IÉ
24 ZE
zv
INTERVIEW PIET SMOLDERS
Hij weigerde spion te
worden voor Nederland.
PietSmolders (77) uit
Middelbeers geldt al
decennia als dé autoriteit
op het gebied van met
name de Russische
ruimtevaart.
het boek Mensen, mythen en sterren
van de beroemde sterrenkundige dr.
Patrick Moore. Hij had vijftig jaar
lang bij de BBC een maandelijks tele
visieprogramma: The Sky atNight.
Maar een tv hadden wij niet. Wist ik
toen veel dat hij jaren later, in 1973,
het voorwoord in mijn boek Sovjets in
Space zou schrijven."
Spectaculaire tijden
Het kwam jeugdige Piet niet allemaal
aanwaaien. Je zou het niet denken,
maar hij had destijds op het St. Joris-
college een zware dobber aan wis
kunde. „Ik had een draak van een
wiskundeleraar. Als ik na hard wer
ken een keer een mooi punt haalde,
zei hij: 'Maak je niet druk, de vol
gende is weer een onvoldoende.' Hij
brak mijn zelfvertrouwen af. Mijn pa
zei: 'Gij moet van school af. Ga er
maar voor werken.' Dat is goed ge
weest, want overdag werkte ik als
vijftienjarige op een accountantskan
toor en 's avonds ging ik naar de HBS.
Daar trof ik gemotiveerde volwasse
nen en een schat van een leraar. Wat
denk je? Ik slaagde met een tien voor
wiskunde. Ondertussen bleef ik
schrijven over ruimtevaart, dat werd
gepubliceerd in de Nieuwe Eindho-
vense Krant (later opgegaan in het
Eindhovens Dagblad, red.)."
Smolders groeit op in spectaculaire
ruimtevaarttijden. De eerste kunst
maan van Sovjetmakelij (1957) Spoet
nik 1, hondje Laika in de ruimte en
Spoetnik 2, en als hij twintig jaar is,
schieten de Russen Joeri Gagarin in
een baan om de aarde. „Ik dacht echt
dat het een Amerikaan zou zijn, was
het toch een Rus! Dat was een schok.
Ik las toen al de Russische krant
Pravda, met een woordenboek erbij.
Ik had me wat woordjes Russisch ei
gen gemaakt en een Russin die in het
Eindhovense Schuttersbos woonde,
hielp mij met de taal."
Dan moet hij in militaire dienst.
Hij loopt een blessure op en kan
daardoor niet worden uitgezonden.
Hij wordt officier bij de Militaire In
lichtingen Dienst MID en mag zich
met informatie over Russische raket
ten bezig houden. Vanaf 1963, na zijn
diensttijd, worden zijn lijvige artike
len ook gepubliceerd in dagblad De
Tijd. Van de hoofdredacteur van de
Nieuwe Eindhovense Krant moet hij la
ter kiezen tussen de twee dagbladen.
Smolders verkiest dan een baan bij
de DAF persdienst, op kantoor op de
plek waar de akkers van zijn vaders
boerderij destijds lagen. Ook pa
werkt zich in die tijd op bij DAF.
In 1969 is het zover; de Amerikaan
Neil Armstrong zet als eerste mens
voet op de maan. Het inspireert
Smolders om er in zijn vrije tijd een
boek over te schrijven, Amerikanen op
de maan. Het wordt een bescheiden
bestseller met drie drukken in zes
weken tijd.
Zijn kennis van de Russische
ruimtevaart valt op. Bij DAF krijgt hij
op een dag een bijzonder telefoontje,
vertelt hij. „'Met Van Rijn van Bin
nenlandse Zaken. Mag ik even langs
komen'. Ik antwoordde: 'Koffie kan
altijd, maar ik denk dat u van de Bin
nenlandse Veiligheidsdienst bent, en
aan spionage ga ik niet aan begin
nen.' De AIVD heeft het later ook nog
eens geprobeerd."
„Van de Russen heb ik nooit last
gehad. Na zes jaar DAF durfde ik het
aan fulltime te gaan schrijven. Voor
mijn artikelen en tv-programma's
reisde ik vaker naar Rusland. Ik was
en ben bezig met ruimtevaart, aan
spioneren doe ik niet."
Alles opnoemen wat Smolders ge
maakt en gedaan heeft is ondoenlijk.
Zo was hij ook vijftien jaar lang di
recteur van het Planetarium in Artis.
Hij trouwde na een eerder huwelijk
met 'zijn' Russische Ljoedmila, hij
heeft vier kinderen en zes kleinkin
deren. Een boek is er niet gemaakt
over zijn leven. „Ach dat is toch niet
zo belangrijk. Eigenlijk is mijn leven
wel te gek, ik ben er blij mee. Belang
rijk is de geestdrift. Dat zie ik nog
steeds bij jongeren, en dat zag ik ook
bij de kinderen in het Planetarium.
Astronauten zijn ook maar mensen,
maar ze hebben één ding gemeen; ze
zijn enthousiast."
Mars
Je zou zeggen dat er één grote wens
rest bij Smolders: zelf de ruimte in.
„Nee hoor. Ik ben al in de ruimte. We
zijn op ruimteschip aarde met zijn al
len. We draaien op de aardbol met
1700 kilometer per uur rond." En een
reis naar Mars, de grote droom van
Tesla-baas Elon Musk? „Zeer slecht
voor je gezondheid. Je zou acht
maanden onderweg zijn. Als ze nu
zouden zeggen: 'Je mag een reis om
de maan maken', zou ik dat wel doen.
Dat is in een week gebeurd."
Wat de toekomst voor ons mensen
op aarde brengt? „Ik ben ervan over
tuigd dat we in de toekomst naar an
dere sterren zullen reizen. Mars en de
maan zijn niet om over naar huis te
schrijven. We moeten het risico
spreiden. Een filiaal achter de hand
houden."
ensioen, daar doet
Piet Smolders niet
Nog altijd
schrijft de oud-Eind-
hovenaar in toegan
kelijke artikelen over
zijn grote passie,
ruimtevaart. En hij schreef al veel:
veertig boeken, duizenden artikelen.
Ook maakte hij jarenlang televisie
programma's voor verschillende om
roepen. Dat was vooral tussen 1975 en
1995, maar binnenkort is hij weer te
zien, ditmaal op History Channel.
Voor al dat werk krijgt hij in 1986
van de Sovjet-Unie de Joeri Gagarin-
medaille. Zijn bijdrage aan de kennis
over ruimtevaart is zo groot dat in
2007 zelfs een planetoïde naar hem
werd vernoemd. „Gek hè, maar ik
heb nóg het idee dat ik te weinig heb
gedaan."
Het bloed kruipt waar het niet
gaan kan. Zijn laatste sterrenkijker,
een enorm apparaat met dito drie
poot, verkocht hij jaren geleden op
Marktplaats. Als jonge amateur-as
tronoom tuurde hij vaak naar de
ruimte, kende veel sterren van bui
ten, maar met het klimmen van de
jaren begon het schrijven te over
heersen. Het nut ging overheersen,
conform de arbeidsdiscipline van
zijn vader, vertelt Smolders. Maar nu,
sinds een halfjaar wonend in het
donkerte van het buitengebied in
Middelbeers, kriebelt het weer. De
pen blijft, de sterrenkijker in een
compactere versie komt er weer bij.
Met zo'n kijker begon het. „Ons ge
zin, mijn ouders en mijn vier broers,
woonde in Eindhoven aan de Poeij-
ersdwarsstraat in een boerderijtje. Ik
was tien jaar en de nachten waren
nog echt donker. Vanuit het opka
mertje tuurde ik naar de maan. Mijn
moeder kocht een plastic geel kijker
tje van 75 cent voor me bij V&D en
vertelde me dat er een vrouwtje met
een takkenbos op haar rug op de
maan zit. Dat geloofde ik niet, maar
ik vond het wel indrukwekkend. De
fascinatie is daar begonnen." En die
nam een snelle vlucht. Als jongen
van tien jaar schreef hij, weliswaar op
pakpapier, zijn eerste boek met eigen
tekeningen erbij. Zoals hij zelf zegt
'niet gehinderd door enige kennis'.
Vijfjaar later volgde een dik cahier
van zijn hand, 'Hoofdzaken der astro
nomie'. „Met mijn moeder ging ik
naar de boekhandel want ik wilde
een boek met feiten. Ik kreeg en las
We zijn op
ruimteschip
aarde met
zijn allen, we
draaien op
de aardbol
met 1700
kilometer per
uur rond
maandag 23 april 2018
'Astronauten hebben één
ding gemeen: enthousiasme'
Lizette van Neer
Middelbeers
Piet Smolders thuis
in Middelbeers. foto
JEAN PIERRE REIJNEN/FOTO-
MEULENHOF
