BUITEN
Onverwacht natuurgebied
Een
tandeloos
besje
11
Met hoge snelheid
razen de automobilisten
langs een uniek stukje
natuur. Misschien wel
zonder te weten hoe
mooi de Slikken van de
Heen zijn. Een
natuurgebied op de
grens met Brabant.
Parkeren doen we aan de
Campweg. Parallel aan
de Philipsdam, op steen
worp afstand van Sint
Philipsland. Hier, naast
een hoge groene dijk, verwacht je
geen natuurgebied. Pas bovenop de
dijk wordt duidelijk wat je beneden
mist. Je kijkt uit over een haast park
achtig landschap, dat zeker in dit
jaargetijde op z'n mooist is. Bosscha
ges en kreekjes vol leven wisselen el
kaar af. Heb je geluk dan zie je mis
schien wel Schotse Hooglanders of
Konikspaarden grazen.
Stevige
stappers zijn
een aanrader.
Alleen al
vanwege het
oneffen terrein
In het gebied zijn twee routes uitge
zet, die elkaar deels overlappen. De
kortste 2,5 kilometer, de langste 3,5.
Aangeduid met blauw en rood. Ver
trekken kan linksom, of rechtsom. Wij
doen dat laatste, in oostelijke richting,
naar het Schelde-Rijnkanaal. Het ge
ruis van het verkeer op de Philipsdam
maakt snel plaats voor een zware,
doffe dreun van een binnenvaart
schip. De witte stuurhut steekt net
boven de dijk uit. Onderaan de dijk,
door het lage gras, lopen we richting
het kanaal.
De Slikken van De Heen zijn nu
droog. Dat is niet altijd het geval. Ste
vige stappers zijn een aanrader. Alleen
al vanwege het oneffen terrein. Het
hobbelt en het bobbelt. Langs het ka
naal loopt een pad van betonplaten.
Doordat je net iets hoger loopt, krijg je
tussen de bomen door een mooi uit
zicht over het gebied, dat nog altijd in
ontwikkeling is. Ontstaan na het af
sluiten van de Philipsdam in 1987. In
relatief korte tijd veranderde de slik
ken en schorren van zout in zoet. Re
genwater spoelde het zout uit de bo
dem en nieuw leven kreeg vrij spel.
Tussen de berenklauwen en brand
netels is een pad gebaand dat vanaf de
dijk terug het gebied in gaat. Niet veel
later doemt in de verte een uitkijkto
ren op. Negen jaar geleden neergezet.
Wie een mooi weids uitzicht ver
wacht, komt deze maanden bedrogen
uit. Je kijkt tegen de toppen van de bo
men aan. Snel terug naar beneden.
Over kronkelende paadjes met houten
bruggetjes passeer je voormalige
stroomgeulen. Op de achtergrond het
gekwetter van vogels. Voor vogellief
hebbers een paradijs.
De bruine kiekendief, roodborstta-
puit en het paapje broeden er. Net als
de ransuil en de grote bonte specht. In
de winter is de slechtvalk bijna altijd
aanwezig, naast grote concentraties
watervogels. Wie ze wil spotten, kan
halverwege de route een kijkje nemen
bij het vogelobservatiescherm. Door
de gaten kijkje uit over een van de kre
ken. Hier zitten veel aalscholvers, een
den en zoetwatersteltlopers. Geen
moment heb je het idee waar je pre
cies bent. Het pad kronkelt door het
gebied. Ineens kijk je in de verte uit op
de dijk met het informatiebord, het
beginpunt van de route.
Wie op een warme dag de Slikken
van De Heen wil verkennen doet er
verstandig aan bedekkende kleding
aan te trekken. In het gebied komen
veel teken voor. Wandelaars worden
hier op verschillende borden voor ge
waarschuwd.
UIT DE ZEEUWSE KLEI
Op 3 maart 2016 beleefden enkele
dappere bouwvakkers de schrik
van hun leven. Bij het graven van
een leidingsleuf aan de Zuidsingel
in Middelburg stuitten zij op een
graf. Hierin kwam een half skelet
bloot te liggen. Het skelet is door
de Walcherse Archeologische
Dienst geborgen en schoonge
maakt. Al snel viel op dat de sche
del geen tanden meer had. Sterker
nog: de gaten waar eens de tanden
in hadden gezeten, bleken bijna
geheel weggesleten. Dit was dui
delijk de schedel van een oud per
soon, die heel lang zonder tanden
had geleefd. Het deed ons sterk
denken aan een tandeloos oud
vrouwtje. De locatie van het graf
doet in eerste instantie verrassend
aan, maar valt binnen het terrein
van het middeleeuwse Begijnhof,
een soort 'lichtere' vorm van een
klooster. In een begijnhof woon
den alleenstaande vrouwen, zoge
naamde begijnen, die een tijde
lijke gelofte van gehoorzaamheid
en kuisheid aan de katholieke kerk
hadden afgelegd. Op het Begijnhof
bevond zich ook een kapel met
een bijbehorend kerkhof. Het is
dus heel verleidelijk om het skelet
aan een oud begijntje uit de mid
deleeuwen toe te schrijven.
Maar dat is niet vanzelfsprekend.
In 1573 werd op het terrein name
lijk óók een pesthuis ingericht met
een grote begraafplaats rondom.
Tijdens de verschillende epide
mieën werden hier slachtoffers
van de pest begraven. Het ging
daarbij om honderden, zo niet
duizenden ongelukkigen. Alleen
al tijdens de pestepidemie in het
jaar 1603 werd melding gemaakt
van 556 mensen die waren overle
den aan deze ziekte. Hoewel ons
skelet dus ook van een pestlijder
kan zijn geweest, blijft de verbeel
ding van een oud en tandeloos be
gijntje zich opdringen.
woensdag 9 mei 2018
GO
Timo van de Kasteele
Een wekelijkse
wandeling door
Zeeland. Vandaag:
De Slikken van De
Heen bij Sint Phi
lipsland
Tweewekelijkse rubriek over ar
cheologische vondsten in Zee
land door Stichting Cultureel Erf
goed Zeeland (SCEZ)
Bernard Meijlink
Begijntje of pestlijder? foto wal
CHERSE ARCHEOLOGISCHE DIENST
DE SLIKKEN VAN HEEN
Sint
Philipsland
