ledereen isTankman
ai?;
10
SOCIALE MEDIA IMITATIES
Chinezen op
verschillende
plekken in de
wereld imiteren op
sociale media bijna
plechtig het
iconische beeld van
de onbekende
demonstrant. Een
man tegenover een
colonne tanks in een
straat nabij het Plein
van de Hemelse
Vrede, op 5 juni 1989.
rjt
Tankman, zoals hij bekend werd, hield
dapper zijn boodschappentassen om
hoog vlak bij het Plein van de He
melse Vrede in Peking. Hij stapte
steeds voor de tank als die hem wilde
passeren. De onverschrokken demonstrant is
nooit geïdentificeerd. Anonieme omstanders
trokken hem ten slotte weg en hij verdween in
de massa. Was hij een student die kon ontsnap
pen naar Taiwan? Leeft Tankman anoniem in
China? Is hij opgepakt? Het is niet bekend. Hoe
veel betogers, studenten vooral, op en rond het
plein omkwamen toen het leger hard ingreep, is
ook zo'n vraag. Honderden? Duizenden?
Velen hebben in ieder geval gehoor gegeven
aan de oproep van de Chinese kunstenaar en
spotprenttekenaar Badiucao om de pose van
Tankman te imiteren. Badiucao, die in Australië
woont, deed dat zeifin 2016. Sindsdien breidde
hij zijn project uit met een handleiding voor
mensen die 'de mensenrechten willen verdedi
gen en vieren'. „Tankman is een visueel icoon
voor de protesten in China sinds 1989. De enige
manier het beeld levend te houden is de figuur
relevant te maken voor wat er nu speelt." Vol
gens Badiucao lijken de tassen 'magische wa
pens met bezwerende krachten om de tank te
verslaan'. „Ik vraag me altijd af wat een heden
daagse Tankman zou ophouden?" Die vraag is
nu door sympathisanten beantwoord.
Het leek wel een generale voor de grote her
denking volgend jaar. Nikole Sprokel, adviseur
van Amnesty, stond vier jaar geleden voor de
Chinese ambassade 'met zo'n lullig tasje in de
hand'. „Die tasjes zijn een symbool van verzet
geworden. Het is triest dat dat besef bij jonge
Chinezen nauwelijks nog bestaat. Logisch als je
geen persvrijheid hebt. De Chinese autoriteiten
bepalen wat er wel of niet gepubliceerd mag
worden en dit is een gevoelig thema waar ze bo
venop zitten. Het is mooi te zien dat Tankman
wel leeft in de sociale media."
De Amerikaanse minister van Buitenlandse
Zaken, Mike Pompeo, heeft China opgeroepen
'volledige openbaarheid te geven over degenen
die zijn gedood, vermist of worden gevangen ge
houden'. Sprokel betwijfelt of het er ooit van
komt. „Er zijn zo veel nieuwe wetten aangeno
men die de controle op de samenleving alleen
maar aanscherpen, dat ik mijn twijfels heb."
1
dinsdag 5 juni 2018
GO
o
O
Icoon met
plastic tasjes
Bob van Huët
Tienduizenden mensen her
dachten gisteren in Hongkong de
protesten uit 1989. fotoap
Rotterdam/Peking
l\
/vl
&y
W-
■1
J
Ml I BHBH
tm
Poseren als Tankman, die negentien jaar geleden voor
de tanks stond in Peking. Wereldwijd doen mensen dat,
van Washington (VS) tot Vancouver (Canada) en Taipei
(Taiwan). Rechts midden: kunstenaar Badiucao in 2016.
EACE
