Wetenschappers maken embryo zonder zaad- of eicel
EUWS 11
\m
Wat ik zag, dat zie je
nooit op tv. Het was
zoveel erger, ik zal
het nooit vergeten
maal gevangen of voortvluchtig, die
al jarenlang op grote foto's op het
centrale plein van het stadje hangen,
als eerbetoon. En uit protest, omdat
ze in gevangenissen ver weg van het
Baskenland Euskadiin het Baskisch)
zijn weggestopt. De gemeente, in
handen van de radicalen, haalt de
posters niet weg. De bank waarvan
het betreffende hek is, durft het ook
niet.
Een jaar eerder is Arrieta's collega
Isaias Carrasco op straat doodgescho
ten door een terrorist. „Van hem heb
ben we slechts een portret hier op
kantoor hangen, we kunnen echt niet
aan een publiek eerbetoon doen. Een
terrorist is hier meer waard dan een
slachtoffer."
Vlak voor de verkiezingen
heeft Carrasco's dochter een open
briefin een krant geschreven: 'Ik ben
optimistisch. Ik geloof dat het terro
risme verslagen kan worden. De
overwinning van de democraten is
mogelijk. En als die dag komt, eerder
dan we denken, zullen we in Euskadi
de pijn van de ander ook als onze ei
gen pijn voelen, en de kracht van de
eenheid van alle Basken zal de ijs-
koude adem van de dood verjagen.
Die dag zal het afgelopen zijn met
ETA en zal de toekomst in onze eigen
handen liggen.'
Het is, anno 2009, een optimisme
dat maar weinigen delen. Ook al is
het aantal aanslagen afgenomen, ook
al zijn steeds meer terroristen gear
resteerd en veroordeeld. De angst
blijft, de onzekerheid. Al veertig jaar
lang kan elk moment, waar dan ook,
een aanslag plaatsvinden. In het Bas
kenland zelf zijn bijna 600 doden ge
vallen; in en rond Madrid 125, in Bar-
celona meer dan 50; bijna de helft bij
een aanslag op een supermarkt in
1987. Niemand is veilig. Meer dan 500
politieagenten, 60 ondernemers, 40
politici, toevallige passanten; dood.
Steeds meer ETA-leden pleiten
vanuit de gevangenis voor het einde
AANSLAGEN
van de strijd. Maar vragen ook om
een handreiking van de regering: als
extra straf zitten ze vrijwel allemaal
vast in gevangenissen die zo ver mo
gelijk van het Baskenland liggen. Jon
Gaztulemendi uit Renteria, een
voorstadje van Bilbao, zat negentien
jaar in een cel op de Canarische Ei
landen. „Mijn ouders zijn hun hele
leven nog nooit buiten het dorp ge
weest, nu moesten ze een vliegtuig
nemen om hun zoon te zien. Andere
gevangenen zitten gewoon dicht bij
huis, dat is hun recht ook. Maar wij
zijn altijd een politiek instrument
geweest."
Gevangenen
Anno 2018 wil de regering in Madrid
ook bij het opheffen van de ETA nog
steeds niets weten van het 'verhui
zen' van de ETA-gevangenen naar
gevangenissen dichtbij of in het Bas
kenland.
Maart 2018. Bilbao ontwaakt in een
enorme sneeuwbui. Toeristen schui
felen richting het fabuleuze Guggen-
heim-museum, dat in 1997 zijn deu
ren opende als het best mogelijke sig
naal dat het Baskenland niet alleen
het 'terroristennest' was dat veel
mensen ervan dachten. Dat jaar durf
den net een miljoen Spaanse en bui
tenlandse toeristen er te overnach
ten. In 2017 brak Euskadi voor het zo
veelste achtereenvolgende jaar zijn
record: 3,6 miljoen toeristen bezoch
ten de streek, die de kleur op de wan
gen heeft teruggekregen, de angst
van zich heeft afgeworpen en de on
derlinge verdeeldheid probeert te
vergeten. De foto's van terroristen
zijn van de pleinen verdwenen, hon
derden lijfwachten die politici en on
dernemers beschermden hebben an
der werk moeten zoeken. De droom
van de dochter van Isaias Carrasco,
en van vele anderen, blijkt waarheid
geworden.
Wetenschappers spreken van een
doorbraak: ze hebben nieuw leven
gemaakt zonder dat er ei- of zaad
cellen aan te pas kwamen. „Dit
opent perspectieven voor het op
lossen van problemen rond on
vruchtbaarheid, zwangerschapsfa-
len of contraceptie", aldus Nicolas
Rivron, de leider van het weten
schappelijke team. En, verder in de
toekomst, nieuw 'gefabriceerd'
dierlijk of menselijk leven.
Het onderzoek van wetenschappers
van de Universiteit van Maastricht
en het Hubrecht Instituut uit
Utrecht werd gisteren gepubliceerd
in het wetenschappelijk hoogaan-
geschreven tijdschrift Nature.
Het jarenlange onderzoek wordt
als een heel voorzichtig stapje rich
ting voortplanting zonder seksua
liteit gezien. De wetenschappers
hebben ontdekt hoe ze stamcellen
er toe kunnen aanzetten om zelf
vroege, synthetische embryo's te
vormen in laboratoria: dus buiten
een baarmoeder. Daarna werden ze
ingebracht in de baarmoeder van
een muis. Het gaat om stamcellen
van muizen, de menselijke praktijk
is nog ver weg.
De in elkaar 'geknutselde' em
bryo's hadden zich al ingenesteld.
t Onderzoek heel
voorzichtig stapje
richting voortplanting
zonder seksualiteit
Het lukte ze niet langer dan twee
dagen te overleven, meldden de on
derzoekers. Het onderzoek leidde
dus niet tot een levende muis.
Toch is de doorbraak van belang.
De kennis over de ontwikkeling
van de vroege embryo is tot nu toe
klein. „Dit is een nieuwe manier
om de vroegste fase van de embry
onale ontwikkeling te bestuderen
en om te onderzoeken wat de in
vloed van omgevingsfactoren op
ontwikkeling en ziekte is", stelt
Niels Geijsen van het Hubrecht In
stituut.
Het kan helpen die eerste stadia
van een zwangerschap beter te be
grijpen, waardoor wetenschappers
straks misschien beter weten
waarom een zwangerschap al in het
begin kan mislukken.
De onderzoekers zien nog een
voordeel. „Dit onderzoek markeert
het begin van een nieuwe disci
pline: als we veel van deze synthe
tische embryo's hebben, kunnen
we nieuwe medische technieken en
mogelijk geneesmiddelen testen",
stelt Clemens van Blitterswijk, di
recteur van het betrokken MERLN
Institute.
Volgende stap
Een in moleculaire genetica gespe
cialiseerde onderzoeker, die niet bij
dit onderzoek is betrokken, zegt
over de resultaten: „Een goede ont
wikkeling om te kijken wat er mis
gaat bij vroege zwangerschappen."
Hij ziet het als een volgende stap na
het 'kweken' van specifieke orga
nen.
donderdag 3 mei 2018
GO
E
-Angel Juanto, slachtoffer
Politieonderzoek
na een bomaanslag in
Sangüesa, mei 2003.
FOTO GETTY IMAGES
Duizenden mensen
betogen in Bilbao voor
betere omstandighe
den ETA-gevangen,
anderhalve week
geleden, foto reuters
De laatste aanslag
in het Baskenland
was in juni 2009,
toen een agent
met een autobom
bij Bilbao werd ge
dood. Een maand
later waren twee
agenten slachtof
fer van een ETA-
bom op Mallorca.
In maart 2010
schoot een terro
rist in Frankrijk een
politieagent dood.
Jean-Serge Nérin,
52 jaar en vader
van vier kinderen,
was het allerlaatste
dodelijke slachtof
fer van een lange
lijst van meer dan
850.Zes maanden
later kondigde ETA
een wapenstilstand
die het begin van
het einde van de
terreurbeweging
zou betekenen.
Nederlandse wetenschappers
zijn er in geslaagd mini-embryo's
te kweken uit de stamcellen van
muizen. De embryo's overleef
den even in een baarmoeder.
Cyril Rosman
Maastricht
Mini-embryo's gekweekt uit
stamcellen van muizen.
FOTO'S NICOLAS RIVRON
