4
De ruzie over de Oostvaardersplassen toont
volgens filosofe Stine Jensen twee dingen aan:
het idee van 'wilde dieren' in 'wilde natuur' is in ons
landje ridicuul. En: we nemen dierenleed nu serieus.
INTERVIEW STINE JENSEN
ok Stine Jensen
heeft met stij
gende verbazing
gekeken naar de
escalatie van het
conflict bij de
Oostvaarders
plassen: de arrestatie afgelopen
weekend van activisten die de grote
grazers bij wilden voeren én de be
dreiging van boswachters die een
verzwakt hert afschoten. „Beide
kampen zeiden het beste met de die
ren voor te hebben, maar ondertus
sen stonden ze lijnrecht tegenover
elkaar."
De heisa in Flevoland staat volgens
de filosofe, die op mens-dier-relaties
promoveerde, niet op zichzelf. „Het
komt veel vaker voor dat mensen op
de barricades klimmen. Deze week
was er een vergelijkbare actie voor
wilde zwijnen in Hoenderloo. Eerder
hadden we koe Hermien. Daarvoor
waren er de paarden in het stijgende
water bij Marrum. En iedereen her
innert zich Knut, het ijsbeertje. Of
gorilla Bokito die niet afgemaakt
mocht worden."
In al deze gevallen lopen de ge
moederen hoog op, signaleert Jen
sen: „Dat is zo vreemd niet: we krij
gen steeds meer oog voor het lijden
van dieren, iets waar vorige genera
ties nauwelijks bij stil stonden. Zo'n
Partij voor de Dieren heeft daar zeker
aan bijgedragen; zij vroegen zelfs
aandacht voor de misère van de
goudvis. En dat we dat lijden serieus
nemen, heeft weer te maken met het
feit dat we ons meer en meer met
dieren identificeren en veel op ze
projecteren. Het zijn 'lieve, onschul
dige wezens' die door de autoriteiten
in de steek worden gelaten."
Tijdens de demonstratie afgelo
pen weekend speelde er nog iets
anders. „Het was Pasen, er was een
optocht, mensen droegen kruizen.
Daardoor kreeg het geheel bijna
iets religieus. 'We gaan het goede
doen, we gaan een moord afwen
den'. Het was alsof het hert de
Messias was die aan het kruis
genageld zou worden."
„Op het eerste gezicht is het een ab
surde parallel. Maar als ik me ver
plaats in de dierenactivisten is het
niet zo vreemd. Zij zien de dieren
die daar in de winter verhongeren
als menselijk en de boswachters die
de dieren komen afschieten als
beestachtig. 'Soortverwarring' noe
men we dat in de filosofie. Dat er
voor het gevoel geen verschil meer is
tussen het lijden van dier en mens."
C
Het was alsof het hert
de Messias was die aan
het kruis genageld zou
worden
„Het is juist een van de redenen
dat zo'n protest aanspreekt. Het
gevoel van 'gewone mensen ver
sus de autoriteiten'. En of je nu
links of rechts bent: het redden
van zo'n dier overstijgt voor
- even de dagelijkse verschil
len. De geschiedenis laat
zien dat vooral vrouwen
voorvechters van die
renrechten zijn. Denk
aan Jane Goodall en
haar chimpansees en
Dian Fossey met haar
gorilla's. En aan de
vrouwelijke Kamer
leden van de Partij
voor de Dieren. Mo
gelijk bekommeren
vrouwen zich meer om de rechten
van dieren omdat ook zij langer voor
hun rechten moesten vechten en
meer oog voor de underdog heb
ben."
„Zo gauw mensen zich met indivi
duele dieren identificeren, eten ze
die niet meer op. Die naamloze zus
sen van Hermien gaan gewoon naar
de slacht, maar Hermien: nee. We
identificeren ons in het algemeen
snel met lieve, pluizige, zachte die
ren. Dat heet 'big brown eyes hypothe
sis'. Een hert valt daar ook onder. Het
aantal dieren waar we sympathie
voor voelen, breidt zich overigens
rap uit - ook door iemand als Freek
Vonk. Hij heeft ervoor gezorgd dat
kinderen zich tegenwoordig zelfs
verplaatsen in reptielen, terwijl die
vroeger als eng en gevaarlijk gezien
werden. Bij kinderfeestjes komt te
genwoordig een slangenexpert
langs."
„Absoluut. Ik heb ooit eens een kin-
dertv-programma gemaakt met tie
ners uit de stad en van het platte
land. Daar viel op dat de stadstieners
dieren als mensen met menselijke
eigenschappen zagen, terwijl boer
derijtieners de specifieke dierlijke ei
genschappen veel beter konden dui
den. De stadstieners vonden het 'zie
lig' dat de dieren op stal moesten -
alsof het opgesloten kinderen waren
- de boerderijtieners konden heel
goed uitleggen waarom dat voor
koeien beter was."
vrijdag 6 april 2018
GO
Dit kunnen
meer
aanzien
Eefje Oomen
Lelystad
—Stine Jensen
Er zit geen partij of organisatie
achter: het initiatief komt van
een aantal vrouwen. Is dat op
merkelijk?
Er is veel cynisme over de activis
ten: 'Een Oostvaarders-hert of een
koe als Hermien redden en dan
thuis weer snel aan de plofkip'.
Is er niet een flinke kloof tussen
stad en platteland?
Mensen liepen
zelfs met span
doeken als
'The Killing
Fields'. Kan
dat? Geno
cide in
Cambodja
vergelijken
met die
renleed
in Flevo
land?
