BUITEN
Verdronken
vroomheid
ZEELAND 25
zv
Arnemuiden is één
van de laatste dorpen
in Zeeland waar nog
klederdracht gedragen
wordt. Het bepaalt niet
het straatbeeld, maar ik
hoop toch minstens één
bewoner in dracht tegen
het lijf lopen.
De start is aan de Nieuw-
landseweg met aan de
rechterkant een mooi
uitzicht over een rivier
tje, dat men het 'Oude
Gat' noemt. Ik loop verder langs een
kunstwerk met de titel 'Geloof, hoop
en liefde', via de Clasinastraat naar de
Oude Havenstraat. Ondanks dat Ar
nemuiden geen haven meer heeft,
wordt het dorp nog steeds bestem
peld als vissersdorp. De vissen in de
straatstenen en de bijzondere stoep
tegels herinneren aan vroeger. Ik ga
verder over een grindpadje. Naast de
Het valt me
op hoeveel
mensen
tegelijk hun
ramen lappen.
Zouden ze
daar een vaste
dag voor
uittrekken?
vele picknicktafels staan twee sil
houetten van huisvrouwen in kle
derdracht die water halen uit het
Oude Gat. Vogels en eenden 'chillen'
op de stijger. Het gezoem van verkeer
op de autosnelweg overstijgt de stilte.
Een paar meter verder opnieuw een
silhouet, ditmaal van een Arne-
muidse Hogaars, een schip dat vroe
ger werd gebruikt in de Zeeuwse vis
serij. Via de Oranje Nassaustraat,
Schorerstraat en Mansfeldstraat kom
ik in de Kerklaan. Hier sla ik af naar
een park en passeer een 150-jaar oude
lindeboom, gelegen op een grasheu
vel. De takken zijn dik en sterk en
stralen iets uit van: 'ons krijg je niet
stuk'. Misschien staat deze boom wel
symbool voor de hechte dorpscul
tuur die hier heerst. Terwijl ik over
het spoor linksaf sla naar de Singel,
komt er een vliegtuigje over. Dat kan
geen toeval zijn, want het Vliegveld
Midden-Zeeland is hier vlakbij. Dit is
een prachtig natuurrijk stukje van
Arnemuiden. In het hertenkamp zie
ik - naast herten - kippen, geiten en
emoe'sIn tegenstelling tot honden -
die hier vrij mogen rondlopen - zit
ten deze dieren achter een afgeras
terd gedeelte. Aangekomen op de
Doeleweg heb ik nog steeds geen
vrouw in klederdracht gespot. Ja, als
kunstwerk, maar dat telt niet. De
meeste kans heb ik ongetwijfeld op
het laatste deel van de route, dwars
door het centrum. In de Schoolstraat
valt me op hoeveel mensen hier tege
lijk hun ramen lappen. Zouden ze
daar allemaal een vaste dag voor uit
trekken? Verderop in deze straat een
paal met de waterstand in 1953. Als ik
rechtsaf de Burgemeester Langebeek-
estraat in sla, zie een vrouw in kle
derdracht! Hier deed ik het vandaag
allemaal voor. Snel spreek ik de dame
aan en ze vertelt onderweg te zijn
naar een demonstratie in een verzor
gingshuis. Met alle plezier poseert ze
voor enkele bezienswaardigheden in
en rondom de Langstraat. Zoals het
oude stadhuis, dat tegenwoordig is
ingericht als museum. Ook gaat de
vrouw op de foto met een bronzen
beeld van een Arnemuidse visleur-
ster.
We staan voor de Hervormde kerk op
de Markt, spontaan begint de klok te
luiden en speelt het carillon een me
lodietje. Samen met een vrouw in kle
derdracht luisteren naar de klok van
Arnemuiden; het lijkt allemaal in
scène gezet, maar dat is het allerminst.
Missie geslaagd!
UIT DE ZEEUWSE KLEI
Hinkelenoord is een vrijwel
vergeten verdronken dorp
in het oosten van het Ver
dronken land van Zuid-Beveland.
Maar ooit was dit dorp een beetje
beroemd: in de parochiekerk werd
een 'Heilig Kruis' vereerd. Ver
moedelijk was dit een wonderda
dig kruisbeeld of een vermeend
fragment van het kruis van Chris
tus. We kennen het heilig kruis
van Hinkelenoord van twee opge
legde bedevaarten vanuit Gent en
Goes. In de middeleeuwen was
zo'n strafbedevaart een veel toege
paste maatregel om conflicten op
te lossen en misdrijven te bestraf
fen. De in Goes opgelegde bede
vaart dateert uit juli 1483. Het was
een straf wegens brandstichting in
een zoutkeet. Geen kleinigheid,
want zoutnijverheid was een be
langrijke steunpilaar van de Goese
economie. Ook kennen we een
testamentaire schenking aan 'den
heyligen Cruce in Hinckelenoort'
uit 1500 van een zekere Jacomine,
de vrouw van een timmerman.
Bepaalde bronnen vermelden ver
der een 'Onze Lieve Vrouw van
Hinkelenoord'. Die moet echter
vereerd zijn in de nabije verdron
ken stad Reimerswaal. Reimers-
waal telde vóór haar neergang zelfs
twee, kennelijk verweven Maria-
devoties. In 1484 en 1494 verne
men we van 'O.L. Vrouw Kinder-
bedde', een speciale verering van
de moeder van Jezus in het kraam
bed, die in de zestiende eeuw door
het Concilie van Trente is afge
schaft. Voorts was Reimerswaal de
eerste plaats in het westen waar
O.L. Vrouw van Zeven Smarten
werd vereerd, door schenking van
een Mariaportret en de oprichting
van een broederschap (1491/92).
Net zomin als in Reimerswaal kon
de aanwezigheid van een relikwie
of de vroomheid van de inwoners
Hinkelenoord redden. Uit de vloe
den van 1530 eni532, toen het Ver
dronken land van Zuid-Beveland
ontstond, kon het dorp met
moeite herrijzen. Twintig jaar la
ter, in 1552, kwam de genadeklap.
Door de Pontiaansvloed verdween
Hinkelenoord met Agger en Oud-
Bath definitief van de kaart.
- huisvrouwen
boom.
zaterdag 26 mei 2018
Klederdracht spotten
Hans Puik
Een wekelijkse
wandeling door
Zeeland. Vandaag:
Arnemuiden
Tweewekelijkse rubriek over ar
cheologische vondsten in Zee
land door Stichting Cultureel Erf
goed Zeeland (SCEZ)
Jan J.B. Kuipers
FOTO'S HANS PUIK
v'o uwtS?,9d'Een
'Choolstr;
Clasinastra;
Arnestraat
Waterstand
