II
'Onder de mat geschoven geschiedenis rakel ik graag op'
5
CAMPVEERSCHE TOREN BOEK
Eigenlijk moest
ze nog de afwas
van het ontbijt
doen, de bloemen
verzorgen, de stoep
vegen... Jo van
Cranenburgh (86)
kan slecht stilzitten.
Zelfs niet na
zeventig jaar
werken in de
Campveerse Toren.
VIJF VRAGEN AAN ANIS DE JONG
Als 16-jarige werd Jo de
Buck bij bakker Bliek
in Veere weggekaapt
door Henk van Cra
nenburgh. De toen
malige uitbater van de Camp
veerse Toren zag wel potentie in
de jonge Jo de Buck. Het werd na
een eerste maand werken beloond
met twaalf gulden. Van een ro
mance met de herbergier was toen
nog helemaal geen sprake „Oh
nee, ik was veel te jong!" zegt ze
nu. „Dat was pas jaren later."
Ze ontwikkelde zich tot goede
kracht, het loon ging naar 24 gul
den en van lieverlee werd Jo de
steun en toeverlaat van de baas. Jo
de Buck werd Jo van Cranenburgh
en runde niet alleen de Camp
veerse Toren maar uiteindelijk ook
een gezin van vijf kinderen.
„Ik stond hoogzwanger achter
de kachel. Als ik dan misselijk
werd, liep ik even naar de wasbak
om over te geven om daarna weer
verder te koken. Het was een
drukke tijd toen, honderd gasten,
dat was geen uitzondering. Hele
busladingen Belgen. Wat heb ik
een hoop kreeften gekookt en oes
ters geopend."
„Schoonmaken, de was doen,
kamers verzorgen, vouwen. Ik ben
ook kok geweest." Ze kookte voor
beroemde gasten als koningin Juli-
ana." Ik kan goed koken hoor,
nooit klachten gehad. Eigenlijk
heb ik alles wel gedaan."
„Mijn moeder deed alles wat
mijn vader niet deed", vat haar
dochter en huidig herbergier Hen
drina van Cranenburgh samen. „Ik
hoef haar ook nooit te vertellen
wat ze kan doen. Dat weet ze zelf
wel."
„Wat heb ik gewerkt", kijkt ze te
rug. „En niet als nu hè? We werkten
toen zeven dagen per week en heel
soms een dag vrij, of een middag."
Zeventig jaar zonder onderbreking.
Of het moet die keer zijn dat ze ont
slag nam.
„Ik moest de bediening doen
maar dat wilde ik niet. Ik zag nog
helemaal vuil van het schoonma
ken van de keuken. Toen ben ik
weggelopen. Ontslag genomen."
Ontslag voor een dag. De vol
gende morgen meldde ze zich
weer bij de Campveerse Toren.
Na zeventig jaar werken, maakt
Jo van Cranenburgh een flink deel
uit van de bijna vijfhonderd jaar
lange geschiedenis van de herberg.
Voor schrijver/historicus Henk Li-
Wat heb ik gewerkt...
Zeven dagen per
week en heel soms
een dag vrij
cher uit Middelburg lag het
daarom ook voor de hand dat de
jubilaris het eerste exemplaar ont
ving van de geschiedsbeschrijving
van de Campveerse Toren. Volgens
Licher is de toren een van de vier
oudste herbergen van Nederland.
„Maar echt uniek is dat de lijst her
bergiers sinds 2524 helemaal com
pleet is." Het boek beschrijft de
geschiedenis en toont werken van
schilders die zich lieten inspireren
door de stoere toren. Ook zijn er
bladzijden uit het gastenboek op
genomen waarin beroemde gasten
schreven en soms tekenden. Van
een tekening van Karei Appel, be
dankjes van koninklijke gasten tot
een bijdrage van Vlaams cabaretier
Urbanus 'Dat is hier het tofste
frietkot van heel Zeeland'. Het
boek in een oplage van driehon
derd, wordt aan gasten cadeau ge
daan.
donderdag 7 juni 2018
'Ik heb een hoop kreeften gekookt'
Guido van der Heijden
Veere
Jo van Cranenburgh (tweede van rechts) krijgt van Henk Licher het eerste exemplaar van het boek
met de geschiedenis van de Campveersche Toren. Links naast haar dochter en huidige uitbaatster
Hendrina. foto ruben oreel
- Jo van Cranenburgh
Anis de Jong is regisseur bij
theatergezelschap DeltaDua.
Dat brengt na gisteravond
ook morgenavond de muziek
theatervoorstelling Westerling -
een broederstrijd op de planken
van het Vlissingse Arsenaal
theater.
René Hoonhorst
j Waarom moest deze voorstel
ling er komen?
I „Ik houd ervan onder de mat ge
schoven geschiedenis op te rake
len. Niet in de eerste plaats om de
rol van Raymond Westerling tijdens
de politionele acties in voormalig
Nederlands-lndië aan de kaak te
stellen, maar vooral om de worste
ling van verschillende mensen met
beslissingen uit het verleden voel
baar te maken: de verschillen en
Anis de Jong.
overeenkomsten tussen mensen
die loyaal aan Nederland waren en
zij die vochten voor een zelfstandig
Indonesië. Westerling - een broe
derstrijd gaat over twee broers, van
wie er één als oud-KNIL-militair
naar Nederland ging en de ander in
Indonesië achterbleef."
2 Is het een strijd tussen goed
en kwaad?
„Nee, zeker niet. Ik geef geen
politiek oordeel. Beide broers kam
pen met verschillende gevoelens:
angst, schuld, schaamte, maar
vooral een gevoel van ontheem
ding. Die ontheemding voelt de
naar Nederland gekomen Moluk-
ker, maar ook de Molukker die in
Indonesië achter bleef, wordt ver
scheurd door gemengde gevoe
lens. Ook Westerling, die in Turkije
werd geboren en pas na de verlo
ren strijd naar Nederland kwam, zal
als derde generatie Turk ten prooi
zijn geweest aan ontheemding."
3 Welke rol speelt de Schelde-
werf?
„Ik kom zelf uit Oost-Souburg
en heb nog op de bedrijfsschool
van de Schelde gezeten. Mijn vader
Herman de Jong werkte er op de
aluminiumafdeling. De teloorgang
van De Schelde is een metafoor
voor het verval van Indonesië.
Het faillissement van het scheep
vaartbedrijf loopt parallel met het
faillissement van verschillende
idealen."
4 Is het muziektheaterstuk
speciaal geschreven of be
doeld voor Molukse Neder
landers?
„Absoluut niet. De voorstelling gaat
niet over de ideale Republiek Ma-
luku Selatan, maar over de vraag
'waar strijd je voor?' Waar wil je
voor staan en wat wil je bereiken?
Dat zijn vragen, die iedereen aan
gaan en gelukkig hebben we tij
dens de tournee de afgelopen
maanden een gemêleerd publiek in
de zaal gehad."
5 De matineevoorstelling van
middag (donderdag) voor
jongeren is afgelast, gaat de
discussie nog wel door?
„Nou en of. We zitten wat te laat in
het schooljaar om middelbare
scholieren en studenten klassikaal
te laten komen. Maar de discussie
in het Arsenaaltheater gaat don
derdagavond vanaf zeven uur ge
woon door. De discussie over idea
len en ieders strijd om doelen te
bereiken, is niet alleen voor jonge
ren, maar ook voor ouderen toe
gankelijk. Net als de voorstelling
vrijdagavond. Ik zou zeggen: komt
allen."
