Buien zorgen voor
kopzorgen boeren
mm
3
Op de akkers van Tonis Boot
(foto) bij Kruiningen staan
grote plassen water. De
grond kan de hevige regen
val van de afgelopen week
niet aan: in een week tijd viel
er drie keer dertig millime
ter of meer. Boot is daarom al
dagen keihard aan het werk
om geulen te graven. „Als
aardappelplanten langer dan
een dag onder water staan,
dan rotten ze weg. Uien en
bieten groeien niet meer
goed door het water."
Dat zijn gewassen onher
stelbaar beschadigd zijn, is
wel duidelijk. „Ik kan moei
lijk inschatten hoe erg het is.
Dat is ook afhankelijk van
het weer van de komende
weken. Maar ik heb zeker
tien procent schade."
Het weer van de afgelopen
week is extreem, zeggen de
boeren. „We hebben net
wéér een stortbui gehad",
zei directeur Vincent Cool-
bergen van De Koninklijke
Maatschap de Wilhelmina-
polder gistermorgen. Het is
de derde keer in een week
tijd. „Er staan hele grote
plassen op het land. De
grond is nog verzadigd, en
kan het water niet meer ber
gen." Coolbergen wordt er
bijna moedeloos van. „We
hebben wel vaker extremen,
maar meestal zijn die in het
najaar. Nu zie je dat het aan
houdend veel regent, en dat
de grond tussendoor niet
droogt. Dat helpt niet. We
proberen de akkers zo vlak
mogelijk te leggen en we
zorgen voor goede drainage.
Maar dit is overmacht. Hier
kun je je niet tegen wape
nen." Zijn bedrijf, dat onge
veer 1400 hectare aan akkers
heeft rondom Goes, verloor
afgelopen week zeker tien
tot vijftien procent van de
opbrengsten. „Het water
heeft gevolgen voor de kwa
liteit van aardappelen, uien
en suikerbieten." Een hagel
bui, afgelopen zondag, be
schadigde ook planten van
uien en vroege aardappelen.
„De bladeren en stengels van
de planten zijn afgebroken.
Daardoor zijn ze gevoeliger
voor ziektes en bacteriën."
Hij zucht even. „Ja, zo gaat de
lol er wel een beetje af."
De hagel zorgde ook voor
onherstelbare schade aan ap
pels en peren. Een bui van
zondagavond maakte 10 a 15
hectare peren kapot van
fruitteler Martijn Slabbe-
koorn uit Kapelle. „We za
gen eerst alleen heel veel re
gen, met een enkele hagel
steen. Toen hoopten we nog
dat het mee zou vallen. Maar
die bui draaide gewoon om.
Toen kregen onze percelen
in Eversdijk de volle laag.
Het waren grote stenen en
het heeft dertig minuten
aangehouden. Dan weet je
dat het foute boel is. Het ging
overal doorheen, het blad lag
onder de bomen. Zo extreem
hebben we het nog niet eer
der meegemaakt." De schade
is groot. „Sommige rassen
zijn helemaal afgeschreven,
de Conference-peren kun
nen we misschien nog als
tweedeklas verkopen. Ge
lukkig hebben we ook nog
andere percelen in Noord-
Beveland en Reimerswaal."
De Zeeuwse gemalen lozen op het
ogenblik per etmaal de inhoud van
12.000 vrachtwagens aan water in
de Ooster- en de Westerschelde,
vertelt Gert van Kralingen van wa
terschap Scheldestromen. Dat
voorkomt niet dat her en der kel
ders en woonkamers volstromen.
De afgelopen weekwas het bijna
elke dag raak. „Dat heeft ons wel
verrast", zegt Van Kralingen. „Vol
gens de scenario's waarmee wij
werken, zouden deze buien over
tien of twintig jaar gaan vallen."
Van de plekken waar de overlast
zich voordoet, staat hij minder te
kijken. „We hebben een stippen-
kaart van Zeeland gemaakt met
alle plekken erop waar iets moet
gebeuren, omdat het mis gaat als
daar een enorme hoosbui valt. De
locaties waar van de week proble
men waren, komen vrijwel alle
maal overeen met die kaart."
Dan lijkt de oplossing simpel.
Zo snel mogelijk al die plekken
aanpakken. Maar de werkelijkheid
is weerbarstiger, waarschuwt Van
Kralingen. „Op korte termijn zijn
alleen wat lapmiddelen mogelijk."
Dat benadrukt ook gedepu
teerde Ben de Reu. Maatregelen
tegen wateroverlast hangen samen
met maatregelen tegen droogte,
tegen hitte en tegen overstromin
gen, legt hij uit. In Zeeland is het
bijvoorbeeld niet alleen zaak over
tollig water snel te lozen, maar
liefst ook om het op te slaan. In de
provincie is weinig zoetwater
voorhanden, en in tijden van
droogte - die zich ook steeds vaker
Gemeenten,
waterschappen en
provincies gaan het
Rijk meteen om meer
geldvragen
zullen voordoen - is daaraan drin
gend behoefte. De boer die de ene
maand het vele regenwater ver
wenst, kan er de volgende maand
om smeken.
De Reu was gisteren in Den
Haag, voor een vergadering van de
landelijke stuurgroep ruimtelijke
adaptatie, waarvan ook deltacom
missaris Wim Kuijken deel uit
maakt. „Het stond niet geagen
deerd, maar de buien van deze
week waren het eerste bespreek-
punt." Gemeenten, waterschap
pen en provincies gaan het Rijk
meteen om meer geld vragen,
kondigt De Reu aan.
Maar een geïntegreerde aanpak
om Zeeland weerbaar te maken te
gen de klimaatverandering kost
nu eenmaal tijd. Gemeenten zijn
nu pas in de fase van het inventa
riseren van de knelpunten. „We
hebben alle collegeakkoorden ge
analyseerd", zegt De Reu. „Alleen
in dat van Goes wordt er wat over
gezegd. Dat snap ik heel goed,
want je richt je beleid op zaken
waar burgers zich zorgen over ma
ken. Dat was nog niet het klimaat,
maar dat verandert als mensen
drie, vier keer per jaar hun parket
vloer zien omkrullen. Die hoos
buien helpen de bewustwording
te versnellen. Het is een variant op
het aloude waterschapsgebed: geef
ons heden ons dagelijks brood en
af en toe een watersnood."
vrijdag 1 juni 2018
door overvloedige regen
Cornelleke Blok
Kruinigen
Hoosbuien komen twintig jaar te vroeg
Ernst Jan Rozendaal
Middelburg
-Ben de reu, gedeputeerde
