26 Maanden na de bevrijding doodde een bom 23 mensen in Bergen op Zoom BPStfc Kees Disco zat als jongetje van 5 te tekenen bij zijn oma aan tafel, toen een bom haar huis en dat van vele buren wegvaagde. emm m zv Hij ziet haar nog staan: zijn oma, in de deurope ning. De ene hand aan de kruk, in de an dere hand de kolenkit. De kachel achter de rug van de kleine Kees moet worden bijgevuld. Kees kijkt naar opoe, zoals hij haar altijd noemt. En dan ineens, whoemmm! Dat is het laatste wat hij weet: dat geluid, zijn opoe bij de deur. „Dat beeld vergeet je nooit meer." Bergen op Zoom was al sinds 27 oktober 1944 bevrijd. Toch waren er op 1 maart 1945 nog 23 dode lijke oorlogsslachtoffers te be treuren in de stad. De oorzaak: een zogeheten Vi stortte neer. De vliegende bom vaagde alle hui zen in de hoek Van Hasseltstraat, Wassenaarstraat en Coehoorn- parkstraat weg. Kees Disco, nu 78 en destijds nog een jochie, vertelt over hoe hij het drama beleefde. Kees komt langzaam bij kennis in het Algemeen Burger Gast huis. Een ventje van 5. Hij is zijn opoe voorgoed kwijt. En zijn moeder. Maar dat weet hij alle maal nog niet. Kees herinnert zich wel dat hij aan het tekenen was. Bij opoe aan tafel, op z'n knieën op de stoel. Druk in de weer met een zinken kwartje: maantjes tekenen. En dan, whoemmmm! Door de explosie spat het hete water in de ketel op de kachel tegen zijn rug. „Ik heb daar nog littekens van." Veel meer herinnert Disco zich niet van het drama. Een mooi buurtje was het, hartje binnenstad. Ineens was het alle maal weg. Door die vliegende 1 - - v5? ^sac^ ,t:>v bom. Alles in puin. De Duitse Vi was een onbe mand straalvliegtuigje met een springlading aan boord. Waar de Vt de grond raakte, explodeerde hij gewoonlijk. Het systeem dat de Vi's naar hun beoogde doel leidde was echter allesbehalve nauwkeurig, dus belandden er zeker in de roerige maanden rond de bevrijding vele bommen onbedoeld in woonwijken, soms zelfs tientallen kilometers van de plek waarvoor de Vi eigenlijk be- Door de explosie spat het hete water uit de ketel tegen zijn rug; hij heeft er nu nog de littekens van doeld was. Ook in Bergen op Zoom. Het is op 1 maart 1945 tien uur in de ochtend. Kees was gaan spelen bij opoe Betjezoals hij dat vaker deed. Om de hoek was zijn moeder Isabel thuis, samen met zijn jongere zusje Ria. Zijn moeder werd dood onder het puin vandaan gehaald, de armen beschermend om haar kind. Ria overleefde de bom, wonder bo ven wonder. Zijn moeder dus niet. „Ze had een zware balk op haar hoofd gekregen." Disco vertelt het allemaal alsof het gisteren gebeurd is. Emotie is echter niet te zien op zijn gezicht. Er is gelatenheid. „Het leven gaat, zoals het gaat." Natuurlijk heeft het drama in druk op hem gemaakt. Tot op de dag van vandaag merkt hij het. Als hij langs een plek komt waar gesloopt wordt, zoals toen de Sint Josephkerk tegen de vlakte ging. Een explosie van de zintuigen is het dan steeds, beter kan hij het niet beschrijven. „De geur van stof. De smaak van puin. Heel raar." De doden werden opgebaard in de Hollandsche Tuyn. „Op het to neel." Vader Zijn vader was die dag niet huis. Aan het werk, een man met gou den handjes: wat zijn ogen zagen, konden zijn handen ma ken. Net als zijn opa, die smid was. Thuis heeft Disco nog altijd een ketel, met de hand gemaakt door zijn pa. Die ketel heeft een ereplaats in de woonkamer. Zoals ie vroeger thuis ook in de kamer stond. De ketel is het enige voor werp dat na de bom nog heel was. Liefkozend pakt Disco de ketel op. Laat hem ronddraaien in zijn handen. „Natuurlijk ben ik hier aan gehecht." Zijn vader leek eerst ook smid te worden. Later ging pa in het ABG werken. Eerst in het onder houd. Hij bekwaamde zich tot röntgenlaborant. Het ABG loopt als een rode draad door de jeugd van Kees. Sa- Moeder Isabel had haar armen om zusje Ria heen geslagen. Ria overleefde de bom. Moeder niet men met Ria werd hij opgevan gen door een tante. Over de Sta len Brug, aan de Antwerpse straatweg. Ineens woonde hij in een heel andere buurt. Hij moet als jong manneke nog wel eens terug zijn geweest naar de plek des onheils. In het familiealbum zit een oude foto. Daar staat hij samen op met zijn zusje Ria. „Twee kleine kinderen, op een kale vlakte." Alle puin is op die foto al weg. Van de verwoestingen heeft hij geen beeld. „Daar ben ik ook nooit een foto van tegengeko men." Later gaat Kees naar de Peter Canisius, de school vlakbij de plek waar zijn ouderlijk huis stond en opoe woonde. Tussen de middag gaat hij eten, in het ABG. Samen aan tafel met Jan Franken, de tuinman. Boodschappenman Kees van de Kasteele schuift ook aan. 'Kees van het Gasthuis', zoals hij in de volksmond heette. De mannen eten in een aparte ruimte. „Een nonneke bracht het eten uit de keuken." Monument Met Kees is het uiteindelijk alle maal goed gekomen. Hij werkte lang bij Beckers, de befaamde ijzergieterij en kachelfabriek aan de Buitenvest, op de afdeling ont wikkeling. Mooi werk. „Ik zou er nog werken, als ze niet failliet wa ren gaan." Kees begon daarna zijn eigen loodgietersbedrijf. Hij heeft altijd een goede boterham kunnen ver dienen. Soms doet hij nog we ieens een klusje; het bloed kruipt tenslotte waar het niet gaan. En hij is actief bij de Wandelende Krabben. Om de paar maanden bezoekt hij het monument voor de slacht offers van de bom in 1945, op de begraafplaats. Hij leest er de na men. Het waren mensen uit zijn buurtje, hun leven bij elkaar aan het rapen na de bevrijding van de stad. En dan: whoemmmm! 'Plot seling overgegaan naar den eeu wigen vrede', zo staat op het mo nument te lezen. Kees Disco is bedroefd vanwege de staat van het onderhoud van het monument. De steen scheurt, bij een van de namen is een letter afgebroken en verdwenen. De oorlog is hier nog tastbaar, elke dag. „Het zou gerestaureerd moe ten worden." zaterdag 5 mei 2018 Hij proeft nóg de smaak van puin Ben van den Aarssen Bergen op Zoom bmbMbi r'v"-X. jie .V \<\\X^ Disco bij het inmiddels 1 voor de slachtoffers. W MOT 1 wat gehavende monument FOTO CHRIS VAN IKLINKEN/PIX4PR0FS Een V1-bom in de lucht, fotojudahbolink

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 2018 | | pagina 62