Lees mee met de boekenredactie
(fikt
V
DE__
geniale
TAAL
Q0S
door Tube Investments. En hoewel
Gazelle ook vandaag de dag nog wordt
gezien als een sterk merk, is het tegen
woordig onderdeel van de Pon Groep.
De huidige nazaten van de familie
Breukink, de laatste familie-eigenaar,
hebben er inmiddels vrede mee, zegt
Marian Rijk, die op het idee kwam voor
haar boek nadat haar opa haar een anek
dote vertelde.
„Ja, mijn grootvader Kees Rijk kreeg in
1906 een Gazelle van zijn vader, in die
tijd een enorm bezit. Hij vertelde dat hij
zichzelf in Zeeland leerde fietsen en dat
er letterlijk een wereld voor hem open
ging. Het maakte hem trots, verbreedde
zijn horizon en bracht hem vrijheid.
Later kreeg ik een proces-verbaal van
mijn grootmoeder onder ogen. Ze was in
1923 staande gehouden omdat ze - als be
zorger van vlees, heel ondernemend voor
die tijd - haar fietsbelasting niet had be
taald. Het fenomeen fietsbelasting kende
ik helemaal niet. Die verhalen intrigeer
den me en brachten me bij de oudste,
nog steeds bestaande fietsenfabriek van
Nederland; Gazelle dus."
„Dat is een interessante: ik denk dat het
een wisselwerking is. Maar het feit dat
mensen letterlijk opeens verder konden
kijken dan hun dorp, dat ze niet meer
afhankelijk meer waren van de route van
tram of trein, dat werkte zeker als een
katalysator."
„Misschien wel dat fietsen voor vrouwen
lange tijd bepaald niet vanzelfsprekend
was. Het verhaal van koningin Wilhel-
mina, die eigenlijk niet mocht fietsen
omdat het te gevaarlijk was met het oog
op eventuele nakomelingen. Maar ze
deed het wel. En daarmee werd het ko
ninklijk huis direct een prachtig uithang
bord voor de fiets."
„Dat vond ik ook verrassend om te zien:
de eerste fietsers waren bepaald niet
geliefd, werden soms letterlijk uit dorpen
verjaagd. En als ik dan zie hoe we tegen
woordig aankijken tegen groepen wiel
renners, zie ik wel overeenkomsten."
„Ja, zeker. Het gevoel van vrijheid op de
fiets, de wind door je haren, zelf bepalen
welke route je kiest; dat gold en geldt
voor mij ook. Ik besef nu dat de fiets voor
onze generatie heel vanzelfsprekend is en
dat dat vroeger allesbehalve het geval
was. Wij hebben niet meer zoals vroeger
'een fiets voor het leven', een vervoer
middel dat je leven kan veranderen.
Een ander gevolg is dat ik opeens
nadrukkelijker kijk naar fietsen, ik wil
van elke fiets weten welk merk het is.
Terwijl ik toch maar een gewone recreant
ben, die de fiets vooral beschouwt als
nuttig vervoermiddel." 41
schrijver leest
Ik lees nu...
Als ik schrijf,
lees ik...
Wat veel indruk
maakte was...
Waar ik maar niet
doorheen kom...
lezen
J-K. ROWLING
LEVENSVRAGEN
De speech die
J.K. Rowling hield
voor alle Harvard-
graduates is er
nu in boekvorm.
(Boekerij, €10)
LEESWIJZER
In De geniale taal legt
Andrea Marcolongo uit
waarom we allemaal
van het Grieks moeten
houden. (Wereldbibl.,
€20)
What's in
a name?
Vélocipède is
het eerste
woord voor het
rijwiel, niet onlo
gisch voor een
tijd waarin Frans
de voertaal was
voor de elite. In
1869 ontstaat in
Gent echter pro
test tegen zo'n
ingewikkeld lang
woord. Bij een
verkiezing onder
krantenlezers
worden talloze
nieuwe namen
geopperd, waar
onder snelvoeter
en triptrap. In het
Utrechts provin
ciaal en stedelijk
dagblad stelt
iemand voor
vélocipède te
vervangen door
rijwiel, wat uit
groeit tot de offi
ciële benaming.
Eeuw in versnel
ling is uitgege
ven door Ambo
Anthos (€20).
Je opa staat aan de basis van Eeuw
in versnelling?
Je schrijft dat de fiets voor een
maatschappelijke revolutie in Neder
land zorgde. Of volgde de fiets juist
de maatschappelijke revolutie?
Nieuw fenomeen
„Mijn grootmoeder
werd in 1923
staande gehouden
omdat ze haar
fietsbelasting niet
had betaald."
Je hebt voor je boek flink gespit
in de geschiedenis van de fiets.
Wat was voor jezelf de grootste
ontdekking?
Je signaleert ook parallellen met de
manier waarop we tegen groepen
fietsers aankijken.
Kijk je na het schrijven van je boek
anders naar fietsen?
Van Alain Verheij verscheen
zojuist God en ik; wat je als wel
denkende 21e-eeuwer kunt leren
van de Bijbel
Sputnik Sweetheart van
Haruki Murakami. Al zijn
romans zijn magisch en
sfeervol. Dit is een van de
weinige die ik nog niet had
gelezen.
geen boeken. Ik wil mijn
eigen toon bewaken tegen
al te veel directe invloed
van andere schrijvers. In
intensieve schrijfperiodes
lees ik alleen kranten,
blogs en bladen.
Het proces van Kaf ka. Een
roman waarin de hoofd
persoon wordt aange
klaagd zonder dat hij weet
waarvoor. Toch moet hij
zich zien te verdedigen.
Ik zou zo iemand willen zijn
die zijn bril even afzet en
achteloos een passage uit
een boek van Dostojevski
aanhaalt. Maar helaas...
MARIAN MIK EeUW
in versnelling
181 zaterdag 19 mei 2018
WG
