HART S ZIEL
Behulpzaam
w
Vraag het onze specialisten
24
René Diekstra
behulpzame naar de koffieka
mer, zonder de
jongeren meegebrachte
Rookschade Nog steeds rookt 1 op de 10 Nederlandse
vrouwen door tijdens de zwangerschap. Wat doet een
sigaret met het lichaam van moeder en kind?
Lezers reageerden massaal op René
Diekstra's oproep verhalen te sturen
over elegant jongerengedrag.
De afgelopen weken werd mijn stemming
vrijwel dagelijks opgepept. Het thera
peutische effect van de ruim honderd
lezersverhalen over elegant-behulpzame
jongeren na mijn oproep daartoe, was groot.
Sommige verhalen spreken vooral door hun
eenvoud. Zoals deze: „Vorige week in de super
markt stootte ik met mijn tas tegen de cherryto
maatjes. Bakjes open op de grond. Ik had al niet
zo'n leuke dag, dacht: dat kan er ook nog wel bij.
Ik bukte en begon te rapen. Ineens was daar een
meisje van een jaar of 12, die begon te helpen.
Zwijgzaam, volgens mij kwam ze uit een ander
land. We glimlachten naar elkaar. Toen we klaar
waren, liep ze weer weg. Een engeltje dat even
langs kwam. Zij maakte m'n dag."
Of deze, van een vmbo-leraar: „Ik ben on
langs aan mijn knie geopereerd en was weken
uit de roulatie.Terug voor de klas wilde ik snel
weer het programma oppakken, want ik heb
examenklassen. Tijdens mijn praatje over het te
verwachten programma zat een jongen, een
kleine boevenkop, met zijn hand omhoog.
Ik wuifde zijn hand weg en zei: 'Ik maak even
mijn verhaal af, dan
mag je vragen stel
len.' Maar hij bleef
maar met zijn hand
omhoog zitten.
Lichtelijk verstoord
Wat mij betreft vroeg ik: 'Wat is er
brengt de krant
elke daQ een weten hoe het met
dag. Ik ben op weg
krukken. Dat vind
ik zo gehandicapt, dat wil ik niet. Twee meisjes
uit de vierde komen mij tegemoet. T-shirt en
dansende paardenstaarten. 'Meneer, u moet wel
uw krukken gebruiken, anders overbelast u uw
knie. We gaan ze wel even halen'. Ik raak nu nog
ontroerd."
Ik heb hier niet de ruimte om langere, soms
levensreddende voorbeelden voldoende
weer te geven. Zoals: een 16-jarig meisje fietst
in het donker naar huis, ziet een man liggen,
onder het bloed. Ze stopt, roept per telefoon
hulp in en wacht tot die komt. Ik heb gelukkig
wél de ruimte te bepleiten dat de krant voort
aan in een kadertje op de voorpagina dagelijks
zo'n voorbeeld van elegant-behulpzaam gedrag
afdrukt. Daar hebben wij
qua stemming en gedrag
jegens elkaar het no
dige profijt van. En de
krant kan vaker goed
nieuws brengen.
Vrouwen die roken
tijdens de zwanger
schap doen dat niet
omdat ze slechte
moeders zijn, zegt
onderzoeker Linda
Springvloet van het
Trimbos Instituut. „Stoppen is lastig
en geeft ontwenningsverschijnselen.
Volhouden is niet gemakkelijk."
Toch ziet ze het liefst dat een aan
komende moeder en haar partner al
maanden voor een kind is verwekt de
tabak afzweren. Datzelfde willen
kinderarts Jasper Been van het Eras
mus MC en gynaecoloog Clasien van
der Houwen, voorzitter van de
Taskforce Rookvrije Start. Dit zijn
volgens hen de gevolgen van roken
op een zwangerschap:
Effect op de moeder
Met name laagopgeleide, zwangere
GIFSTOFFEN
vrouwen roken door, zo blijkt uit on
derzoek. Springvloet: „De zwanger
schappen zijn vaker niet gepland.
Daardoor kunnen de moeders zich
minder goed voorbereiden. Een kind
krijgen, kan financiële moeilijkheden
veroorzaken, maar ook problemen in
de werk- of thuissituatie." En dat
geeft reden voor meer stress.
Baarmoeder
Blijven roken geeft meer risico op
complicaties, zoals een miskraam of
een buitenbaarmoederlijke zwanger
schap, waarbij de eicel zich ergens
anders nestelt dan in de baarmoeder.
Clasien van der Houwen: „Rokende
vrouwen lopen waarschijnlijk 43 pro
cent meer risico op een miskraam en
80 procent meer risico op een buiten
baarmoederlijke zwangerschap. Ik
zie dat als substantiële verschillen
met niet-roken." Bovendien hebben
rokers twee keer zoveel kans dat de
vliezen van de vruchtwaterzak om de
baby vroegtijdig breken.
Placenta
De placenta geeft voedingsstoffen en
zuurstof aan de foetus door. Stoffen
in de tabak kunnen de moederkoek
passeren en afwijkingen veroor- A
zaken. Daardoor is er tot drie
keer meer kans op een voorlig-
gende placenta, een groeiafwij -
king waarbij dit orgaan de
baarmoederhals blokkeert en
een natuurlijke bevalling on
mogelijk maakt. De placenta
kan ook te vroeg loslaten,
waardoor de foetus geen voe
ding meer krijgt. Alleen als
dit aan het einde van de
zwangerschap gebeurt kan
het kind nog met een keizer-
snede worden gered. Een ander 9
gevaar is dat nicotine de bloed-
vaten in de placenta vernauwt.
Daardoor komen minder bouw
en voedselstoffen bij het kindje te
recht. Van der Houwen: „Tijdens de
zwangerschap heeft de baby steeds
meer nodig. Als de baarmoeder dat
niet meer bolwerkt omdat er onvol
doende voeding door de placenta
heenkomt, begint het
lichaam te vroeg aan de bevalling."
Niet ieder kind overleeft dit.
-
L.
Uit die cirkel van
angstvoor de
angst komen
Ons panel beantwoordt al uw vragen
over lijf en leden, hart en ziel. U beslist zelf
of uw vraag in de krant komt of niet.
Borstvoeding
Via het bloed komt nico
tine in de moedermelk
terecht. Dat irriteert de
darmen van de baby en
wekt het stress op.
In de praktijk blijkt dat
rokers meestal korter borst-
dinsdag 29 mei 2018
GO
X/nnrhPPlH van gaat.'Diezelfde
Reageren?
rene.diekstra@
persgroep.nl
Zo rookt je
baby met je mee
Samuel Bom
In een sigaret zitten
honderden stoffen,
waarvan minstens
vier (groepen) zeer
schadelijk zijn. De
verslavende stof nico
tine bereikt binnen
zeven seconde de
hersenen. Verder
bevat een sigaret
poly-aromatische
koolwatersoffen, de
verbrandingsrestanten
van koolstof, ook wel
teer genoemd, zware
metalen zoals cad
mium, lood en kwik en
koolstofmonoxide, een
bijproduct van ver
branding dat zeer gif
tig is. Sommige stof
fen maken en houden
consumenten ver
slaafd aan tabak.
Ik heb een paniekaanval
gehad en nu blijf ik bang,
hoe werkt dat?
Het lastige van angst is dat het
een vicieuze cirkel heeft. De
gevoelens van angst, de licha
melijke sensaties (hartkloppin
gen, zweten, trillen, hoge
ademhaling), de gedachten (ik
val flauw, het komt nooit meer
goed) en hoe je erop reageert
(wegrennen, stilvallen) houden
elkaar in stand.
Je ontwikkelt daarmee angst
voor de angst en zo heeft het
je in de tang. Soms komt er
nog frustratie over de angst en
dan graaf je jezelf nog dieper
in.
Om uit die cirkel te komen is
het van belang hem te door
breken. Meestal lukt dat niet
alleen en heb je een psycho
loog nodig. In een tempo dat
bij je past leer je gedachten en
gedrag te zien voor wat ze zijn
(jij bent niet de angst, je hebt
angstige gevoelens), te accep
teren wat niet te veranderen is
en te veranderen wat realis
tisch is.
—Ellen Huljsmans
Psycholoog
Ellen Huijsmans,
solvo.nl
Coach
seksualiteit
Carla Rutgers,
solvo.nl
Huisarts
Rutger Verhoeff
