E 19
w
r
1,25
w
w
w
r
1 amx Ij
w
W
w
W
W
W AEX
W
TECHCRITICUS ANDREW KEEN
Het Facebook-
spookvan
geschonden
privacy en
dreigende almacht
waart onverminderd
rond, maar ook andere
techreuzen gaan niet
langer vrijuit. Het
speelkwartier is
voorbij, zegt
techcriticus Andrew
Keen.
Al jaren waar
schuwt Keen
voor de don
kere kant van
de technologi
sche omwente
ling. Lang
voelde de Brit zich een roepende
in de woestijn. Want het internet,
zo luidde de algemene wijsheid,
zou ons naar een betere toekomst
leiden. Maar van dat prachtige ver
gezicht is weinig over.
Silicon Valley, de geboorteplaats
van menige techreus, is meer een
deel van het probleem geworden
dan van de oplossing: schending
van de privacy, monopolievor
ming en zelfs ondermijning van
de democratie. Facebook is de ge
beten hond nu het verwikkeld is
in het dataschandaal rond Cam-
bridge Analytica. Maar ook de an
dere techreuzen zijn niet langer
onaantastbaar. De roep om hun
macht te beperken, klinkt steeds
luider.
Wie een zelfvoldane Keen aan
de telefoon had verwacht - zo van:
ik had toch gelijk - komt bedrogen
uit. Het is volgens de 58-jarige Brit
nu vooral tijd om vooruit te kijken.
„Ik ben opgelucht dat ik gelijk had,
maar ik voel me geen morele win
naar. Je mag niet overdrijven met
destructieve kritiek, want dan
slaat de slinger te ver door. Van
tech een publieke vijand maken,
slaat nergens op."
Ze doen niks illegaals, stelt
Keen. „Ik vind ze niet evil. Het is
kapitalisme. Maar ik heb wel altijd
gevonden dat tech zich graag bo
ven de rest plaatst. Zij zouden
winstgevend én goed zijn. Google
en Facebook zeiden dat letterlijk.
Vooral Google, dat bij zijn beurs
gang de leuze 'Don't be evil' voorop
plaatste, benadrukte dat het van de
wereld een betere plek zou maken.
Wel, dat is gewoon niet waar. Ze
moeten ook geld verdienen voor
hun werknemers en aandeelhou
ders. En daar is niks mis mee. Op
nieuw: dat is kapitalisme."
Verheffen
De technologie zou de samenle
ving verheffen, was het wijdver
breide idee. „Maar uiteindelijk is
er een winner-takes-all-economie
gecreëerd", zegt Keen. „Je kunt
technologie niet de schuld geven
van de wereldwijde ongelijkheid,
maar ze speelt er wel een steeds
grotere rol in. Bovendien bedreigt
automatisering meer banen dan er
door technologie bij komen."
„De digitale revolutie is ont
spoord", vindt Keen. Technologie
zou ons dichter bij elkaar brengen.
„Meer begrip, meer community,
meer delen. Maar wat we zien is:
echokamers, verdeeldheid en nar
cisme. De cultuur brokkelt af naar
chaos en haat. De opkomst van
Donald Trump is daar het perfecte
voorbeeld van. En ook: het hoera-
verhaal van gratis technologie is
uitgedraaid op surveillancekapita-
lisme."
Menselijk
Het antwoord van Silicon Valley
op deze paradox luidt steevast: nog
meer technologie. Keen: „Techno
logie gaat de toekomst niet redden,
wel menselijke vaardigheden. Als
mensen hebben we vijf grote mid
delen tot onze beschikking: we
kunnen reguleren, innoveren,
druk uitoefenen als consumenten,
ons engageren als burgers en fo-
Creatief zijn, het
nastreven van een
doel, dat is menselijk.
Machines zullen
dat nooit kunnen
is niet voor het eerst. Keen: „Men
sen hebben eerder al verschrikke
lijke technologie gemaakt. Bij de
start van het industriële tijdperk
waren de sociaal-economische ge
volgen catastrofaal. Om maar te
zwijgen van de ecologische im
pact. Dezelfde tendensen zie je
vandaag de dag. Uiteraard werken
er in het Westen geen kinderen
van elf jaar oud in fabrieken, maar
je kunt wel zeggen dat kinderen
van elf veel geld opbrengen voor
Instagram, Facebook en Snapchat
zonder dat ze daar een idee van
hebben. De industriële revolutie
hebben we aanvaardbaar gemaakt
door een reeks tegenreacties.
Daarvan moeten we leren."
Arrogantie ondermijnt het ver
trouwen in producten, meent
Keen. Dat geldt ook voor Silicon
Valley. „Door hun zakenmodel
van gratis diensten zijn Facebook
en Google uit het oog verloren wat
consumenten willen. Niemand
wil constant geobserveerd wor
den. Niemand wil software die
verslavend is. Die bedrijven moe
ten dat erkennen en opgroeien. Ze
moeten hun zakenmodel en pro
duct fundamenteel omgooien."
cussen op onderwijs. Neem on
derwijs: in plaats van iedereen
verplicht te leren programmeren,
kunnen we beter cultive
ren wat ons menselijk
maakt. Creativiteit dus.
Het nastreven van een
doel. Dat is wat machi
nes nooit zullen kun
nen."
De mensheid
maakt woelige tij
den door, maar dat
donderdag 12 april 2018
naam
sk
omzet
Ijdatum
Ij
hj
hj datum
winst p/a
Aalberts
41,39
-1,17
17164262
18-05-17
34,33
45,05
09-01-18
1,65
ABN AMR0
24,78
-1,39
33408178
18-04-17
21,80
28,48
16-01-18
1,92
Aegon
5,75
0,70 M
63423434
18-05-17
4,26
5,81
11-04-18
0,29
Ahold Delhaize
19,78
0,32
120100653
29-08-17
14,72
20,35
22-05-17
0,81
Akzo Nobel
77,90
-1,47
37272238
04-12-17
71,64
83,09
25-04-17
4,15
Altice
7,28
37852533
04-12-17
6,44 w
23,43
09-05-17
-1,26
ArcelorMittal
25,95
-1,26
131234054
20-06-17
17,72
30,76
12-01-18
0,59
ASML
165,80
0,15 1
154686619
12-06-17 112,60
175,25
21-03-18
15,08
ASR Nederland
38,32
1,75
1 35057121
21-04-17
25,96
38,38
11-04-18
4,39
DSM
82,42
-0,72
42057194
28-07-17
61,80
86,70
16-02-18
3,55
Galapagos
78,20
M -1,93
21019456
19-07-17
61,88
98,82
29-01-18
1,14
Gemalto
49,75
0,20 1
15878719
19-10-17
30,90
58,50
18-04-17
2,08
Heineken
89,94
1 -0,16
45967837
12-02-18
79,60
T
91,42
01-02-18
2,70
ING
13,82
0,23 I
144239281
23-03-18
13,19
16,69
22-01-18
1,20
KPN
2,46
1,15
40116838
05-04-18
2,37
3,15
27-07-17
0,19
NN Group
37,43
1,08
40498783
18-04-17
28,75
39,06
29-01-18
1,83
Philips Koninklijke
31,73
-1,37
73283129
09-02-18
29,25
36,12
23-10-17
1,56
Philips Lighting
30,32
H-2,19
8715288
12-04-17
27,00
36,07
09-06-17
1,26
RANDSTAD NV
54,82
M -1,83
32873705
29-08-17
48,10
59,54
16-02-18
3,20
RELX
17,41
-0,66
33852980
15-02-18
15,86
19,65
29-11-17
0,65
Royal Dutch Shell A
27,74
0,53
277774822
29-08-17
22,73
29,15
12-01-18
0,58
Unibail-Rodamco
189,40
0,13 1
42245918
28-03-18 177,35
238,15
15-05-17
24,30
Unilever Cert.
45,95
1-0,14
129529604
02-03-18
42,13
52,31
18-10-17
1,82
Vopak
39,101
-4,00
23137268
06-02-18
32,94
44,59
19-04-17
4,18
Wolters Kluwer
43,49
-111
26054340
29-08-17
35,36
45,00
08-01-18
1,66
naam
sk
omzet
Ijdatum
Ij
hj
hj datum
winst p/a
Air France-KLM
8,74
0,05 1
52635683
13-04-17
7,06 w
14,65
03-11-17
2,64
AMG
37,52
4,05
1 22381389
18-05-17
22,60
47,22
15-01-18
1,47
Aperam
40,03
3,14
32368521
04-04-18
37,04 y
48,43
01-02-18
2,74
Arcadis
16,33
-0,31
2107625
20-04-17
14,00
20,06
26-02-18
0,76
ASMI
59,22
1 -0,10
10371276
29-08-17
47,34
63,00
12-03-18
2,21
BAM
3,94
0,92
8386913
08-12-17
3,40 w
5,50
10-05-17
0,17
BESI
82,751
-1,14
27144213
13-04-17
39,86
89,20
27-03-18
1,73
Boskalis
24,05
1 -0,04
15839023
04-04-18
22,91 -r
34,57
02-05-17
-4,40
Corbion
24,52
-0,24
2532173
08-03-18
23,62
30,47
22-06-17
1,77
Eurocomm. Prop.
33,30
-0,30
1472587
26-03-18
32,74
38,24
01-02-18
4,35
Flow Traders
36,34
3,36
12015988
27-11-17
17,07
36,58
11-04-18
2,02
Fugro
11,22
0,00 1
8661117
29-08-17
10,09 w
14,47
12-04-17
-3,65
GrandVision
18,82
0,64 1
1572367
06-02-18
17,57
24,80
18-07-17
0,92
IMCD
48,82
-0,37
3846142
07-07-17
46,31 w
57,55
01-02-18
1,39
Intertrust
17,20
0,12 1
2396412
27-10-17
12,61
19,56
09-05-17
0,58
0CI
18,40
M -0,57
7700932
30-08-17
15,10
L
22,29
08-01-18
0,80
PostNL
3,26
-0,64
9235172
03-04-18
2,92 v
4,66
02-05-17
0,63
SBM Offshore
13,30
0,00 1
12582426
04-04-18
12,55 y
16,08
12-04-17
0,86
Sligro
44,05
0,111
936699
18-04-17
34,65
46,20
21-03-18
1,65
Takeaway.com
45,20
-0,66
1535426
04-05-17
28,01
55,10
19-02-18
-0,84
TKH
52,55
0,48 1
2703036
18-04-17
39,25
59,12
06-11-17
2,04
TomTom
7,84
1 -0,05
9246611
06-02-18
7,10 w
9,96
03-11-17
0,05
WDP
101,80
-0,39
996357
27-04-17
86,85
104,40
06-04-18
6,86
Wereldhave
31,42
0,48 1
5576019
14-02-18
29,69
44,94
14-06-17
2,50
DAX30
544,50
-0,75 (-0,14%) 12293,97
-103,35 (-0,83%)
575,0
550,0
525,0
500,0
okt nov dec jan feb mrt apr
14.000
13.000
L2.000
11.000
feb mrt
okt nov dec
DOWJONES
CAC 40
24280,60
-127,40 (-0,52%) 5277,94
-29,62 (-0,56%)
27.000
25.500
24.000
22.500
5.600
5.400
5.200
5.000
okt nov dec
feb mrt apr
okt nov dec
EURO/US DOLLAR
OLIE
1,24
0,00 (0,19%) 72,08
1,04 (1,46%)
1,300
1,250
1,200
1,150
75,00
67,50
60,00
52,50
okt nov dec
feb mrt apr
okt nov dec
AANDELEN TOP-IO
Grootste stijgers
naam
Hunter Douglas O,
Unilver Cum.Prf.7 989,
Ease2pay N.V. 2,
Unilver Cum.Prf.6 300,
Core Laboratories 93,
sk +/-
18 0,05
,00 239,00
18 0,42
,00 26,00
,00 7,50
Grootste dalers
naam
38,46 MKBNedsense
31,87 NewSources
23,86 Batenburg
9,49 Vopak
8,77 Porceleyne Fles
sk
0,13
0,26
36,60
39,10
+/-
-0,01
-0,02
-1,60
-1,63
-0,30
AND 4,00 0,27 7,24 Pharming 1,29 -0,04
DGB Group N.V. 0,94 0,04 4,22 FNG 28,20 -0,80
Refresco Group 20,50 0,48 2,40 Nedap 50,20 -1,40
Accell 17,96 0,40 2,28 ALUMEXXN.V. 1,95 -0,05
Novisource 1,55 0,03 1,97 Philips Lighting 30,32 -0,68
Meest verhandelde
naam sk
-10,00 Pharming 1,29
-7,14 KPN 2,46
-4,19 Aegon 5,75
-4,00 ING 13,82
-3,30 Royal Dutch Shell 27,74
-3,30 Ahöld Delhaize 19,78
-2,76 Altice 7,28
-2,71 ArcelorMittal 25,95
-2,50 Unilever Cert. 45,95
-2,19 Philips Koninklijke 31,73
omzet
24645197
40116838
63423434
144239281
277774822
120100653
37852533
131234054
129529604
73283129
EUROTOP
naam sk
ABB 21,81
AB InBev 86,40
Air Liquide 100,10
ALLIANZ SE NA 0. 186,42
Anglo American 1672,20
+/-
-0,19
-1,94
-1,05
-2,06
■19,80
AstraZeneca
AXA
Banco Bilb.Viz.-
Banco Santander
Bardays
606,90
22,22
6,35
5,32
214,60
BASF
BAYER AG NA O.N.
BMW
BNP Paribas
0,30
0,00
-0,07
-0,03
-0,15
naam sk
-0,86 Deutsche Bank 11,49
-2,20 Deutsche Post 36,02
-1,04 Deutsche Telekom 13,85
-1,09 Diageo Plc 2505,50
-1,17 E.ONSENAO.N. 8,85
0,05 EDF
+/-
0,06
-0,50
0,30
29,50
-0,06
naam
0,51 Orange
-1,37 RDS'A'
2,18 Rio Tinto
-1,16 Royal Bank of
-0,65 RWE
11,34
13,80
15,23
52,88
15,97
Bt Group
Carrefour
Credit Suisse
Daimler
Danone
0,00 Engie
-1,14 ENI
-0,49 Ericsson B
-0,07 Generali
82,98 -1,06 -1,26 GiaxdSmïthkïihè1437,20
97,00 -0,85 -0,87 HSBC Holdings 675,60
89,87 -0,12 -0,13 L'OREAL 190,65
60,92 -0,39 -0,64 Lloyds Banking 67,01
505,90 0,70 0,14 LVMH 278,25
"238,900,45 Ö,Ï9 MÜhïchRe190,65
16,48 0,03 0,18 NestléN 76,50
15,73 -0,16 -1,01 Nokia Oyj 4,50
65,25 -0,49 -0,75 NovartisN 77,80
64,80 -0,19 -0,29 Novo Nordisk B 300,85
0,16
-0,03
0,09
-0,26
-0,07
1,39 Saint-Gobain
-0,22 Sanofi
0,62 SAP
-0,49 Siemens
-0,41 Telecom Italia
sk +/-
14,12 -0,04
2394,00 13,50
3721,50 9,50
263,20 0,30
20,11 0,02
-8,20
2,10
-0,95
-0,05
3,10
-0,57 Telefónica
0,31 Tesco
-0,50 Total
-0,07 UBS Group AG
1,13 UniCredit
43,08 -0,20
66,18 -0,82
86,84 -0,67
103,88 -1,42
0,85 -0,03
-3,55
-0,20
0,01
-0,84
-4,70
-1,83 Vivendi
-0,26 Vodafone
0,22 Volkswagen
-1,07 Zurich Insurance
-1,54
8,17 -0,03
225,40 15,10
48,86 0,05
16,63 -0,09
16,84 -0,31
21,15 -0,29
206,30 0,70
171,20 1,60
301,70 3,40
-0,28
0,57
0,26
0,11
0,10
-0,45
-1,22
-0,77
-1,35
-2,89
-0,33
7,18
0,10
-0,54
-1,82
-1,35
0,34
0,94
1,14
VALUTA
VERKLARING
GRONDSTOFFEN
naam
aankoop
verkoop
Amerikaanse
1,38
1,13
Australische
1,77
1,37
Canadese dollar
1,73
1,34
Engelse pond
0,97
0,79
Israëlische Shekel
4,85
3,61
Japanse Yen
147,59
114,30
Turkse lira
5,68
4,27
Zwitserse frank
1,31
1,09
Ij laagste koers afgelopen 12 mnd,
Ij datum datum laagste koers afgel. 12 mnd,
Bron koersen en grafieken: vwdgroup:
naam
Dutch Natural Gas
Dutch Power
LME Copper Cash
London Brent Oil
19:31 uur +/-
17,63 -0,05 -0,29
42,10 -1,43 -3,29
6930,50 42,50 0,62
72,08 1,04 1,46
London Gold 15.00 1338,95 7,75 0,58
Platina - Ie 'maand928,800,13
Sugar - ICE US Roll 12,06 -0,07 -0,58
Zilv. $-c./ons Lond. 16,49 0,15 0,92
Roel Verrycken
Silicon Valley
'De digitale
revolutie is
ontspoord'
Andrew Keen:
„Technologie speelt een
rol in de wereldwijde
ongelijkheid."
FOTO RUUD VAN ZWET
-Andrew Keen
II
