tt
Coalitie ruziet over vuurwerk
9
Hoge leeftijd blijkt erfelijk bepaald
Ik dacht dat ze zou
sterven. Als je
vecht voor je leven
beweeg je, maar
Bente lag stil
voelde ik dat we de controle terug
hadden." Dan ziet Peter Bente. Het
bloed gutst over haar gezicht, maar
ze staat. „Ik was zo blij dat te zien.
Maar ik begreep dat ze haar goed te
pakken hadden gehad." Als Peter
Bente roept, reageert ze niet. „Ze
had zo snel mogelijk hulp nodig."
Hersenschudding
Bente moet nog altijd herstellen
van het letsel dat ze die avond op
liep. Een zware hersenschudding
zorgt dat ze amper prikkels kan ver
werken. En dan zijn er nog de men
tale klappen. „In eerste instantie
antwoord je 'goed', als gevraagd
wordt hoe het gaat. Dan ga je in de
zakelijke stand. De dag erna besef je
dat het niet niks is, wat er is ge
beurd."
Ook omdat hij dan pas echt voelt
hoe zwaar het gevecht was. Zijn rug
doet pijn, omdat er zo op gebeukt is.
Zelfheeft hij zo hard geslagen, dat
zijn handen pijn doen. Als de adre
naline weg is, lijkt het of zijn li
chaam door een mangel is gehaald.
Heel Nederland kan zien hoe dat
gekomen is. Een toeschouwer
heeft het gevecht gefilmd en op
internet geplaatst.
Peter voelt zich boos en ver
drietig dat hij, maar vooral Bente,
zo in het nauw is gedreven. „Je
vecht daar voor een leven en er is
iemand anders die dat tegen
houdt. Het geweld dat op ons is
uitgeoefend, is gewoon niet nor
maal."
Gelukkig blijken hij en zijn col
lega's niet de enigen die dat vin
den. Bloemen en taart stromen
het bureau binnen, net als steun
betuigingen. Scholieren uit
Amersfoort beschrijven bordjes
met bemoedigende woorden. Pe
ter leest dat ze trots op hem zijn,
aanmoedigen door te geven. „Dat
was zo indrukwekkend."
Het motiveert Drost extra om
door te gaan. Om te zorgen voor
veiligheid, te voorkomen dat an
deren zo in de knel komen als
hem is gebeurd, ook al denkt hij
daar nog zo vaak aan. „Dat moet
slijten, je moet het een plekje ge
ven." Maar dat kan pas als Bente
er weer bij is. „Als ze bij ons aan
de koffietafel zit." En Bente heeft
nog een lange weg te gaan voor
het zo ver is.
Minister Grapperhaus (CDA,
Justitie) en staatssecretaris Van
Veldhoven (D66, Milieu) hebben
geopperd om knalvuurwerk zo
als rotjes te gaan verbieden. Re
geringspartij VVD heeft echter
binnenkamers direct al laten we
ten daar niet mee te zullen in
stemmen. Er komt daarom voorlo
pig geen kabinetsvoorstel. Dat mel
den bronnen in Den Haag.
De twee verantwoordelijke be
windslieden hebben meerdere op
ties in kaart gebracht. De meest
haalbare is volgens Grapperhaus en
Van Veldhoven een verbod op rot
jes en de verplichting om bij vuur
pijlen ook stabiele afschietbuizen
en veiligheidsbrillen te verkopen.
Die laatste maatregel is niet om
streden. De eerste wel.
Bronnen binnen de WD zeggen
dat het idee nog in de voltallige mi
nisterraad moet worden besproken.
De liberalen laten echter bij voor
baat weten niet te zullen instem
men met wat voor vuurwerkver
bod dan ook. Liever heeft de partij
een strengere aanpak van illegaal
vuurwerk.
Afgelopen december kwam de
Onderzoeksraad voor de Veiligheid
(OVV) met het advies om knal
vuurwerk en vuurpijlen te verbie
den. Elk jaar raken er met de jaar
wisseling te veel mensen gewond,
ook valt er jaarlijks minimaal één
dode.
De onderzoekers waren zelf ook
verrast. Al vijftien jaar bestude
ren zij 944 extreem oude Ne
derlanders en hun familieleden,
maar nu pas ontdekten zij dat de
moeders een cruciale rol spelen.
Onderzoekers van het Leids
Universitair Medisch Centrum
bekeken niet alleen hoe oud de
deelnemers zijn geworden - het
gros is al overleden -, maar na
men ook de sterfdata van hun
broers en zussen onder de loep.
Wat bleek: de families die het
langst leefden, hadden vaker
een stokoude moeder. Promo
vendus Niels van den Berg en
hoogleraar moleculaire epide
miologie Eline Slagboom van
het LUMC leggen uit hoe dat zit.
„Niet per se. Wat je wel kunt
zeggen: als jouw moeder ook
broers en zussen heeft die ouder
dan 90 zijn geworden, dan gaan
jouw kansen op een lang leven
er aanzienlijk op vooruit."
„We denken dat de aanleg van
een lang leven vastligt in het zo
geheten mitochondriale dna,
wat alleen moeders kunnen
doorgeven. Een andere verkla
ring is dat de lang levende moe
ders aan het einde van de t9de
eeuw door hun genen een ge
zonder lichaam hadden en
daarom grotere en gezondere
kinderen kregen, die zich vanaf
de geboorte al beter ontwikkel
den dan hun leeftijdsgenootjes.
Dus waar andere kinderen - die
in dezelfde tijd waren geboren -
overleden aan infecties of on
dervoeding, leefden deze mensen
veel langer. Ook toen de Spaanse
griep uitbrak, leefden deze fami
lies langer dan hun geboortegeno
ten."
„Nee, dat weten we dan weer uit
onze studie onder de kinderen van
de langlevenden. Die volgden
geen speciaal dieet en sportten
niet meer dan hun partners. Ze
hebben vooral het geluk dat ze uit
bijzondere families komen: ze zijn
van nature gezonder. Ze hebben
een betere stofwisseling en reage
ren goed op infecties. In onze eer
dere studies zagen we dat deze
mensen minder vaak diabetes
hadden, minder leden aan hart- en
vaatziekten en minder medicijnen
gebruikten."
„Dat is nu de grote vraag. Niet ie
dereen wordt zo oud als Geertje
Kuijntjes (met m jaar de langst le
vende Nederlander, red.) of de
deelnemers aan onze studie. Als je
gezond oud wilt worden, is in elk
geval belangrijk om veel te bewe
gen en gezond te eten. Het zou
mooi zijn als we een stofje vinden
waarmee we onze gezondheid
kunnen stimuleren. Binnen het
LUMC proberen we uit te zoeken
welke genen hier precies voor no
dig zijn. Als we dat schakelaartje
vinden, kunnen we een bijvoor
beeld een stofje maken dat kapotte
eiwitten opruimt en onze energie
huishouding beter regelt. Bij die
ren is dit al gelukt, met behulp van
het stofje rapamycine dat op Paas
eiland is gevonden. De muizen die
dit kregen, leefden langer en wa
ren gezonder."
„Nog niet eerder is zo'n middel in
gespoten bij gezonde mensen.
Men is gestart met een proef onder
gezonde mensen in New York om
een medicijn uit te testen dat lijkt
op rapamycine. De onderzoekers
werven nu proefpersonen."
„Valt tegen. Het is best wel uitkij
ken met dat soort proeven, want je
geeft gezonde deelnemers een
medicijn dat eigenlijk voor patiën
ten met allerlei problematische
weefsels bedoeld is. Het stofje kan
bijwerkingen hebben waar we nu
nog geen weet van hebben."
„Nee, dat is een sinterklaasachtige
voorstelling van zaken. De huidige
studies zijn gericht op het vinden
van een stofje dat ons gezonder
van de 70 jaar naar de 90 jaar helpt.
Dat is nu heel vaak niet het geval.
In een ideale wereld wil je dat ie
dereen zo gezond mogelijk boven
de 95 wordt en niet al te lang doet
over het sterven. Daar willen we
naar toe."
woensdag 28 maart 2018
De regeringspartijen ruziën
over strengere regels voor
vuurwerk.
Edwin van der Aa
Den Haag
Lang zal moeder
LEVEN...
Wie stokoud is - boven de 95
jaar - heeft dat vooral te dan
ken aan zijn moeder. Zij geeft
de genen voor een lang leven
door aan haar kinderen, ont
dekten Leidse onderzoekers.
Hanneke van Houwelingen
Leiden
Stel, ik heb een moeder van
97 jaar oud, dan zit ik dus ge
beiteld. Ik word oud!
Wat is de verklaring?
Heeft het ook iets met gedrag
te maken? Ofwel, leven deze
'superouderen' ook gezonder?
Maar wat moeten wij gewone
stervelingen dan?
Hoe ver zijn we bij de mens?
Voor zo'n anti-verouderings-
shotje staan de mensen toch in
de rij?
Als het lukt, worden we dan
straks 200 of 300 jaar?
Geertje Kuijntjes is inmiddels
112 jaar oud. fotocordekock
Kijk op onze site bij /video
Peter Drost
vertelt over hoe
die 10de maart
verliep.
