10
Met een sobere ceremonie zal morgen
de definitieve opheffing van terreurbeweging
ETA bezegeld worden. De opluchting in het
Baskenland is groot. Angst en verdeeldheid
hielden de regio decennialang in een greep.
De kracht
van de
eenheid van
alle Basken
zal de
ijskoude
adem van
de dood
verjagen
Voorbereid
op nachtvorst
esa, dat in de provincie Navarra ligt,
waar sommigen graag tot het Basken
land zouden behoren. Politieke
ideeënverdeelden het dorp en de
streek. Kok Xabier Abadia heeft een
restaurant op de hoek van het plein.
„Sommige mensen in het dorp keken
me scheef aan omdat we thuis Bas-
kisch spreken en op Batasuna stem
men. Dan denken ze al snel dat je van
ETA bent. Na de aanslagen durfde ik
een paar dagen niet op straat te ko
men, vreesde ik een heksenjacht,
hoewel ik net als iedereen vond dat
die doden totaal zinloos waren."
Batasuna was de politieke arm van
ETA, de partij die het meest voor on
afhankelijkheid streed en immer
weigerde de aanslagen te veroorde
len. Bij de Baskische verkiezingen
behaalde de partij steevast rond de
17 procent van de stemmen. Veel
meer Basken kozen voor de gema
tigde regionale partij PNV, die sinds
1979 bijna onafgebroken heeft gere
geerd. De Spaanse partijen waren
minder populair.
Maart 2009. De verkiezingen voor
het Baskische parlement zijn in aan
tocht. Het bestand van drie jaar eer
der heeft niet lang geduurd. Op
30 december 2006 ontplofte een bom
in de parkeergarage van het vliegveld
van Madrid; er vielen twee doden.
Lazkao is een dorp in het groene,
heuvelachtige binnenland van het
Baskenland, een regio met 2,2 mil
joen inwoners en niet groter dan
Noord-Brabant en Limburg samen.
De spanning is er voelbaar. ETA heeft
enkele dagen eerder met een bom het
kantoor van de Socialistische Partij
opgeblazen. Uit een busje stappen
drie mannen die razendsnel affiches
van de socialisten op de verkiezings
billboards plakken; twee lijfwachten
kijken toe. Ze willen geen foto's, ook
geen namen. „Zo gaat het helaas op
veel plaatsen, bijna clandestien." Ze
zijn in 3 minuten klaar.
Verschil
„Dat is het grote verschil. Zij kunnen
zich vertonen, wij niet", zegt het so
cialistische raadslid Hartiz Arrieta,
30 kilometer verderop in Mondragón.
'Zij', dat zijn de ETA-terroristen, alle-
duif. 'Sangüesa herdenkt Julian Embid
en Bonifacio Martin. 30 mei 2003.'
Embid en Martin waren twee agenten
van de Guardia Civil, 50-plussers. Ze
deden 'kantoorwerk': met hun
Citroen ZX, niet herkenbaar als poli
tiewagen, reden ze van dorp naar dorp
om burgers gelegenheid te geven hun
identiteitskaart te verlengen.
De hel
Toen ze klaar waren en in hun auto
stapten, barstte de hel los. Een bom
onder hun Citroën. Bijna alle andere
wagens op de parkeerplaats werden
ook verwoest. Angel Juanto heeft een
verfwinkel op het plein. „Mijn vrouw
gooide net een propje papier weg,
werd gered door de pilaar waarachter
ze stond. Scherven kwamen de win
kel binnen, doorboorden verfpotten.
Ik was er snel bij. Wat ik zag, dat zie
je nooit op televisie. Het was zo veel
erger. Ik zal het nooit vergeten."
Nooit was er iets gebeurd in Sangü-
Maart 2006. ETA
heeft een be
stand afgekon
digd. Niet voor
de eerste keer,
maar het lijkt
echt serieus dit
maal. Geen aanslagen meer. De teller
staat al ver boven de 800 doden, sinds
in 1968 voor het eerst een politie
agent werd vermoord. Dat gebeurde
nog met een pistool. Daarna kwamen
de bommen. Altijd autobommen.
Steeds krachtiger. Zoals bij de laatste
dodelijke aanslag voor het bestand,
driejaar eerder.
Er staat een klein monument op het
onooglijke Santo Domingo-plein in
Sangüesa. Op een steen zijn twee han
den gegraveerd. Daaruit vliegt een
Fruittelers in het hele land heb
ben voorbereidingen getroffen
om de komende nachten, waarin
vorst aan de grond wordt ver
wacht, goed door te komen.
Telers kunnen ingrijpen door be
regening van de boomgaard. In
dien nodig worden vuurpotten
ontstoken en worden windmo
lens ingezet om warme lucht
door de bomenrijen te blazen.
Ruim een jaar geleden bezorgde
nachtvorst de kwekers langere
tijd slapeloze nachten. De oogst
van appels en peren viel door het
koude voorjaar fors lager uit. Een
aantal bedrijven ging over de kop.
Verschil met toen is volgens
brancheorganisatie NFO dat de
nachtvorst nu wat later in het sei
zoen komt en er veelal al sprake
is van vruchtvorming. De vrucht
is iets minder vatbaar voor kou
dan bloesem.
'Lastpakken'
sneller uitzetten
Burgemeester Jos
Heijmans (D66) van
Weert wil dat staats
secretaris Mark Har-
bers van Justitie en
Veiligheid het uitzet
ten van kansloze
asielzoekers versoe
pelt en meer steun
biedt aan het COA in
Weert. Dat kan de
problemen veroor
zaakt door kansloze
asielzoekers uit vei
lige landen nauwe
lijks aan. Het gaat vol
gens Heijmans om
dertig 'lastpakken'.
Hawking:
Heelal is eindig
In een postuum ge
publiceerd artikel in
Journal of High Energy
Physics stelt de overle
den natuurkundige
Stephen Hawking dat
het heelal eindig is.
De theorie moet nog
worden bewezen.
Vrouwen misten
borstonderzoek
Honderdduizenden
Britse vrouwen zijn
de afgelopen tien jaar
een onderzoek voor
borstkanker misgelo
pen doordat zij geen
uitnodiging kregen.
Het gaat om 450.000
vrouwen. Doordat zij
de test niet ondergin
gen, zijn ongeveer
tussen de 135 en 270
vrouwen eerder over
leden dan nodig. De
uitnodigingen wer
den waarschijnlijk
door een computer-
fout niet verstuurd.
Toerist (86)
gered uit water
Een 36-jarige Haar
lemmer heeft giste
ren een hoogbejaarde
toerist gered uit het
water achter het Cen
traal Station in Am
sterdam. Hij zag de
86-jarige toerist foto's
maken. Toen hij
opeens een plons
hoorde, twijfelde de
Haarlemmer geen
moment en dook de
bejaarde achterna.
Met hulp van om
standers konden de
twee uit het water
worden gehaald.
donderdag 3 mei 2018
In Baskenland
was een terrorist
meer waard dan
een slachtoffer
- Open brief in krant
Edwin Winkels
Bilbao
ZOETERMEER
Fruittelers treffen maatrege
len tegen de vorst, fotoanp
WEERT
CAMBRIDGE
LONDEN
AMSTERDAM
