I
14
Boek wil debat aanzwengelen over de Koran, de profeet en Mekka
Andere naam om
veiligheid auteur
Als de fundamenten
van de islam ter
discussie zouden
komen te staan,
zouden minder
fundamentalisten zich
dan in naam van die
religie opblazen? Met
die gedachte speelt
een nieuwe roman van
een auteur die om
veiligheidsredenen
anoniem wil blijven.
li
v.
et is tijd, vindt Jack van
Weimar. De hoogste
tijd voor een goede,
brede discussie over de
fundamenten van de
islam: de Koran, de
profeet en de heilige
stad Mekka. „Die fun
damenten zijn niet zo
solide als ze lijken. En als blijkt datje erover
kunt discussiëren, hoefje ook niet gelijk ie
dereen die anders tegen het geloof aankijkt
dan jij tot takfir, een ongelovige, te bestem
pelen. Een religie moet tegen kritiek kun
nen, maar nu wordt elke dis
cussie in de kiem gesmoord
door de leiders van de islami
tische gemeenschap."
Dus schreefVan Weimar de
roman Palimpsest, wat 'een
hergebruikt stuk perkament'
betekent. De ondertitel geeft
het onderwerp aan: 'de ge
heime oorsprong van de is
lam'. In de roman gaat een
groep wetenschappers op
zoek naar de fundamenten
van de islam, met als doel te
bekijken of een discussie over
die onwrikbare waarden kan
leiden tot een verlichting in het islamiti
sche geloof.
Van Weimar schrijft onder pseudo
niem (zie kader), omdat hij de afgelopen
jaren pijnlijk werd geconfronteerd met de
uitwassen van het fundamentalisme in
het geloof. Hij verloor kennissen bij aan
slagen door islamitische terreurgroepen.
Van Weimar vindt dat het Westen vooral
de uitwassen van terreur bestrijdt, met
bommen op IS, maar onvoldoende pro-
Ik heb
wel het idee
dat veel
moslim
jongeren
in zijn voor
hervorming
beert de aanwas van nieuwe terroristen
een halt toe te roepen. „We denken nog
steeds te veel dat armoede een cruciale rol
speelt, maar de mensen die terreur plegen
uit naam van IS zijn ook artsen en ict-
specialisten. Wat hen drijft, is het geloof."
Een discussie over de fundamenten van
de islam is geen idee dat uit het luchtle
dige komt vallen. Die fundamenten zijn
ook in werkelijkheid onderzocht: ver
schillende, voornamelijk westerse, we
tenschappers bogen zich in het verleden
over de herkomst van de Koran (die vol
gens die wetenschappers eigenlijk geba
seerd zou zijn op een Aramees
geschrift), over de vraag of de
profeet Mohammed wel echt
heeft bestaan en over de rol
van Mekka (was dat echt zo'n
belangrijke stad in de historie
van het Midden-Oosten?). Ze
publiceerden hun werk, maar
tot brede twijfels aan de fun
damenten van de islam leid
den hun bevindingen niet.
Dat is wat Van Weimar
hoopt te doorbreken door het
verhaal in romanvorm te ver
tellen. In die roman nemen de
politici het uiteindelijk van de
wetenschappers over. „Laten we over de
islam praten zoals we dat over het chris
tendom doen. De Koran wordt nu gezien
als het letterlijke woord van Allah, Mo
hammed de laatste van de profeten, het
finale woord, er is geen discussie over
mogelijk. Maar wat nu als blijkt dat je niet
alles wat er in staat letterlijk moet nemen:
dat er al bij het ontstaan van het geschrift
verschillende interpretaties waren? Mis
schien moeten we vooral de positieve
'ÉÉlfefe
m
dingen uit het geloof halen: in de Bijbel
wordt ook gesproken over stenigingen,
maar dat gebeurt in het christendom toch
al een tijdje niet meer."
„Verlichting moet ook van binnenuit ko
men, ik hoop dat dit boek daarbij helpt.
Daarom hoop ik dat het niet alleen door
witte Nederlanders gelezen gaat worden,
ik heb wel het idee dat veel moslimjonge
ren in zijn voor hervormingen. En ik
hoop dat de discussie daarover niet door
populisten wordt gekaapt."
„Een salafistische sjeik als Fawaz ]neid
(Den Haag, red) zal niet meer overtuigd
worden. Want als je je geloof gebruikt als
verkoopmiddel, dan kun je geen water bij
de wijn doen. Maar misschien enkele van
zijn volgers, misschien lezen die dit en
gaan ze verder op zoek naar wat ze over
die twijfels aan de fundamenten kunnen
vinden."
„Laat ze dit boek lezen, vertel ze dat ze
misleid zijn. Ik hoop dat door de twijfels
aan de fundamenten van het geloof men
sen zich niet langer opblazen in de naam
van dat geloof."
PSEUDONIEM
PALIMPSEST
vrijdag 27 april 2018
GO
Tekst Cyril Rosman
'Misschien moeten
we de Koran niet
te letterlijk nemen'
fff eee zrzrw
- de auteur
r k.' vwa'-»'' w
A Het heilige Mekka speelt een hoofdrol in de islam. Was de stad echt zo belangrijk? fotoshutterstock
De verlichting in het christendom in Eu
ropa kwam van binnenuit. De wens
naar een verlichting in de islam lijkt nu
vaak vooral een westerse wens. Is dat
niet verkeerd om?
Wie wilt u precies tot nadenken aan
zetten?
Nu het kalifaat is ingestort, keren som
mige Nederlandse jihadisten terug. Zij
zijn geïndoctrineerd met de extremisti
sche gedachten van IS. Hoe moeten
we met hen omgaan?
Jack van Weimar, de
auteur van Palimpsest,
heet niet echt zo. De
schrijver gebruikt een
pseudoniem vanwege
zijn huidige werk en
omdat hij vreest voor
zijn veiligheid. Andere critici van de
islam zijn bedreigd of gedood. De Ne
derlandse schrijver, die lang in het
Midden-Oosten verbleef, stelt 'van
wege de gevoeligheid van het onder
werp en zijn huidige functie in het
centrum van de macht, niet anders te
kunnen'. Deze krant stond er op om,
voor publicatie van dit verhaal, de
werkelijke identiteit van de auteur te
kennen. Daaraan is gehoor gegeven.
Palimpsest, Jack van Weimar
Uitgeverij Gabriel Publicaties.
