WEER EVEN THUIS
fis
1
ri
19
Eveline Mos had een onbezorgde jeugd op de Loskade in Middelburg. Tot het
oorlog werd. Toch denkt ze met plezier terug aan toen.
Als we in Middelburg voor
Loskade 33 staan, borrelen
de herinneringen vanzelf
op. Eveline Mos, ze is 86
jaar en heeft een scherp geheugen.
Ook lichamelijk heeft ze geen klagen.
Wacht maar eens af, knikt ze, als ze
binnenkort haar tweede nieuwe knie
heeft.
Ze staat voor de voordeur van het
monumentale pand. Een rijksmonu
ment, het staat te koop voor een
ruime zeven ton. En dan te bedenken
dat haar vader het huis rond 1954 met
moeite wist te verkopen voor 21.000
gulden. Eveline Mos neemt ons mee
terug naar de jaren 1936 tot de ver
koop halverwege de jaren 50, precies
de periode dat ze bewust in het leven
kwam te staan. De wederwaardighe
den tijdens de oorlog hebben daaraan
ruimschoots bijgedragen.
O ja, de voordeur. Die was in haar
tijd 'grachtengordelgroen'. De hui
dige kleur, een beetje olijfachtig,
vindt ze raar. De koperen brievenbus
mag ook wel eens gepoetst worden.
„Wij hadden een dienstmeisje in
Walcherse dracht. Zij poetste alles
wat koper was, de brievenbus en ook
de deurknop." We kijken naar het ka
naal. „Daar lagen vaak binnenvaart
schepen. Op de kade lagen zand,
grint, balken, ideaal om te spelen.
Het mocht niet, dus het gaf een kick
om het toch te doen. Met de andere
kinderen van de Loskade, en met
mijn vriendinnetje Koosje Joosje uit
de Oude Werfstraat, zij was de doch
ter van onze werkster."
Eveline Mos werd geboren op de
Langevielesingel. Zus Aly was tien
jaar ouder, zij trouwde met Rinus
Verburg, de latere 'deltaboy'. Vader
Evert Mos was leraar aardrijkskunde
en geschiedenis op het Stedelijk
Gymnasium en op de Rijkskweek
school. Om op het gymnasium les te
mogen geven moest je in Middelburg
wonen. De Langevielsingel viel on
der Koudekerke. Met geleend geld
van een collega kon in 1936 of 1937 het
huis op de Loskade worden gekocht.
De meidagen van 1940 maakten in
druk: „Mijn vader zei dat er oorlog
zou komen. We moesten stroken be
hangselpapier op de ramen plakken,
om te voorkomen dat ze zouden bre
ken. Toen het bevel kwam dat we
moesten evacueren, wist ik niet wat
dat betekende. Op de fiets nam ik een
deken en wat kleren mee. Bij een
boer op Sint Laurens mochten we in
een schuur. Daar zaten 32 vluchtelin
gen, meest collega's van mijn vader.
We sliepen op stro dat op de grond
was uitgespreid. Dan het bombarde
ment. Ja, ik zeg het bombardement,
ik weet dat er discussie over is. De top
van de Lange Jan zag ik brandend
naar beneden komen. Nu zeventig
jaar geleden, ik zie het nog voor me.
Er vlogen vliegtuigen over, er ston
den hakenkruizen op. Mijn vader
legde uit wat een swastika was."
Het gezin keerde terug, via de
Noordweg en de Noordstraat. „Toen
lag er puin, dat nog rookte. Als ik nu
een brand ruik, denk ik meteen aan
de meidagen van 1940. Ons huis
stond er nog, maar alle ramen lagen
eruit. De stroken papier hadden niet
geholpen."
In de eerste oorlogsjaren leek het
gewone leven terug te keren. Eveline
ging naar School J aan de Veersesin-
gel. „Eind 1942, misschien begin
1943", vertelt ze, „stond er opeens
een Duitser voor onze deur. We kre
gen anderhalve dag om te vertrekken.
Alle meubels moesten blijven staan,
we mochten alleen kleren meene
men. In ons huis kwam een hele
hoge Duitse officier te wonen. Hij
heeft het huis heel goed onderhou
den. Op Dolle Dinsdag in 1944 is
mijn vader gaan kijken, hij had nog
een sleutel. Alles zat goed in de verf,
er was een donkere kamer in het sou
terrain gemaakt omdat de man graag
fotografeerde. Wij kregen in die jaren
een huis toegewezen in de Molstraat.
Op het eind van de oorlog kwamen
er evacués bij, Walcheren stond on
der water."
Meteen na de bevrijding werden er
geallieerde militairen ondergebracht
in het huis op de Loskade. „Schotten,
Engelsen, Canadezen, vele nationali
teiten. Het was koud, ze stookten al
les op. Na een jaar kregen we het huis
volledig uitgewoond terug. Het her
stel ging langzaam. Stopcontacten,
lichtknopjes, vloerbedekking, er was
schaarste. We woonden nog op de
Dam, toen de nieuwe lichtschake
laars uit ons huis op de Loskade wer
den gestolen."
Ondanks die oorlogsellende heeft
Eveline Mos goede herinneringen
aan het huis. Toen ze klein was hing
er een touwtje uit de brievenbus -
precies datzelfde touwtje waarover
Jan Terlouw vertelde.
Toen het bevel kwam dat we moesten
evacueren, wist ik niet wat dat betekende
zaterdag 2 juni 2018
Spelen op de kade gaf een kick
Jan van Damme
Eveline Mos voor het huis van haar jeugd, Loskade 33 in Middelburg.
FOTO RUBEN OREEL
1952, Eveline Mos voor het raam van Loskade 33, haar ouders staan
op de stoep.
- Eveline Mos
Heeft u herinne
ringen aan uw
ouderlijke huis
die u wilt delen
en wilt u weer
even terug?
U kunt uw ver
haal doen in
'Weer Even
Thuis'. U kunt
contact opne
men met Ab van
der Sluis: 08801-
30203, chef-
nieuws@pzc.nl.
