BUITEN
Nog steeds 'het geitendurp'
Romeins
behang
9
Waarde
A58
- -
POLDER
AARDE
Sinds 2014 verzamelen
iedere dinsdag circa
vijftien senioren in dorps
centrum MeerWaarde
voor een combinatie
van gezelligheid en
beweging.
a een hartelijke ontvangst
met koffie en thee begin
nen we aan onze toeristi-
I sche route. Ik loop naast
Marien van Koeveringe, die voorge
steld wordt als 'de wandelende
dorpslegende'. Onderweg richting
zeedijk vertelt Van Koeveringe dat
tijdens de watersnoodramp het water
bezitnam van het rechtsgelegen pol-
dertje. De coupure is nog zichtbaar.
Over een kasseienpad lopen we
langs het populaire fietscafé 't Spulle
tje. Bovenop de dijk krijgen we een
prachtig uitzicht over de Wester-
schelde voorgeschoteld. Bij helder
weer zie je de contouren van
Zeeuws-Vlaanderen. Iets verderop
zien we een voormalig bietenhaven
tje. Ooit een bedrijvige plek, waar
bieten werden verscheept. Nu lijkt de
tijd er stil te staan, daarom houden
Zonder
Waarde is
Nederland
waardeloos
ook wij even halt. Iedereen kan weer
aansluiten bij de 'kopgroep', waarna
we gezamenlijk afdalen van de dijk
trap. Rondom Waarde zien we uitge
strekte landerijen. We vervolgen
onze route over het Kaaipad, dat in de
volksmond het 'schelpenpadje'
wordt genoemd. Het leidt ons via de
Koninginneweg en de Julianastraat
en langs de Koningin Beatrixstraat.
Een koningsgezind dorp mogen we
zeggen.
We slaan de Kerkweg in met aan
het einde een bijzonder rijksmonu
ment: standerdmolen De Hoed. De
molen komt oorspronkelijk uit Gent
en is via Kruiningen in 1989 in
Waarde terecht gekomen. In 1993
werd de molen geopend door prins
Claus en in 2015 was prinses Beatrix
hier op de Zeeuwse Molendag. Naast
de molen staat een bankje, vernoemd
naar de voormalige molenaar Jaap
Wagenaar. Bijzonder is dat zijn doch
ter, Adrie van Ham-Wagenaar, van
daag meewandelt en plaats kan ne
men op het bankje. Ze herinnert zich
de vaste uitspraak van haar vader:
'Zonder Waarde is Nederland waar
deloos'.
We lopen verder, via de Plasseweg
naar de Meidoornweg. Daar duikt de
grootste geitenmelkerij van Reimers-
waal op. Toepasselijk, want Waarde
wordt ook wel 'het geitendurp' ge
noemd. Dat is volgens Van Koeve
ringe omdat ten tijde van de Tweede
Wereldoorlog veel inwoners van
Waarde een geit bezaten om aan
melk te komen. Het is een geuze-
naam en Waardenaren zijn er trots
op.
Onze volgende stop is bij de Adul-
lamkerk, het kerkgebouw van de Ge
reformeerde Gemeente. 'Zondags zit
het hier altijd vol', zegt één van de
wandelaars, die zelf iedere week de
nabijgelegen Hervormde Gemeente
bezoekt. Bijzonder is dat de 33 meter
hoge kerktoren van de Hervormde
kerk een beetje scheef staat. „Dit is
onze eigen Toren van Pizza", grapt
een andere wandelaar.
We komen nogmaals het symbool
van Waarde tegen, een bronzen
beeldje van een geit. Het staat op een
mooi plekje naast de muziektent.
Aan de rechterkant van de straat ver
zamelt een deel van de wandelgroep
zich om een bronzen plaquette. Tij
dens de oorlog stortte hier een Engels
vliegtuig neer. Ter nagedachtenis aan
de acht mensen die hierbij omkwa
men, is een monument opgericht.
Tot slot lopen we door de Raad
huisstraat, een weg met mooie leilin
des, en passeren we het voormalige
gemeentehuis. Het opschrift 'Ge
meentehuis' doet anders vermoeden,
maar sinds 1970 wordt dit niet meer
als raadhuis gebruikt. We sluiten de
wandelochtend af met een warme
kop soep in het gezellige dorpscen
trum.
UIT DE ZEEUWSE KLEI
De meeste Romeinse muur
schilderingen zijn gemaakt
in een bepaald decoratie
schema, de paneeldecoratie. In
zo'n decoratie is de muur van on
der naar boven verdeeld in drie zo
nes: sokkel, hoofdzone met pane
len en fries of bovenzone. In de
sokkel zijn heel vaak marmersoor
ten weergegeven. Dat kunnen imi
taties van echte marmers zijn.
Maar er zijn ook fantasiemarmers
die tot geen enkele bekende mar
mersoort zijn te herleiden. De fan
tasiemarmers zijn er in uitvoerin
gen, waarin gekleurde aders zorg
vuldig zijn weergegeven, maar ook
in een eenvoudige vorm, met ge
kleurde verfspatten op een witte
ondergrond. De hoofdzone is ver
deeld in hoge rechthoekige pane
len. In Romeins Aardenburg heb
ben die altijd een witte onder
grond begrensd door een zwarte
lijn. De meest voorkomende deco
ratie is die van schematische han
gende slingers (guirlandes) van
planten en vruchten.
De enkele aanwijzingen voor
een decoratie van het fries bestaan
uit fragmenten van groene spira
len. Eén fragment uit Aardenburg
komt niet van een paneeldecoratie.
Op dat fragment zijn van links
naar rechts een gele stippellijn met
pijlvormige bloemmotieven te
zien, segmenten van een zwarte
en een groene cirkel en een deel
van een rond rood vlak. In een
hoek van 45 graden verloopt een
groene stippellijn met pijlvormige
plantmotieven in tegengestelde
richting aan de gele lijn. Op basis
van dit ene fragment kan de volle
dige plafonddecoratie als een soort
behang met een repeterend pa
troon gereconstrueerd worden. De
rode bollen, afgebiesd met concen
trische groene en zwarte cirkels
zijn onderling verbonden door
gele en groene en wellicht nog an
ders gekleurde lijnen van stippen
en bloemmotieven. In tegenstel
ling tot de rest van de Aarden-
burgse muurschilderingen weten
we welke ruimte met dit plafond-
behang is versierd: het vaandelhei
ligdom van het militaire hoofd
kwartier. Dat is tot 6 mei ook te
zien in de digitale presentatie van
Romeins Aardenburg in het
Zeeuws Museum in Middelburg.
dinsdag 28 maart 2018
GO
Keizershoofd
4 Adrie van Ham'
-Wagenaar op het bankje
met de naam
van haar vader Jaap.
Br°nzen beeldje
Van een geit, naast de
ziektent
FOTO'S HANS PUIK
Hans Puik
Een wekelijkse
wandeling door
Zeeland. Vandaag:
een groepswande-
ling door Waarde.
Tweewekelijkse rubriek over ar
cheologische vondsten in Zee
land door Stichting Cultureel Erf
goed Zeeland (SCEZ)
Robert van Dierendonck
Romeinse
muurschilde
ring met be
hangpatroon
uit Aarden
burg. FOTO SCEZ
|<9
