E 21
1 Krom kostenplaatje
3 De gaskraan kan niet dicht
zonder wind op land
2 Resultaten
uit het
verleden
bieden geen
garantie
Feitelijk is het onbestaanbaar,
stelt Gerard van Bussel, dat wind
energie op zee goedkoper valt op
te wekken dan op land. „Bij de
bouw van windturbines op zee
komt veel meer kijken. Je moet ze
met extra coatings beschermen
tegen zout. Het heien, de kraan
om ze te plaatsen, de stenen op
de bodem die je eromheen moet
leggen, het trekken van de kabels,
het onderhoud: dat is allemaal
aanzienlijk duurder." Puur de
techniek voor wind op zee kost
volgens hem minimaal het dub
bele van die voor wind op land.
„En het waait op zee wel harder,
maar niet genoeg om deze extra
kosten te compenseren."
Dat Nuon vorige week bekend
maakte het eerste windpark op
zee te gaan bouwen zonder een
cent subsidie, terwijl elke wind
molen die op land wordt gebouwd
wel subsidie kost, geeft een ver
tekend beeld. De overheid betaalt
de aanleg van het 'stopcontact' en
de stroomkabels voor windmo
lenparken op zee. Die kosten be
dragen ongeveer een kwart van
de elektriciteitsprijs.
Om wind op zee te stimuleren,
zorgde de overheid er afgelopen
jaren voor dat alle randvoorwaar
den pico bello zijn geregeld. Dat
drukt de kosten. „Een energie
bedrijf dat zich inschrijft op een
windmolenpark op zee, weet ze
ker dat het mag worden gebouwd.
De vergunning is er, het bedrijf
mag zelf de technologie kiezen
voor de meest rendabele molens."
Op land is niets geregeld. Een
energiebedrijf moet zelf op zoek
naar een plekje, de aansluiting op
het elektriciteitsnet betalen, in
overleg treden met provincie,
gemeenten en andere belang
hebbenden. Die stellen eisen,
zoals een maximale hoogte,
waardoor de bedrijven niet de
optimale technologie kunnen
gebruiken. Slepende bezwaar
procedures van omwonenden
leiden vervolgens tot
vertraging en hoge kos
ten, en uiteindelijk wordt
één op de zeven geplande
windmolens op land gerea
liseerd, zegt Van Bussel.
„Als er geen subsidie werd
gegeven om nog een beetje
rendement te halen, zou
geen enkel bedrijf op
land windmolens
willen bouwen."
De
overheid
moet de
regie
nemen,
zoals dat
ook op zee
gebeurt.
Dan kan
het veel
goedkoper
Alle windmolens verplaat
sen naar zee: het idee is
sympathiek, beaamt wind-
deskundige Peter Eecen van
Energieonderzoek Centrum
Nederland (ECN). „De zor
gen van burgers over wind
molens in hun omgeving
zijn begrijpelijk. Maar we
moeten realistisch zijn. Om
de gaskraan in Groningen
dicht te kunnen draaien en
de klimaatdoelstellingen
van Parijs te halen, hebben
we ook op land windmolens
nodig." En niet alleen omdat
de kolencentrales die grijze
stroom opwekken vóór 2030
dicht moeten, ook transport,
onze verwarming en de in
dustrie moeten voor een
groot deel elektrificeren.
Onze energievoorziening
zou te kwetsbaar zijn als die
grotendeels op zee staat,
zegt Van Bussel. „Als er een
kabel breekt of de Russen de
code kraken van netbeheer
der TenneT, zitten we zonder
stroom. Bij lokale netten op
land zijn die risico's kleiner."
Ook op de Noordzee is de
ruimte beperkt. Er zijn na
tuurgebieden waar niet mag
worden gebouwd en gebie
den die te diep zijn. Ook
moeten vaargebieden open
blijven voor zeeschepen,
ferry's en vissers.
In plaats van alle windmo
lens naar zee te verplaatsen,
moet de overheid er daarom
voor zorgen dat ook wind
energie op land beter wordt
geregeld, stelt Van Bussel.
„De overheid moet de regie
nemen, zoals dat ook op zee
gebeurt. Dan kan het veel
goedkoper en efficiënter.
Energie is een nutsvoorzie
ning, die moet voor burgers
gewoon goed geregeld zijn."
Dat de prijs van wind op
zee afgelopen jaren spec
taculair daalde, wil niet
zeggen dat die trend door
zet. De nieuwe gebieden
voor windparken die het
kabinet deze week aan
wees liggen verder uit de
kust. Dat maakt bouw,
aansluiting en transport
van de stroom duurder.
De prijsdaling van de af
gelopen jaren was niet al
leen te danken aan soepele
vergunningsprocedures,
gunstige overheidscon-
dities en kostendalingen
door de opschaling in
windmolentechnologie,
maar ook aan de lage
rente. Die stijgt weer,
waardoor het voor bedrij
ven duurder is om geld te
lenen waarmee ze wind
molens kunnen bestellen
die pas over een paar jaar
stroom opleveren.
Afgelopen jaren zaten
de offshorebedrijven als
gevolg van de crisis nog te
springen om werk. Inmid
dels lopen hun orderpor
tefeuilles aardig vol, zegt
Van Bussel. „Nederland is
niet het enige land dat op
zee windparken bouwt.
Ook België, Duitsland,
Engeland en de Scandi
navische landen hebben
windenergie nodig om te
voldoen aan hun klimaat
doelstellingen. Met zo veel
vraag kunnen windmolen
parken en offshorebedrij
ven hun prijzen ophogen.
Zulke factoren vallen las
tig te voorspellen."
Kostendaling duurzame energie
2014 2015 2016 2017 2018
zaterdag 31 maart 2018
GO
■energie
Windpark Gemini
Vergunning voor
windpark Borssele 1/2
Wind op lanc
Vergunning voor
windpark Borssele 3/4
0,06
0,04