Oxfam
verliest
veel meer
donateurs
'Vis op ons bord is een gruwelijke dood gestorven'
15
Lilian Marijnissen controleert regering liever in alle openheid
SP-leider Lilian Marijnissen wil geen
deel uitmaken van de commissie voor de
Inlichtingen- en Veiligheidsdiensten, ook
bekend als de commissie Stiekem. Wat gaat
er schuil achter deze mysterieuze naam en
waarom wil ze er niet in?
Volgens directielid Ton Meijers is
de schade groot. „In de eerste
week waren het zo'n 1.700 op
zeggingen, nu zitten we dichter
tegen de 7.000 aan." Oxfam No
vib had in Nederland bijna
330.000 donateurs en kreeg jaar
lijks zo'n 40 miljoen giften. De
hulporganisatie probeert afge
haakte donateurs met persoon
lijke telefoontjes en brieven te
rug te winnen.
De opzeggingen stroomden
binnen toen 9 februari bleek dat
Britse Oxfam-medewerkers in
Haïti seksfeesten hadden georga
niseerd, mogelijk met minderja
rige prostituees. Bij hulpacties in
Tsjaad en Liberia zouden verge
lijkbare feestjes zijn gegeven.
„Het voelt alsof er een tijd is vóór
en na 9 februari. Als je voor 9 fe
bruari op een verjaardagsfeestje
of op een schoolplein kwam, zei
den mensen: goh wat mooi dat je
bij Oxfam Novib werkt. Na 9 fe
bruari kregen we vragen of dit
nog vaker was gebeurd", vertelt
Meijers tijdens een debat over de
affaire in Den Haag.
Oxfam Internationaal heeft
een onafhankelijke commissie
ingesteld die meldingen over
seksueel wangedrag onderzoekt.
Ook kwam er een telefoonlijn
waar medewerkers misstanden
kunnen melden. Alle medewer
kers moesten opnieuw een ge
dragscode ondertekenen. Daarin
staat onder meer dat hulpverle
ners geen seksrelatie mogen heb
ben met iemand die hulp ont
vangt.
Het is een befaamd verhaal in het
Haagse: een minister kwam ooit in
de commissie Stiekem met het re
laas op de proppen dat de geruch
ten over zijn buitenechtelijke rela
tie 'echt niet waar' waren, in een
poging om roddels uit de publiciteit
te houden. Door ze te delen met de
fractievoorzitters in Stiekem zou
den die hun mond erover moeten
houden. Alleen: niemand wist waar
hij het over had, de roddel ging he
lemaal niet rond op het Binnenhof.
Deze commissie in de Tweede Ka
mer is belast met de parlementaire
controle op geheime zaken rondom
de veiligheidsdiensten AIVD en
MIVD. De bijeenkomsten zijn al
tijd besloten, gezien de vertrouwe
lijkheid van de onderwerpen. De
aanwezige politici mogen tijdens
openbare vergaderingen niet pra
ten over de zaken die zijn bespro
ken en de kennis die is gedeeld bin
nen Stiekem. Leden mogen ook
geen stukken meenemen, zij krij
gen die alleen ter inzage.
Met ingang van de nieuwe zittings
periode van de Tweede Kamer,
sinds maart 2017, bestaat de com
missie uit de fractievoorzitters van
de vijf grootste politieke partijen.
Op voordracht van de commissie
kan de Tweede Kamer besluiten om
nog een of twee andere
fractievoorzitters tot
lid van de commissie
te benoemen, bijvoor
beeld om voldoende
ervaring te waarbor
gen of te zorgen dat
ook oppositie
partijen
vol
doende zijn vertegenwoordigd. Nu
Marijnissen weigert, krijgt PvdA-
leider Lodewijk Asscher een plek in
de commissie.
Lilian Marijnissen (en eerder ook
haar vader Jan) wil uit principe niet
in de commissie zitten, omdat de
SP de regering 'in openheid wil
kunnen controleren'. Het risico be
staat dat bewindslieden gevoelige
^Politici mogen niet
praten over de zaken
die zijn besproken en
de gedeelde kennis
informatie expres droppen in Stie
kem, zodat de fractievoorzitters er
in het openbaar geen zaak van kun
nen maken. Aan de andere kant is
het, zeker voor bedreigde politici als
Geert Wilders, interessant om een
beeld te krijgen van de werkzaam
heden van de veiligheidsdiensten
en de gevaren die op de loer liggen.
In het algemeen is het prima dat de
Tweede Kamer op deze manier mee
kan kijken met het werk van de
AIVD en MIVD.
Af en toe, maar dat levert gelijk een
grote rel op. Zo werd op 13 maart
2014 namens toenmalig commis
sievoorzitter Halbe Zijlstra bij het
Openbaar Ministerie aangifte ge
daan van het schenden van de ge
heimhoudingsplicht uit een beslo
ten vergadering van de commissie.
Dit deed hij na publicatie door
NRC van informatie die alleen in
Stiekem was gedeeld. Het OM con
cludeerde in november 2015 dat één
of meerdere fractievoorzitters zich
schuldig gemaakt zouden kunnen
hebben aan een ambtsmisdrijf. De
Tweede Kamer startte een onder
zoek. Op 20 januari 2016 bleek dat
er geen bewijs was gevonden dat
een bepaald persoon uit de com
missie Stiekem had gelekt.
Dat blijkt uit de tv-uitzending
van Keuringsdienst van Waarde
van vanavond. De makers gaan
op zoek naar de laatste minuten
van het leven van vissen. Ze spre
ken Teun Visser bij de Urker Vis-
afslag die uitlegt dat de gebruiken
in de visserij eeuwenoud zijn. Hij
haalt Willem Beukelszoon erbij
die begin 14de eeuw begon met
haringkaken waarbij de ingewan
den uit de haring worden ge
haald, samen met de alvleesklier.
„Het is een oud gebruik", stelt
Visser. „We doen het al honder
den jaren." Hij zegt niet te weten
hoe je het anders zou moeten
doen aan boord van een schip.
Vissen voelen pijn, stelt professor
Gert Flik van de Radboud Uni
versiteit in de uitzending. „Ze
kunnen leren en zo nieuw gedrag
aanleren." Bij onderzoeken met
vissen - die het liefst in een don
ker hoekje verblijven - leren ze
zich elders op te houden als ze op
hun favoriete plekje een stroom-
stootje krijgen. „Dus ze kunnen
zeker voelen", aldus Flik. Ontel
bare aantallen vissen sterven een
Vissen kunnen zeker
voelen. Ze kunnen
gedrag aanleren
nare dood, aldus 'visbeschermer'
Paul Denekamp in de uitzending.
Er zijn bedrijven waar de vissen
wel worden verdoofd. Dat is beter
voor de vissen, omdat ze dan
geen stress ondervinden. „Als wij
goed zijn voor de vis, zijn de vis
sen goed voor ons", zoals de cla-
resse-kweker Frank Fooien het
omschrijft. De manier
die het bedrijf toe
past, is volgens
hem de best mo
gelijke me
thode. Het
probleem is
dat je dit
proces maar
heel moei
lijk aan
boord van
een schip
kunt volgen,
aldus Visser, omdat je te maken
hebt met verschillende soorten
vis van verschillende formaten.
„Dat wordt een moeilijk verhaal."
Dat weerspreekt de kweker. „Het
vissen op zee is vele ma
len industriëler dan
wat wij hier
doen."
donderdag 5 april 2018
GO
Na het seksschandaal in Haïti
heeft Oxfam Novib duizenden
donateurs verloren. Veel meer
dan aanvankelijk gedacht.
Hanneke van Houwelingen
Den Haag
O
De benadering van
Oxfam is heel anders
voor 9 februari dan erna
7BH
Wm
Het geheim van de
commissie Stiekem
Edwin Van Der Aa
Den Haag
Wat is de commissie Stiekem?
Wie zitten er in de commissie?
Is het zinnig om in Stiekem
plaats te nemen?
PvdA-leider Asscher mag nu
in de commissie Stiekem de
plaats van Marijnissen innemen.
Al het besprokene in Stiekem is
hartstikke geheim, lekt er dan
nooit iets?
Vis die bij consumenten op het
bord terechtkomt is gestikt, ge
plet, doodgebloed, gestorven
van kou of levend ontdaan van
ingewanden. Waar varkens en
koeien zo snel en zo pijnloos
mogelijk worden gedood, ken
merkt het einde van vissen zich
door gruwelijkheden.
Ellen den Hollander
Urk
—Gert Flik (professor)
De uitzen
ding van de
Keurings
dienst van
Waarde be
gint op
NP03om
20.25 uur.
