II
8
De Britse historicus en
bestsellerauteur Antony Beevor
schreef De Slag om Arnhem over
de rampzalige geallieerde militaire
operatie in 1944. Hij spaart de
Engelsen niet. „Het was gewoon
een heel slecht plan."
INTERVIEW ANTON Y BEEVOR
Mocht Antony Beevor
(71) ooit een stap op
Russische bodem zet
ten, dan is het niet
denkbeeldig dat hij
voor vijfjaar het gevang in gaat. In
zijn boek Berlijn - de ondergang 1945
(2002) schetst de historicus de op
mars van het Rode Leger naar de
hoofdstad van het Derde Rijk, die ge
paard ging met een orgie van geweld
waarbij twee miljoen Duitse vrou
wen werden verkracht. „De Russi
sche ambassadeur in het Verenigd
Koninkrijk meldde dat ik op Rus
sisch grondgebied onmiddellijk zou
worden aangeklaagd voor smaad. En
daar staat, volgens een nieuwe wet
die belediging van het Rode Leger tij
dens de Tweede Oorlog strafbaar
stelt, een forse celstraf op."
Het plan om een
bruggenhoofd in de
Duitse linies tot stand
te brengen, was
gewoon heel slecht
„Russen stellen het op één lijn met
het ontkennen van de Holocaust.
Voor hen is de Grote Patriottische
Oorlog heilig - alles dat hun over
winning bederft, wordt weggemof
feld. In de stad Jekaterinenburg zijn
mijn boeken uit bibliotheken en uni
versiteiten verwijderd, omdat ze stu
denten zouden corrumperen. In Po
len wordt de historie eveneens her
schreven. Wie suggereert dat er Po
len waren die deelnamen aan de ver
nietiging van de Joden, is volgens de
wet een crimineel."
Antony Beevor - Sir Antony, want
hij werd vorig jaar door Prins Charles
geridderd - gaat in zijn rijke oeuvre
de controverse allerminst uit de weg.
De Slag om Arnhem is in die zin een
echte Beevor: hij doet een beroep op
alle zintuigen van de lezer die zich,
net als in zijn bestsellers over Stalin-
grad en D-day, als het ware tussen de
strijdende partijen bevindt. Met oog
voor grote gebeurtenissen, maar
evenzeer met een fijne neus voor het
kleinste detail. „Niet de politieke
machthebbers, de generaals, de di
plomaten zijn interessant, maar de
verhalen van gewone mensen in een
ongewone tijd."
Mateloos
Het boek verschijnt 17 mei in Groot-
Brittannië en Beevor kan zijn borst
natmaken. Want in De Slag om Arn
hem (17-25 september 1944) - voor de
Engelsen dé operatie in de Tweede
Wereldoorlog op het Europese vaste
land - maakt hij gehakt van zijn land
genoten, in het bijzonder van de mi
litaire leiding. „De mateloze ijdelheid
van legerleiders zoals veldmaarschalk
Bernard Montgomery en luitenant-
generaal Frederick Browning bleken
fataal. Zij droegen de verantwoorde
lijkheid voor de mislukking van
Market Garden, de codenaam van de
grootschalige luchtlandingen bij
Arnhem en het grondoffensief van
uit België. „Hun plan om een brug
genhoofd in de Duitse linies tot
stand te brengen, was gewoon heel
slecht. Alles moest meezitten en dat
zat het absoluut niet."
Volgens Beevor ging het geallieer
de opperbevel onder leiding van de
Amerikaanse generaal Dwight Eisen-
hower ervan uit dat het Duitse leger
na de aanslag op Adolf Hitier, 20 juli
1944, in een toestand van desintegra
tie verkeerde. „Maar na de mislukte
aanslag verstevigden de nazipartij,
de SS en Hitier zelf hun greep op de
Wehrmacht en het Duitse volk. De
oorlog zou doorgaan tot de Führer
erbij neerviel."
Zo kwam het dat een nog altijd ge-
vechtswaardig restant van een SS-
pantserdivisie de Engelsen, Amerika
nen en Polen opwachtte. Waarschu
wingen van het Nederlandse verzet
over de Duitse strijdvaardigheid wer
den genegeerd. „Nederlandse ver
zetslieden werden langs dezelfde lat
gelegd als Italiaanse en Franse ver
zetsmensen. Moedig, maar qua infor
matie onbetrouwbaar. Bovendien
hadden carrièreofficieren, die een le
ven lang in het leger dienden, weinig
op met burgers."
Beevor bewijst aan de hand van
Duitse documenten uit de militaire
archieven in de stad Freiburg dat de
Duitse terreur na het mislukken van
Market Garden schrikbarend toenam.
Met als apocalyps de Hongerwinter,
waarbij in het westen van Nederland
20.000 mensen omkwamen door
honger en koude.
Wraak
„De havens van Rotterdam en Am
sterdam werden vernield - de spoor
wegstaking waartoe de Nederlandse
regering in ballingschap had opge
roepen, verergerde de situatie. Het
was de wraak van de bezetter, die
zich verraden voelde door een natie
die als Arisch broedervolk loyaal aan
het Reich had moeten zijn." Market
woensdag 2 mei 2018
GO
IJdelheid nekte Slag
Arno Gelder
Arnhem
-Antony Beevor
21 september 1944:
Britse tanks steken
de Waalbrug over
richting Arnhem.
FOTO NATIONAL AROHIVES US/
MURRAYPOZNAK
T Manschappen van
het 1ste bataljon Para
troepen bestoken de
Duitsers bij Wolfheze,
terwijl parachutisten
landen bij Arnhem.
