gefin
geerd)
donderdag 7 juni 2018
dat hij op vakantie ging
-Tobias, gezinsmanager
