MH17 ONDERZOEK
WAS
JJ HET
OLEG,
O
'WE
SCHIETEN
ZE NAAR
DE HEL'?
Oog voor het kleinste detail
korting
3
Russische kolonel zou veel meer weten van de BUK
Een naam, een gezicht, een man. Is deze
officier betrokken bij het neerhalen van MH17?
„We hebben een BUK, we schie
ten ze naar de hel", zegt een man
met een opmerkelijk hoge stem in
een halverwege juli 2014 in Oost-
Oekraïne afgeluisterd telefoonge
sprek. De codenaam van de man is
Oreon. De opname wordt door de
Oekraïense geheime dienst op in
ternet gezet, de dag nadat MH17
door een Buk-raket uit de lucht is
geschoten. Over welk vliegtuig
Oreon het heeft, is niet duidelijk.
Gisteren klonk die hoge stem
weer. In een recent opgenomen
telefoongesprek dat de onder
zoeksjournalisten van Bellingcat
en The Insider met hem voerden
en online zetten. Oreon blijkt
Oleg Ivannikov (51) te zijn, een ko
lonel van de Russische militaire
inlichtingendienst GRu. Een man
die, zeggen de onderzoekers, in
juli 2014 feitelijk de baas was in de
regio Loehansk in Oost-Oekraïne.
En daarmee op de hoogte moet
zijn geweest van de verplaatsingen
van de BUK-installatie die MH17
neerschoot. En misschien wel het
bevel gaf tot die verplaatsingen.
Op de hoogte
„Het bewijs tegen hem is nu nog
indirect, maar gezien de 'chain-
of-command' kan het bijna niet an
ders of hij was erbij betrokken",
zei Roman Dobrokhotov, een van
de journalisten van de Russische
website The Insider, gisteren op
een persconferentie in Den Haag.
Niet de man die op de knop druk
te dus, maar wel degene die wist
wat er gebeurde. En Ivannikov is,
volgens hen, ook de bevestiging
dat de hoogste echelons in Rus
land op de hoogte waren van de
gebeurtenissen in Oekraïne. Een
hoge officier van de militaire in
lichtingendienst, onderdeel van
het ministerie van Defensie, regelt
niet op eigen houtje een BUK-in
stallatie.
'Oreon' was ook een van de per
sonen van wie het door Nederland
geleide Joint Investigation Team
(JIT) graag wilde weten wie hij
was. Het team deed in 2016 een
oproep aan getuigen die de hoge
stem van de man herkenden, zich
te melden. Het houdt in dat hij
waarschijnlijk op de lijst van 'en-
Het bewijs tegen
hem is nu nog
indirect, maar het
kan bijna niet anders
kele tientallen verdachten' staat.
Dat was het moment dat Belling
cat en The Insider op zoektocht
gingen.
Die tocht is fascinerend. In een
van de online gezette telefoonge
sprekken uit 2014 was ook het te
lefoonnummer van Oreon zicht
baar. Dat nummer zochten de
journalisten op in online databa
ses van apps, die telefoonnum-
mers uit contactenlij sten van mo
biele telefoons verzamelen. In en
kele databases stond hetzelfde
nummer, maar dan toebehorend
aan 'Ivannikov'. Via een zoektocht
door tal van andere (semi-)open-
bare bronnen, kwamen ze uit bij
inlichtingenofficier Oleg Ivanni
kov. En bij zijn adres in Moskou.
Toen ze hem belden, onder valse
voorwendselen, zei hij niets van
betekenis. Maar het was genoeg
om zijn stem te herkennen.
Schimmig
Ivannikov lijkt gespecialiseerd in
het uitvoeren van schimmige op
drachten voor het Russische leger.
Zo bemoeide de inlichtingenoffi
cier zich begin deze eeuw met de
oorlog in Zuid-Ossetië, waar Rus
land en Georgië tegenover elkaar
stonden. Nu bevindt hij zich, vol
gens de onderzoekers, mogelijk in
Syrië, waar de Russen samen op
trekken met Assad.
De journalisten zijn ervan over
tuigd dat ze de juiste man op het
oog hebben. „We hebben al onze
gegevens overgedragen aan het JIT.
Dat zei 'dankjewel'", aldus Bel-
lingcat-oprichter Elliot Higgins.
Het Nederlandse Openbaar Minis
terie bekijkt de informatie 'met in
teresse', zegt een woordvoerder.
Zal Oleg Ivannikov ooit voor
een Nederlandse rechter verschij
nen? „Pas als Poetin niet langer de
macht heeft in Rusland", zegt Ro
man Dobrokhotov. „Zolang hij er
zit, houden deze mensen elkaar de
hand boven het hoofd."
BELLINGCAT
voór 30
ner Dersoon
zaterdag 26 mei 2018
GO
Langzaam maar zeker sluit het
net zich rond de verdachten van
het neerhalen van vlucht MH17.
Gisteren brachten Britse en
Russische onderzoeksjournalis
ten weer een naam naar buiten:
Oleg Ivannikov, kolonel bij de
Russische militaire inlichtingen
dienst.
Cyril Rosman
Den Haag
- Roman Dobrokhotov
(journalist The Insider)
De nieuwste verdachte in het
MH17-drama: inlichtingenoffi
cier Oleg Ivannikov. fotoanp
Kijk op de site bij /video
Nieuwe ontwikkelingen
in dossier MH17.
Ze schreven vorig jaar al dat de
BUK die MH17 neerhaalde, van
de 53e Luchtafweerbrigade van
het Russische leger kwam. Gis
teren kwam onderzoekscollec
tief Bellingcat met een nieuwe
onthulling: een van de verdach
ten blijkt een hoge Russiche in
lichtingenofficier.
Bellingcat werd opgericht door
de Brit Elliot Higgins. Die baarde
in 2012 opzien door vanuit zijn
huiskamer in Leicester steeds
weer nieuws te brengen over de
wapenhandel naar Syrië. Higgins
haalde al zijn informatie uit
openbare online bronnen.
Al snel werd hij omringd door
enthousiaste vrijwilligers, die via
sociale media en geolocating
plaats en datum vinden bij online
foto's en video's. Zo bepaalden
ze de route van de BUK onder
andere door de stand van de
zon op foto's op sociale media.
Via crowdfunding kon Higgins
het platform Bellingcat opstar
ten, waar onderzoekers en jour
nalisten kunnen samenwerken.
In het onderzoek dat gisteren
werd gepubliceerd, werkten ze
samen met de journalisten van
de Russische website The Insi
der. Het werk van Bellingcat
wordt vanuit Rusland zwaar be
kritiseerd, maar het Joint Investi
gation Team bevestigt de be
trokkenheid van de 53e brigade.
