ZEELAND GEBOEKT
Frank van Pamelen
komt naar Zeeland
Nieuwe aflevering
van Ballustrada
Braakman
en het varen
van de
Schelde
ZEELAND 21
ST
Zo'n dertig jaar al wil Markus van der Graaff - tot voor kort Middelburger -
een roman schrijven. Nu heeft hij het verhaal op papier gezet: 'Mijn moeder en
haar zoon'.
arkus van der GraafFwai
jaar of vijf. Zijn ouders r
hem mee naar een leeg s
land vlakbij Hellevoetsli
I hier staat straks ons hui:
zen ze. Dat gevoel, die sensatie van toei
nooit meer kwijtgeraakt. Staren over et
polder, waarvan je weet dat er binnen e
een nieuwe woonwijk staat, dat jij er 12
nen. Hoe bijzonder is dat?
Het uitstapje in de polder moet rond
geweest zijn. Dat gevoel van verwonde
over 'nu leeg, straks woon ik daar' heef
kus van der Graaff (1967) gevangen in z
buutroman Mijn moederen haar zoon. „1
lijk", zegt hij, „want al sinds mijn twin
loop ik met het idee rond om een roma
schrijven. Nu is het ervan gekomen."
Van der Graa
kend als teken;
Hij maakte tot
2007 illustratie
voor de PZC en
ook voor lan
delijke perio
dieken als de
Metro en de
gids. In het ja
kwam hij me
gezin in Midi
wonen, vlakl
Oostkerk. N;
ventien jaar was het tijd voor ie
nieuws: sinds kort woont hij in Rottere
de middelbare school doorliep hij de le
opleiding Nederlands en tekenen. De s
Nederlands op de universiteit heeft hij
gerond. Maar hij heeft wel zijn afstude*
tie geschreven. Over poëzie en het vera
rende landschap, hoe dichters in woorc
geren op verdwijnende dorpen, nieuwl
wijken en de oprukkende 'witte schim
van bedrijventerreinen. Ook aan die sc:
lag zijn polderervaring ten grondslag.
Nu is er zijn roman Mijn moeder en ha
die morgen in de winkel ligt. Markus van der
Graaff: „Het gevoel van zo'n nieuwbouwwijk,
dat het een decor is dat niet echt bestaat. Je
ziet de huizen onder je ogen ontstaan. Eerst
was er niks, dan is er wel wat."
In het boek is Marius Beeke de centrale fi
guur. Hij wordt geboren en groeit op in een
nieuwbouwwijk, zoals je die bij veel steden in
Nederland kunt vinden. We maken Marius
mee in verschillende fases: als hij nog in de
buik van zijn moeder zit, als jongetje van vijf,
zes jaar, als knaap van negen tot dertien jaar
en als bijna volwassen eindexamenleerling.
Marius is van het zwijgzame soort, alleen de
mensen om hem heen spreken. Hij kijkt en
luistert, hij neemt de wereld nieuwsgierig in
zich op: de uitdijende nieuwbouwwijk die om
hem heen ontstaat, het rumoerige winkelcen
trum De Navel, buurvrouw mevrouw Poppe-
liers, leerlingen op school - vooral de mooie
Lora Heisterborg. En natuurlijk zijn moe
der, zij vult zijn universum. Ze heet Ineke
Beeke - pagina 20: 'Uw naam, het is net
een liedje!' - en wordt de drijvende
kracht van 'Studio Citroen Ontspan
ning' in het winkelcentrum.
Waar we Van der Graaff als auteur
moeten plaatsen? Hij legt uit dat hij
schrijft zoals hij tekent. Een scène borrelt een
tijdlang in zijn hoofd en dan hop, zet hij die in
één keer in grote hanenpoten op papier.
Daarna volgt de verfijning: „Ik heb het gevoel
dat ik met woorden meer kan zeggen dan met
een tekening."
Hij leest graag werk van Franse schrijvers,
Raymond Queneau noemt hij zijn 'lievelings
auteur en absolute favoriet': „In zijn werk zit
een soort mentaliteit, een laconieke toon, een
lichtheid, een geamuseerde blik op de wereld,
waarvan ik erg gecharmeerd ben. Ik hoop die
zelfde blik en lichte absurditeit ook in mijn
boek te verwerken. Verwacht in mijn roman
geen diepe filosofie. Wel dat als je in de trein
zit te lezen en na een hoofdstuk opkijkt, dat
dan je wereld er net even anders uitziet."
Zeeuwse schrijvers
Soms is onwetendheid een
zegen. Had ik maar niet ont
dekt dat Christina Guir
lande een pseudoniem is. Dan had
ik kunnen zeggen: met zo'n naam
ben je in de wieg gelegd voor de
poëzie. Maar nee, de dichteres in
de dop, in 1938 geboren te Moer-
zeke aan de Schelde, vond dat ze
met haar eigen naam Godelieve
De Beule niet in de literatuur kon
aankomen. In een jeugdboek vond
ze de achternaam Guirlande, en
daar zocht ze een welluidende
voornaam bij.
Al als dertienjarige publiceert ze
gedichten, en daarmee gaat ze tot
de dag van vandaag door. Dochter
van de Schelde, in haar dorp een
rivier, maar met springtij en
schotbalken. 'De dijken waren/
hoog als bergen, het water/ stroom
én oceaan',
«Efcf
>?5
ichtte ze
1 de bun-
el Het
mie geheu
gen van wa-
:r(2012).
Cennenjul-
e de
chelde
/el?' mop-
ert een
jonge dijkgraaf in een verhaal uit
De toevallige reisgezel (1971) tegen
'gezworenen, sluiswachter, inge
landen, erfpachters en opstalhou
ders van de polders'. Voor Zeeu
wen een vertrouwde wereld, zoals
andersom de wereld van de Zeeu
wen haar vertrouwd is.
Ze dicht vaak over haar gezin,
maar de hoofdrol in haar poëzie is
weggelegd voor haar dorp aan de
Schelde. Ze schrijft in De herders
van Arcadia (2001) over het zomer-
zondagritueel: 'het spreiden/ van
dekens op hellende dijken,/ de
vrees voor het opkomend tij,/ de
zorg om kwajongens in notenbo
men.'
Met name in Sporen in een holle
weg (2016) kijkt ze ook over de
landsgrens. Ze beschrijft een
nieuwe dag in Draaibrug: 'de
mildheid/ van de tijd die steen en
dijk verbouwt,/ die levens knot als
oude wilde wilgen.' Sint Kruis
wordt met een vers vereerd: 'Kre
ken liggen spiegelglad en blauwig-
groen/ te blinken.' Door het land
schap van vandaag heen ziet ze het
verleden: 'de Braakman en het
varen van de Schelde/ naar de zee
de zijarm die zijn open/ ar
men noodgedwongen sloot.' En
van namen gesproken: in Eede
denkt ze aan de Hof van Eden.
De werkelijkheid ter plaatse
maakt, volgens de dichteres met
de veelbelovende naam, deze para
dijselijke verwachting helemaal
waar.
Auteur Frank van Pamelen
is donderdag 7 juni vanaf
19.00 uur te gast in boek
handel de Drvkkery in Middel
burg. Een week later, donderdag
14 juni, staat hij vanaf 20.00 uur
in Porgy en Bess in Terneuzen.
Hij vertelt over zijn thriller De
Vliegende Hollander. Beide
avonden zijn gratis toegan
kelijk. De Vliegende Hollan
der is een thriller geba
seerd op de legende van
het over de wereld
zeeën dolende
spookschip, dat
met kapitein
Willem van
der Decken
op paasmor-
gen 1678 vanuit Terneuzen ver
trok. Van Pamelen neemt de le
zer mee in een literaire doolhof
vol oosterse gevaren. Een groot
deel van het verhaal speelt in
Terneuzen.
De schrijver werd in 1965 in
Terneuzen geboren. Na de mid
delbare schooltijd op Petrus
Hondius studeerde hij letteren
in Tilburg. Hij publiceerde
jeugdboeken en thrillers.
Daarnaast is hij ook dichter
en kleinkunstenaar en is hij
wekelijks te horen als co
lumnist op NPO Radio 1.
De hoofdpersoon is veruit
de jongste op de cursus
EHBO. Ze belt met haar
minnaar. En heeft het
over 'slepen met oud
vlees in diverse grepen
en houdingen'. De min
naar vraagt: „Ruiken ze
muf als ze over je heen
buigen? Zitten die
opaatjes stiekem aan
je borsten als je ge
willig voor hen op de
grond ligt?"
Zo begint het
korte verhaal 'Stay-
ing alive' van de Middelburgse
schrijfster Mia Timiaan in het
nieuwste nummer van het lite
raire tijdschrift Ballustrada. In
het nummer staan ook verhalen
van onder anderen Theo Raats,
Paul van Leeuwenkamp, Johan
Everaers en André van der
Veeke.
Verder veel
oëzie, zoals van
tefaan van den
.remt, Kees Engel-
.art, Hendrik Ca
stte en Jabik Veen-
aas. Werk van Gre-
ory Corso, dichter
an de beatgenera-
1e, wordt gepresen-
serd in de rubriek
Faal Ver Taal'. In de
themarubriek 'Laaglandse Poë
zie' is er aandacht voor 'het stads-
gevoel'.
maandag 4 juni 2018
PC
Wekelijkse rubriek met boeken over Zeeland
en boeken van Zeeuwse schrijvers
Hé, daar gaan ze bouwen
Jan van Damme
Markus van der Graaff. foto lex de meester
Markus
van der
Graaff
Mijn
moeder
en haar
zoon
•«S.
Markus van der Graaff: 'Mijn moeder en haar
zoon' - Uitgeverij Wereldbibliotheek, 160 pa
gina's, 17,99 euro.
Mario Molegraaf
M Frank van
Pamelen
