De Koreaanse
lente begon
op de Spelen
9
In 1992,2000 en 2007 werden
grote woorden net als nu be
groet als 'historische ontwik
kelingen'. Sommige teksten
van toen waren min of meer
gelijk aan wat nu is toegezegd.
Toeval of niet: steeds zat er
een liberale Zuid-Koreaanse
politicus tegenover een dicta
tor genaamd Kim. De laatste
trok altijd zijn keutel in als
het aankwam op daadwerke
lijk demilitariseren, het con
troleren van militaire installa
ties, de mate van economi
sche hulp of mensenrechten.
KAN NOORD-KOREA
ZONDER WAPENS?
Nee. Zonder nucleaire slag
kracht stelt het regime niets
voor. Door de belangrijkste
troefkaart op te geven zou
Kim Jung-un zijn eigen pa
triottische doctrine verraden.
Pyongyang ijvert al decennia
voor Koreaanse hereniging in
de vorm van een onafhanke
lijke socialistische staat. Kim
Jung-un en zijn enorme leger
hebben ook binnenlands al
leen bestaansrecht bij een
permanente dreiging van bui
ten. Die dreiging ontkrachten,
zet het hele systeem op de
helling. In daden heeft Kim
Jong-un meer kernwapens
ontwikkeld en getest dan va
der en opa bij elkaar.
Donald Trump. De Ameri
kaanse president heeft de
boel op scherp gezet met zijn
onvoorspelbare tweets.
Trump kan Noord-Korea mi
litair gemakkelijk van de kaart
vegen. Nieuwe economische
sancties hangen het land bo
ven het hoofd die het niet kan
hebben. Bovendien heeft
China Kim tot de orde geroe
pen. De Chinezen hebben
hun eigen ambities en zitten
niet te wachten op buurlan
den die zich herbewapenen
vanwege raketdreigingen uit
Pyongyang.
'De toekomst zal het uitwij
zen', twitterde Donald
Trump gisteren. De Kims
hebben in ieder geval eerder
bewezen uitgekookte strate
gen te zijn.
We namen Google Maps er eens bij. Noord-
Korea vuurde op 28 november een ballistische
raket af, die 500 kilometer verder in de Japanse
Zee landde. Maar had die ook hier, bij ons in
Pyeongchang kunnen inslaan? Van het ant
woord moesten we toch even slikken. Makke
lijk. De grens met Noord-Korea lag slechts 100
kilometer verderop. Met één druk op de knop
kon Kim Jong-un dat hele olympische feestje
straks in een bloedbad veranderen. Zeg maar
eens dat hij er niet toe in staat is.
Twee keer was ik de afgelopen vijftien
maanden in Zuid-Korea. Eerst in februari
2017, toen de wereldkampioenschappen
schaatsen in Gangneung werden gehouden,
als testevenement voor de Spelen van een jaar
later. De sfeer op straat of onder de Zuid-Ko-
reanen was niet grimmig. 'Noord' leek ver van
hun bed, ook al klonk uit de tv's dreigende taal
van de leiders van Amerika, Japan en China.
Toch sluimerde de angst. Vanaf het strand
zag je de marinefregatten op wacht liggen. En
al die ondergrondse bunkers in de duinen, wat
was daar precies het idee achter? Tijdens een
rondleiding stuitten we onder aan de olympi
sche skischans op een groepje vreedzame
Zuid-Koreanen, die tegen de komst van een
Amerikaans raketschild protesteerden.
In onze voorbereiding op de Olympische
Winterspelen kwam het op de redactie seri
eus ter tafel. Wat doen we als het onder inter
nationale politieke druk helemaal niet door
gaat? Een van de collega's had thuis de nodige
moeite gehad om uit te leggen waarom hij
voor een sportevenement naar een buurland
van een gevaarlijke dictator zou gaan.
Maar hoe dichter de Spelen naderden, hoe
minder raketten er werden afgevuurd en hoe
vriendelijker de toon werd. Noord-Korea
mocht meedoen. Sterker nog, er werd zelfs een
groep atleten uitgenodigd die zich helemaal
niet hadden geplaatst. En tijdens de Spelen
maakten meer dan vierhonderd Noord-Kore-
aanse danseressen, muzikanten, journalisten
en officials de oversteek. Ze werden warm ont
vangen, in de nieuwsuitzendingen ging het
nergens anders over.
Ik ging kijken bij een training van de Noord-
Koreaanse kunstrijders en zag de Zuid-Kore
aanse vrijwilligers met open mond kijken.
Nooit eerder zagen ze buren uit 'noord' in het
echt. Ze klapten en genoten. Zoals de wave
rondging bij de wedstrijden van de gemengde
Koreaanse ijshockeyploeg, ook al ging iedere
wedstrijd met 8-0 verloren. En waar de chique
Noord-Koreaanse cheerleaders ook kwamen,
er was kippenvel na hun statige optreden. Was
dit nu de aartsvijand? Waarom werd er dan
volop gezwaaid met een vlag van één schierei
land, gezongen over één Korea. En waarom
leek iedereen gelukkig?
Allemaal propaganda, klonk het soms cy
nisch. Natuurlijk is het afwachten hoe lang de
gisteren gesloten afspraak standhoudt. Maar
nog maar een halfjaar geleden leek oorlog veel
dichterbij dan vrede. Onder de vijf olympische
ringen kantelde het sentiment. Voor het eerst
droegen de Olympische Spelen serieus bij aan
wereldvrede. Sport kan dus echt verbroederen.
zaterdag 28 april 2018
GO
WANNEER WAS ER OOK
EEN VREDESAANBOD?
WAT IS ER NU ANDERS?
IS DIT DAN EEN SPEL?
Sport verbroedert, luidt een van
- - I de olympische gedachten. Maar
het gebeurt zelden. Journalist
Rik Spekenbrink zag in olym-
-•jfïa'fi'- pisch Pyeongchang met eigen
ogen hoe de eerste stappen
naar vrede tussen Noord- en Zuid-Korea
werden gezet.
