HART l ZIEL
Zelfdodina
m.
Vraag het onze specialisten
hm*
24
René Diekstra
Einzelganger Asperger is geen big deal,
vindt autist Judith Visser (40). Al snapt ze
weinig van mensen en is dat omgekeerd ook
zo. Vlak voor de Autismeweek verschijnt
haar boek over opgroeien zonder houvast.
Het verhaal van Romeo en Julia gaat
niet alleen over de liefde. De wens is
hier de moeder van de interpretatie.
Als er iets is dat mij zowel droevig als boos
stemt, dan is het als een jonge man of
vrouw zichzelf doodt. Droevig omdat
een leven, nog in de knop, wordt gebroken.
En boos omdat wij als gemeenschap blijkbaar te
weinig hebben gedaan om hem of haar te doen
besluiten voor het leven te blijven kiezen.
Want net zoals geldt it takes a village to raise a
child, geldt ook it takes a village to kill a child.
Bij zelfdoding van een kind heeft 'een heel
dorp' gefaald.
Als ik de geniale toneelschrijver William
Shakespeare ergens om bewonder, dan is het
omdat hij de eerste was die dit op weergaloze
wijze verwoordde. Doorgaans zijn we geneigd
om zijn Romeo en Julia te zien als een prachtige,
ontroerende, romantisch-tragische liefdesge
schiedenis. Maar de wens is hier de moeder van
de interpretatie. Shakespeare had met dit drama
iets veel fundamentelers op het oog. Namelijk
dat wie de jeugd heeft, nog niet per se de toe
komst heeft. Vandaar de allesverpletterende
triestheid van het slot. Twee mooie, jonge men
sen doden zichzelf, gooien hun toekomst weg,
omdat hun geloof
in die toekomst
door de houding
van de mensen om
hen heen, hopeloos
is uitgedoofd. Eerst
Bij de Romeo die, in de
zelfdoding van SSSSS,
een kind faalde dood is, zichzelf
'het hele dorp' ™P™g'f
om hem of vervolgens Julia
die, geconfronteerd
met een dode
Romeo, hem in de
dood volgt door zichzelf met zijn dolk te doden.
Twee zelfdodingen, die - aldus de allerlaatste
verzen - de mensen in Verona, waar het drama
zich afspeelt, eindelijk wakker schudden. Ze
worden zich ervan bewust situaties te hebben
geschapen die deze vreselijke afloop waar
schijnlijker hebben gemaakt.
haar heen
Maar, zo lijkt Shakespeare te willen
uitschreeuwen: verantwoordelijkheid nemen
als het te laat is, is te laat. Onlangs waren ook
wij helaas weer eens te laat. De 19-jarige
Ximena Knol maakte eind februari met behulp
van het veelbesproken en luid aangeprezen zelf
dodingspoeder een einde aan haar leven. Twee
weken daarvóór betoogde ik op deze plaats dat
het beschikbaar maken en pu
bliekelijk aanprijzen van
zo'n poeder risicovol is.
Want ook jonge men
sen kan het verleiden
daarmee hun gevoe
lens van hopeloosheid
voor altijd het zwijgen op
te leggen. Terwijl we
juist met hen in ge-
sprek moeten gaan.
an Michael is
veel op pad.
Overdag en 's
avonds. „Andere
vrouwen zouden
klagen. Voor mij
maakt hem dat
de ideale echtgenoot. Ik hou veel van
hem, maar ik trek het niet als hij
voortdurend om me heen hangt. Om
die reden heb ik ook geen kinderen.
Ik zou ze nooit de aandacht en liefde
kunnen geven die mijn ouders mij
hebben gegeven."
Judith Visser, een slanke vrouw en
een open, vriendelijke oogopslag,
snapt weinig van mensen, ook als ze
veel voor haar betekenen. Ze heeft
asperger, een vorm van autisme die
het haar moeilijk maakt de bedoelin
gen en emoties van anderen te be
grijpen. Elke grap neemt ze in prin
cipe serieus. Elet concept liegen be
grijpt ze niet. „Ik kan zelf niet liegen
en neem alles wat een ander zegt
voor waar aan. Als blijkt dat iemand
tegen me heeft gelogen en dat komt
uit, schrap ik hem uit mijn leven."
Lawaai, fel licht en chaos kwellen
haar, omdat ze zich er niet voor kan
afsluiten. „De buitenwereld komt
ongefilterd binnen. Ik kan me maar
op één ding concentreren. Ik heb
daarom nooit een rijbewijs gehaald.
Het verkeer is mij te chaotisch."
Ze is onhandig, zoals de motoriek
van het gros van de mensen met au
tisme te wensen overlaat, en loopt
geregeld tegen tafels op. „Vroeger
haatte ik dat, nu moet ik om mijn
onhandigheid lachen."
Ontslagen
Gezichten kan ze niet onthouden, de
sociale codes zijn voor haar een puz
zel. „Ik kan me goed handhaven,
hoor. Dat heb ik geleerd toen ik als
receptioniste werkte op het kantoor
van IBM. Achter de balie had ik alles
onder controle. Ik leerde mensen
groeten en een praatje aanknopen."
Goed, ze werd na een tijd op
staande voet ontslagen. Maar dat
kwam doordat het bedrijf not amused
was toen ze stickers op alle uitgaande
enveloppen plakte, waarop ze re-
V/.V;
Vleesvervanger
met toegevoegde
B12: prima keuze
Ons panel beantwoordt al uw vragen
over lijf en leden, hart en ziel. U beslist zelf
of uw vraag in de krant komt of niet.
dinsdag 27 maart 2018
GO
Reageren?
rene.diekstra
@persgroep.nl
'Asperger
is toch niet
zo erg
v
Johan Nebbeling
■if,.
Mijn tienerzoon eet geen
vlees en alleen vleesvervan
gers met toegevoegde vita
mine B12. Krijgt hij hier zo
genoeg van binnen?
Vitamine B12 zit in dierlijke
voedingsmiddelen als vlees,
eieren en zuivel. Een vegetariër
die voldoende zuivel en eieren
eet, hoeft geen tekort te krij
gen. Er is wel een groter risico
op, omdat B12 alleen uit die
specifieke producten moet
komen. Een tekort kan leiden
tot bloedarmoede, vermoeid
heidsklachten, concentratie
problemen en spierzwakte. De
vitamine B12 die aan voedings
middelen wordt toegevoegd
(cyanocobalamine) verschilt
van de B12 die in voeding zit
(hydroxycobalamine). Beide
soorten zijn goed opneembaar
en uitwisselbaar. Uw zoon kan
gerust een vleesvervanger
eten met toegevoegde B12.
Een overdosering treedt niet
snel op. Het is wel verstandig
om voor alle vitaminen niet zo
maar meer dan de dagelijks
aanbevolen hoeveelheid in te
nemen. —Klaske van Norren
Voedings
deskundige
Klaske van
Norren
Huisarts
Rutger
Verhoeff
Psycholoog
Ellen Huijs-
mans
solvo.nl
